Ka jingpynkup burom ïa u Dr. Lou Majaw

Kyrsoibor Pyrtuh

Ha ka 8 September 2025, ka Shillong Records Collection Centre, ha ka lyngkhuh snem kaba san phew wei ka la pynkup burom ïa I Ma Lou Majaw, u kaitor ba pawnam jong ka bri Hynñiewtrep. Kane ka jingpynkup burom ka dei halor ka jingïoh “honorary doctorate degree” jong i Ma Lou Majaw na ka University of Science and Technology, Meghalaya, ha ka snem 2024. Wat la ka jingïalang pynkup burom ka long ha ka dur kaba synlar, pynban ka long kaba shongkhia bad shitrhem da ka jingïashim bynta lang jong ki nongrwai ba dang khie kum i Gwyneth Mawthoh bad kiwei kiba la san kum i Bah Amirphor Jyrwa bad Andrew Thabah. Ka jingïalang ka la sakhi ruh ïa ka ryndang rwai bad sur jong ka guitar kaba sawa na ka jingtied ki shympriah kti jong i Ma Lou Majaw kaba la pynïapngiah ïa ki nongshat khot sngewbha.

Dr. Lou Majaw: La kha ïa Dr Lou Majaw ha ka snem ba ka Ri India ka ïoh ïa ka jinglaitluid bad kam shym la long ka jingim kaba suk ïa i Ma Lou. Ka jingrwai “Ain’t Got Nothing At All” lane “Ngam don ei ei ha ka jingim” ka shat phalang ïa ka jingim kaba ïakhun bad kaba ïaksaid. Pynban i Ma Lou i la kylla long u nongrwai ba paw nam bad i la ïoh pdiang shibun ki khusnam bad kawei na kita ka long ka nam kum u riewstad ha ka thoh ka tar kaba i la pynpaw lyngba ka kam duhalia jong i.

ïa i Ma Lou Majaw la ju tip kum u nongrwai bad u nongpynïaid ïa ka Bob Dylan concert kaba i ju pynlong khlem sangeh mynta la san phew snem tam. Ha kine ki concert i ju rwai ruh ïa ki jingrwai kiba i la thoh bad thaw hi. Shi sien i la pynpaw ba ka jingpynlong ïa ka concert ha ka kyrteng u Bob Dylan, kam mut ba i mane blei ïa u, hynrei ka long ka lad ban puson ïa ki kam bad jingkhraw jong une u nongrwai ba paw nam jong ka Ri America.

I Dr Lou Majaw im ju sngewlehraiñ ban ïathuh ba i la pep skul shiteng por, pynban i la san ban long u kaitor uba khraw ba ka Nongbah Shillong ka la pynkha bad i long u briew uba shemphang, uba ïar jingmut bad uba jylliew ka jingttip. Ka Nandini Nair ha ka kot khubor The Hindu, ka thoh, “U Lou Majaw u thaw jingrwai wat haba u kren u khana. U kren ha ki dur pharshi shaphang ka jingïaid lynti kaba jwat hangne ha sla pynthei bad kine ki dur ki shat phalang ïa ka jingim kaba ïakhun. “Nga jah ha kane ka lynti bah bad nga shang makia ha ki lynti khim. Hynrei ainguh ïa u Blei ba nga lait im haduh mynta…ñiuma, kum u nongrwai, ka rynsan ka rit palat ïa u…” U ju kyntu ïa ki paralok bad kiwei kiba bun kiba u ïakynduh kam da kine ki kyntien shongsbai, “Leh ïa kaba phi dei bad donkam ban leh, bad leh bha, leh janai ïa ka” 

Ka Jingïalang Pynkup Burom: Ka kamram ban pynkup burom ïa Dr Lou Majaw la bynshet ha i Rev Father John Madur iba ithuh bha ïa i Ma Lou bad ha kajuh ka por iba long ruh u paralok uba jan bad i Bah L. Gilbert Shullai (bam kwai ha dwar u Blei) u nongseng jong ka Shillong Records Collection Centre (SRCC). Ki kyntien jong i Father Madur kiba i pynpaw ïa ka jingñiewkor jong i, ïa ki kam jong Dr Lou Majaw bad ruh kiba pynpaw ïa ka jingïadei kaba jan jong i bad u nongseng jong ka SRCC ka pynpura ïa ka jingïalang. Kane ka pynlong ïa ka jingïalang kaba dondor shisha ha kaba ka lyer jong ka jingïalong shi ïing, shi para ka beh pangad bad ka wanrah ïa ka dur jong ka jingïatei-ïasyllok, kaba ngim ju kham ïoh koit ha kane ka pateng kaba meng, kaba khyllew nohriat, kaba shu pynthamme da ki ktien ïaroh, ki ktien pynkhleiï jali jaum tang na sla khlem da mut ha ka dohnud. 

