Shillong, Naitung, 12: Ha ka sien kaba nyngkong eh, ka Myntri Pla Tyngka bad kam Kompeni jong ka Sorkar Pdeng, ka Nirmala Sitharaman, ha ka sngi Saitjaiñ ka la leit jngoh ïa ka shnong Sohbar-ka shnong khappud kaba itynnad bad kaba don ha ka jaka kaba biang bha ha East Khasi Hills, kaba ban jur ïa ka jingphaikhmat jong ka Sorkar Pdeng halor ka jingkyntiew ïa ki thaiñ khappud hapoh ka Vibrant Villages Programme (VVP).
Haba ai jingkren ha ka jingïalang kaba kynthup ïa ki nongshong shnong jong ka thain, ki khynnah skul bad kolej, bad ki ophisar sorkar, ka Myntri Sorkar Pdeng ka la ban jur ba ki shnong khappud kum ka Sohbar kim dei kiba khatduh, hynrei ki dei ki jaka ba nyngkong eh ban ïakynduh ïa kito kiba rung sha India. “Ka long ka burom ban don ha Sohbar mynta ka sngi. Nga la jied ïa kane ka jaka namar ba u Myntri Rangbahduh u ngeit ba ki shnong khappud kim dei ka jingkut jong ka India, hynrei ka dei ka jingsdang jong ka. Kine ki dei ki khmat bad ki shkor jong ka ri jong ngi, bad ki dei hok ban ïoh ïa ka roi ka par kaba hakhmat eh”, ka la ong.
Ka Sitharaman ka la ong ba ka bynta kaba ar jong ka Prokram Vibrant Villages mynta ka nang pynïar ïa ka jingpoi jong ka sha ki thain khappud jong ka thain lammihngi, kynthup ïa ka jylla Meghalaya. Ka la batai shaphang ki saw tylli ki phang pdeng ba kongsan jong ka roi ka par na ka bynta ka VVP ha Sohbar – Ki jingdon jingem ba ïadei bad ki surok, ka jingpynïasoh (telecom bad digital), ka jingpynpoi ïa ka jingpyni telebishon bad ka jingïoh bording.
Ka Myntri ka la pynthikna ba baroh ki jingshakri ba kongsan, kynthup ïa ka jingïoh ïa ki kam bank bad ki jaka treikam kiba ïadei bad ka pisa hapoh ka jingjngai kaba 5 km, ka pule puthi, bad ka primary health care (PHC), yn pynthikna hapoh ka prokram. “Nga la ïakren bad u District Collector. Da palat 1,600 ngut ki briew kiba sah hangne, ka VVP kan pynthikna ba yn kynthup ïa man la ki longïing. Yn ym don mano mano ban shah iehnoh,” ka la pynskhem.
Da kaba ithuh ïa ki lad ba ïadei bad ka kam jngoh kai ha Sohbar, kaba don ha khappud jong ka wah kaba itynnad bad kaba la ker sawdong da ki jaka ba jyrngam, ka Myntri ka la ai khublei ïa ka Sorkar Meghalaya kaba la thmu ban pynlong ka jaka pdeng ha kaba ïadei bad ka kam jngohkai pyrthei da ka jingïarap na shabar, kynthup ïa ka jingkyrshan na ka New Development Bank (NDB). “Ki jingdon jingem ba ïadei bad ka kam jngohkai pyrthei kin wanrah ïa ki nongwan jngohkai pyrthei bad kin pynmih ïa ki lad kamai kajih, kaba pynlong ïa ka ïoh ka kot jong ka thaiñ jong phi kaba kham khlain,” ka la ong.
Ka la ïakren ruh bad ki samla bad ka la pynpaw ka jingsngewnguh ïa ka jingdon bun ki samla pule kynthei ha ka jingïalang. Ka la ban jur ïa ka jingdonkam jong ka jinglah ban ïoh ïa ka digital, ka jingkyntiew ïa ka pule puthi, bad ka jingkyrshan ïa ki nongtrei kti, da kaba pynpaw ba ki samla ha ki thain khappud ki dei ban ïoh ïa ka lad ban kiew ha ka thain. “Ka shnong jong phi ka dei ban plie ki lad ki lynti, ym ban pynlong ïa phi ban leit buhai shnong. Da ki atiar digital bad ka jingpynpaw pyrthei, wat ki nongtrei kti na Sohbar ki lah ban khring ïa ki nongthied na kylleng ka pyrthei,” ka la ong.
Ha ka jingkren pynkut jong ka, ka Myntri ka la pynpaw ka jingbym lah ngeit ba ym shym la don uwei ruh u Myntri ka sorkar pdeng uba la wan jngoh ïa ka Sohbar mynshwa. “Ka long kaba ym lah ban ngeit ba nga dei ka Myntri Sorkar Pdeng ba nyngkong ban wan jngoh ïa kane ka shnong kaba itynnad. Hynrei mynta, ki jingkhang ki la plie. Kane ka dei ka jaka ba pahuh u slap, ka imlang sahlang kaba ïar, bad ka long kaba kordor ïa man ka khyllipmat kaba nga pynlut hangne. Nga kyntu ïa ki nongshong shnong ban bteng ka jingïatreilang bad ka sorkar bad ïarap ïa ngi ban sngewthuh kham bha ïa ki jingdonkam jong phi,” ka la ong.
Ka jingleit jngoh ka pyni ïa ka por kaba kongsan ha ka jingpyrshang jong ka sorkar pdeng kaba dang ïaid shakhmat ban pynkylla ïa ki shnong khappud jong ka India sha ki kor jong ka roi ka par, ban pynthikna ka jingpyntreikam pura ïa baroh ki skhim jong ka sorkar pdeng bad ban thaw ïa ki shnong kiba khlain, kiba lah ban kyrshan dalade.
