5.40 HAJAR SQ.FT AI JAKA KA SORKAR JYLLA ÏA KA KAS HA TRIBAL RESEARCH INSTITUTE, MAWLAI

Shillong, Nailur 30: Ka Sorkar Jylla lyngba ka tnat Arts and Culture ha ka sngi Saitjaiñ ka la aiti ia ka dulir khyndew sha ka Khasi Author Society (KAS) ha ka lympung iathir nia kaba la long ha YMCA, New Delhi, na ka bynta ban shna ia ka shlem treikam jong ka Society ha Tribal Research Institute, Mawlai, Shillong ha ka jaka kaba heh 5.40 hajar square feet.

Ia kane ka dulir khyndew, la aiti da u Myntri ka tnat Arts and Culture ka Sorkar Jylla u Bah Paul Lyngdoh uba la long kum u Kongsan ha u President ka Society u Dr. D.R.L. Nonglait hadien ba la iasoi hapdeng ka tnat Arts and Culture bad ka Khasi Author Society.

Ha kane ka jingaiti ia kane ka dulir, la sakhi lang da ki Myntri Sorkar ba kynthup ia u Bah Alexander L. Hek, ka Dr. Ampareen Lyngdoh, ki MLA kiba kynthup ia u Bah Renikton L. Tongkhar bad u Bah Metbah Lyngdoh, u Lamphang jong ka Ïingdorbar Thawain ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) u Bah Lamphrang Blah, ki MDC, ki MLA barim ba kynthup ia u Bah Lambor Malngiang bad u Bah Samlin Malngiang, ki dkhot ka KAS, ki nongialam jong ki sengbhalang bapawkhmat ha ka Jylla Meghalaya bad ki Khasi kiba pule bad kiba trei ha nongbah New Delhi.

U Bah Paul Lyngdoh haba kren kum u Kongsan ha ka jingiathir nia kaba ar sngi ba la pynlong da ka Khasi Author Society halor ka phang, “ka ktien, ka Litereshor bad ka Kolshor Khasi,” ia kaba la pynkut noh mynta ka sngi Saitjaiñ, u la ong, “ki don lai tylli ki ‘K’kiba pynksan bad pynithuh ïa ka snap jong ngi kum ka jaidbynriew. Ka Khyndew, , ka Ktien bad ka Kur, ki dei ki lai tylli ki bynta kiba pynlong ia ngi ki trai ri trai muluk. Lada ngi duh noh ia ka ktien, hangno shuh ngin long kum ka jaidbynriew, lada ngi duh noh ia ka Kur hangno shuh ngin long kum ka jaidbynriew bad lada ngi duh noh ia ka khyndew, hangno shuh ka jinglong trai jong ngi ia la ka jong ka ri.”

Ka Khasi Author Society ka la pynlong ia kane ka jingiathir nia kaba ar sngi ha New Delhi kum ka sienjam ban pynsngew sha ki tyndong skhor jong ka Sorkar India halor ka jingdawa ban ithuh noh ia ka Ktien Khasi bad ban pynrung ha ka Khyrnit Baphra jong ka Riti Synshar ka Ri India kaba la long ka jingdawa kaba la kynjoh mynta la saw snem kynthih jong ki paidbah ka jylla Meghalaya.

“Nga ngeit ba u Blei u don ka saiñdur, U don ka saiñ Blei na ka bynta ka ri ka jong ngi. Lada kam long kumta, kan ym lah ban long ba ki dohlieh na kawei pat ka dewbah, ki pyrkhat ban mih na Wales bad ban poi sha Sohra ha ka snem 1841.  Naduh Jammu shaduh Gujarat ter ter ki don 96 klur ki Hindu. Sharum jong ngi, ka Ri Bangladesh ka dei ka ri kaba phra kaba don ia ka jingbun briew tam ha ka pyrthei ka don 15 klur ki Muslim. Hapdeng jong ki 96 klur bad ki 15 klur, kumno ka jaidbynriew kaba tang 15 lak ka la neh ka la sah ka la iaksaid bad ka dang im haduh kat mynta, lada kam dei ba ka don ka saiñdur jong U Blei. Ka kyntien ka ong, haba U Blei U don ka saiñdur, u donkam patde ia u briew ban iasnoh kti lang bad kata ka bynta,” u la bynrap.

“Ka jingpynrung ia ka ktien jong ngi ha ka Khyrnit Baphra ka dei ka bynta jong ngi ba ngin pyndep ia kaei kaba U Blei U la sdang,” la ong shuh shuh u Bah Paul.

“Ngi don hangne ban pynneh, ban pynsah ia la ka jong ka snap kum ka jaidbynriew,” la bynrap shuh shuh u Bah Paul.

“Ai ba ngin pynthikna ba ka jaidbynriew jong ngi kaba dei tang ma ka na ki Austro-Asiatic Languages kaba dang im ha ri India, ngi donhok shibun bha ba ngin iohi ba ka Ktien jong ngi kan rung ha ka riti synshar jong ka ri India,” ong u Bah Paul.

“Kumba ngi la lah ban pynlong ia ka Ktien Khasi kum ka Associate Language ha ka Jylla ngin shim sa shisien jam ban ioh ia ka jingithuh hapoh ka riti synshar ka ri India. Lada kane ka ri ka jong ngi ka ngeit ha ka jingiatylli hapdeng ka jingiapher ka (Sorkar India) dei hok ban ai ia ka jingithuh ia ka ktien jong ngi, ka Ktien kaba la rung hapoh ka Kolkata University naduh ka snem 1900.