Haba jubab ïa ka nongrim tynrai jong i Dr Lou Majaw, “Ba ka jingim jong i ka long tang i symboh iba jaw ha ka duwria bah”, i Father Madur i pynpaw ka jingsngewnguh ïa ka SRCC kaba wad ïa ita i symboh bad ba ka ithuh ïa ki kam kiba khraw jong i Dr Lou Majaw ha kane ka duriaw bah jong ka put ka tem bad ka rwai ka siaw.

Ka met ka phad jong i Father John Madur ruh ka ïakren lang haba i ïathuhkhana shaphang ka jingïashem nyngkong jong i bad I Dr Lou Majaw. Kum u khynnah nongkyndong uba wan shong skul ha Sor Shillong, i ju leit bad ki paralok sha ki fete ne ki concert ba rwai phareng ha kito ki por. Dei ha kawei na kita ki concert ba i Father Madur i la ïohi nyngkong eh ïa i Dr Lou Majaw ba i tem ka guitar, i khih ka met ka phad bad i ïarwai ryngkat bad ka kynhun tem “The Blood and Thunder” ha ka snem 1973. Naduh kata ka por, la ïathuh i Father Madur ba ryngkat bad ki paralok, kim ju pep, haba ki lait por, ban leit sha ki fete ne ki concert bad haba ki leit ka jingkylli kaba kin kylli paralok ka long, U Lou Majaw un tem ne em?

Ka jingnoh synñiang jong Dr Lou Majaw ka long kaba khraw bad mynta ngi rakhe burom ïa ka jingïoh kyrdan Honorary Doctorate jong i. Hynrei shen kin sa don ki samla pule ki ban sa ïoh nam bad kyrdan Doctorate da kaba ki pule bad thoh ïa ka jingim bad ki kam I Dr Lou Majaw. Kumba long kiwei  ki nongshong shnong ka Nongbah Shillong, i Father Madur i pynkut ïa ka jingkren da ki kyntien kiba ju ïakren biria paidbah ba i Ma Lou Majaw i ju phong ki muja ki bym ïadei rong bad ka patlun lyngkot phong shit.

Ha kane ka jingïalang pynkup burom la ïadon lang ruh u Bah Rudy Wahlang, u kaitor uba la ju ïatem lang bad Dr Lou Majaw. U Rudy Wahlang, Lou Majaw bad kiwei ki pynlong ïa ka kynhun “The Great Society” bad ki la pynmih ar tylli ki thup jingrwai kiba sdang ba la ai kyrteng, “Break Through bad Dance your Ass Off”.

Kaba pynshongshit bad pynpar ñiangkhriat, ka long ka sur ba siang jong ka Gwyneth Mawthoh, ka smala rit, kaba la rwai ïa ka jingrwai jong ka Aretha Franklin kaba kyrteng, “Chain of Fools”. Ka samla Gwyneth Mawthoh ka dang khatlai snem ka rta bad ka dang pule “class 8” ha Shillong Public School, Laitumkhrah. Ka sur ba siang bad ba bang jong ka Gwyneth Mawthoh ka la pynkyndeh shisha ïa kiba bun ki nongsngap bad ka pynkynmaw ruh ba kumba lai phew snem (tam ne duna) mynshuwa ba i Tipriti Kharbangar ruh i la rwai bad pynïapngiah ïa ki nongsngap da ka jingrwai “What’s Up” jong ka kynhun 4 Non Blondes. Kaba phylla ka long ba baroh ngut, kata i Gwyneth bad Tipriti, ki dei na ka Malki, ka shnong kaba ju pynmih ïa ki kaitor kiba khraw na kawei ka pateng sha kawei pat.

