Shillong, Nailur, 10: Ka jylla Meghalaya ka don haduh 236 ngut kiba ïoh ïa ka jingpang Japanese Encephalitis (JE) ha kine ki ar snem ba ladep, ha kaba ha u snem 2023-2024 la lap ba ki don 89 ngut bad ha u snem 2024-2025 ki don 147 ngut.
Ïa kane la pyntip da ka Myntri ka Sorkar Jylla kaba khmih ïa ka tnat ka Koit ka Khiah ka Dr. Ampareen Lyngdoh haba jubab ïa ka jingkylli jong ka MLA ka TMC na Ampati ka Miani D. Shira ha Ïingdorbar Thawaiñ ha ka sngi Balang.
Ka Dr. Ampareen ka la ong ba ka dawai tika JE ka dei ka jingai dawai kaba la leh ha baroh kawei ka pyrthei na ka bynta ki khunlung kiba hapdeng ka rta 9-11 bnai bad 16-23 bnai. Ka Sorkar ka la mynjur ban ai dawai tika ha ki jaka ba kham jur bha ka jingïoh ïa ka jingpang.
Ka la ïathuh ba kaba donkam ka long ban ai jingpynshai paidbah bad ban don ka jingïathir hapdeng ki tnat treikam bapher bapher bad ki district na ka bynta ban ïada ïa ka jingsaphriang ka jingpang JE.
Ka Myntri ka la kular ba ka Sorkar ka la shimkhia bha ïa ka jingpang JE bad buh ruh ïa ki Laboratory na ka bynta ban leh test.
Ka la kdew ruh ba ka tnad ka dang bishar bniah ïa ka jingdonkam ïa ki jaka sumar ba la buh kyrpang ha manla ki distrik bad ka dang pyrshang ban pynbiang ïa ka jingdon ki nongtrei, kynthup ïa ki Microbiologist, ban ïarap ïa ka jingpeitngor bad ka jingleh test.
Haba kylli ïa ka daw ba duna ki nongpang ha ri lum Garo haba ïa nujor bad ka rilum Khasi bad Jaiñtia, ka Dr. Ampareen ka la pynshong nongrim ha ka jingbun ki jingai tika ha rilum Garo. Ka la banjur ba ka jingai tika ka long kaba kongsan ban ïada na ka jingpang bad ka la kyntu ïa baroh ki dkhot jong ka Ïingdorbar ban pynshlur ïa ki nongshong shnong ban shim ïa ka jingai dawai tika.
Ka Myntri ka la pynthikna ba ka Sorkar ka dang trei shitom ban ïakhun pyrshah ïa ka JE bad ka dang shim ïa ki sienjam ban pynjanai ïa ka jingpeitngor, ka jingleh test bad ka jingpynsngewthuh.
Haba jubab ïa ka jingkylli jong u MLA ka VPP u Ardent Basaïawmoit, ka Dr. Ampareen ka la ong ba ka jingduna kiba ïoh ïa ka jingpang JE ha rilum ka dei namar ka jingbun kiba shim ïa ka jingai dawai tika.
Katkum ka jingïathuh jong ka Myntri, ka jingai dawai tika ha ki district ka rilum Garo ka kiew na ka 80% sha ka 95% (East Garo Hills 80 percent, North Garo Hills 84%, South Garo Hills 92%, South West Garo Hills 93%, West Garo Hills 95%), haba ïanujor bad ka East Khasi Hills, kaba ka jingshim dawai tika ka long tang 71%, ka Ri Bhoi kaba long 82%.
Ka Dr. Ampareen ka la ban jur ba ka jingai tika ka long kum ka lad ban ïada bad ka la kyntu ïa ki nongshong shnong ban shim ïa ki tika ban ïada ïalade.
Ka la pynthikna ba ka Sorkar ka trei shitom ban weng ïa ki jingsngewthuh bakla shaphang ka jingai dawai tika bad ban pynshlur ïa ki nongshong shnong ban ai tika.