La pynphuh pynphieng shuh shuh ïa ka jingïalang da ki jingrwai jong i Bah Andrew Thabah and Amirphor Jyrwa. Ym tang ba ka pynlyngngoh, hynrei ka pynsngewtynnad shibun eh ba i Bah Andrew Thabah i rwai ïa ka jingrwai kaba i la pynkylla sha ka ktien Khasi na ka jingrwai niam kaba kyrteng “The Old Rugged Cross,” bad kaba i ong “Ka Diengphna ka Bym Shym Rynda.” I Bah Andrew Thabah ïa la pynmih ruh lai tylli ki thup jingrwai kiba i la thep ha ka rynsan Spotify: kita ki long “In the Shadow of Your Love (2022), Found My Rock and Roll (2023), and Rock Room Session (2024)”.

I Bah Amirphor Jyrwa pat i dei shisha i nongtem guitar uba don ka sap kyrpang bad i la ju ïadon bynta ban tem guitar bad kiba bun ki nongrwai blues jong ka Nongbah Shillong. Ka sur kyrïah rwai blues jong i Bah Andrew Thabah ka ïahap dur hap sur bha bad ka rukom tem guitar jong i Amirphor Jyrwa.

Hadien ba la wai ka jingïalang pynkup burom, ka la don ruh ka jingpyni-nam ïa ki kot, ki dulir barim, ki dur ki dar bad ki jingthoh kiba ïasnoh bad ka jingim duhalia jong Dr Lou Majaw. 

Ka Shillong Records Collection Centre: Ha ka jingkren plie ïa ka jingïalang pynkup burom, kaba la long ha SHA RI LOUM, Mawlai Umshing, i Bah Allan Lyndem i la pynpaw kumne, “Ba la seng ïa ka Shillong Records Collection Centre da i Bah L.Gilbert Shullai ha ka snem 1974. ïa ka SRCC la seng kyrpang na ka bynta ban lum thup ïa ki dulir kiba rim bad na ka bynta ka Jaidbynriew Hynñiewtrep. Ha kine ki san phew tylli ki snem, ka SRCC ka la treikam ha ka bor bad jinglah jong ka ban kyrshan ïa ki riewthwet jingtip. Na ka por sha ka por ki samla pule, ki nongsynshar, ki nongbishar, ki kaitor bad ki nongthoh ki ju wan jngoh ïa ka Centre. I Dr Lou Majaw ruh i dei uwei na kiba ju wan barabor sha ka Centre. Hynrei ka jingïadei jong Dr Lou Majaw bad u nongseng jong ka SRCC ka la long naduh ki snem shuwa ban sdang ïa ka SRCC. Ka longïing jong ka SRCC kan ym klet ïa kawei ka sngi jong u bnai Nohprah ka snem 1972 ba i Ma Lou Majaw i wankai sha ka ïing kaba don ha Riatsamthiah ha kito ki por bad ryngkat bad ki paralok ki la ïarwai ïa ka jingrwai “Sweet Caroline” bad “Blowing in the Wind”. Ka SRCC ka kitbok kitrwiang ïa i Dr Lou Majaw.

Lah san phew wei snem mynta, ka Shillong Records Collection Centre, ka la treikam, khlem kano kano ka jingkyrshan na ki bor kiba na bar, la ka long ki bor Sorkar ne bym dei Sorkar. Pynban ka la lah ban kyrshan hi bad shakri ïa ka Jaidbynriew. Ka SRCC kan ïai shakri ïa ki samla pule, ki riewthwet jingtip bad kiwei kiba sngewtynnad ban tih ban wad bniah ïa la ka jong ka thymmei bad kiwei pat ki bynta jong ka synshar khadar ha ka Bri Hynñiewtrep.

Nga ngeit ba ka Shillong Records Collection Centre, kan ïai ïeng ha la ki jong ki kjat bad kyrshan hi da lade ïa lade kumba u nongseng u ong, “Ha ka synshar paidbah, ka Sorkar ka dei jong u paidbah. Ka Sorkar ka dei ban pynïaid ïa ki kam ki jam katkum ka jingangnud jong ki paidbah bad kam lah ban leh ha la ka mon jong ki nongsynshar. Kumta kam long kaba dei ban ïoh ka jingkyrshan peisa na ka Sorkar, lymda ki paidbah nongshong shnong ki mynjur ne kubur ban leh kumta”.