Shillong, Nailur, 15: Ki nonghikai skul Adhoc kiba don hapoh ka shatri jong ka Federation of All school Teachers of Meghalaya (FASTOM) ha ka jingïalang kaba la long ha ka sngi Saitjaiñ jong ka taiew baladep ha Dobasipara, Garo Hills ki la shim ïa ka rai ban pynlong da ka jingïalang paidbah ha madan Malki, Shillong ha ka 22 tarik mynta u bnai bad ban pynbud pat da ka ka jingïashong kyllaiñ myngngor ba khlem pud sngi ban pynbor ïa ka Sorkar ba kan pynurlong ïa ki jingdawa jong ki nonghikai skul adhoc.
U Vice President jong ka FASTOM Babu Sanborn Jungai ha u kyrwoh ba phah sha ki lad pathai khubor u la ïathuh ba ha Garo Hills ka jingïashong kyllaiñ myngngor kaba khlem pud sngi kan sdang ha ka 24 tarik mynta u bnai naduh ka por 11:00 baje mynstep ha Tura.
Ha ka jingïalang kaba la long ha Dobasipara, ki mat ba la ïakren ki long ka jingeh kaba ki nonghikai skul Adhoc ka jylla ki ïakynduh ha kane ka juk namar ka jingïoh kaba rit hynrei ka jingkiewdor ki mar ki mata pat ka long kaba la palat.
Ka FASTOM ka la pynpaw ruh ba ka katkum ka histori ki skul Adhoc ki mih ha ki shnong ki bym don ki skul Sorkar ne wat ha ki jaka ba don ki skul Sorkar hynrei ki duna palat bad ki la noh synñiang ruh sha ka imlang ka sahlang.
“Katkum ka jingkhein (Statistics) ba la pyllait da ka Directorate of School Education and Literacy (DSE&L) jong u snem ba ladep, ka jingdon jong ki khynnah skul kiba pule naduh Secondary haduh Higher Secondary hapoh ka Jylla ki long baroh 1,18,429 ngut. Na kine, 12,500 ngut ki don ha ki skul Sorkar, 15,500 ngut ki don ha ki skul Private. Kiba sah kumba 1,04,000 ngut ki don ha ki skul Deficit ha kaba shiteng na kine ki khynnah skul ki dei na ki skul Adhoc. Na kane ka Statistics haneng ngi sngewthuh ba ki skul Adhoc ki long shisha kum u budlum uba synniang ha ka liang ka jingnang jingstad,” ong u Babu Jungai ha u kyrwoh.
U la pynpaw ruh ba Nongrim kaba ki School Managing Committee (SMC) jong ki skul ba seng da ki shnong bad Mission ki ieng ka long ban ai jingnang jingstad ïa ki khynnah kiba ki kmie ki kpa kim lah ban phah skul shabar.
“Hadien ba la ïoh ïa ka Grant na ka Sorkar bun na ki SMC kim shim bai skul na ki khynnah hynrei ki ai ïa ka jinghikai ei. Ïa kine ki skul ngin lap bun ha ki jaka Nongkyndong. Katto katne ki SMC ki khrong ïa ka bai skul ka barit bha tang ban pyndap ïa ki jingdonkam kum kaba thied chalk bad kot sada. Tang khyndiat eh ki SMC ki khrong ïa ka bai skul kaba ki lah ban siew tam ïa ka tulop ki nonghikai nalor ka Grant. Ha kaba kut hi ka mut ki SMC ki shaniah beit tang na ka Grant kaba ai ka Sorkar,” u la ong.
Haba kynthoh halor ka jingbympaw ïa ka jingtyrwa ka jingkyntiew tulop ïa ki nonghikai skul Adhoc ha ka State Education Commission, u Babu Jungai u la ong, “ha kaba nyngkong ngi sngew kmen shibun ïa ka jingmih ka Education Commission hynrei hadien ba la pyndep ïa ka Final Report bad aiti sha ka Sorkar ngi dap da ka jingsngewsih kthang haba ngi ïoh jingtip ba ym don eiei ha ka Report na ka bynta jong ngi.”
“Ka Federation ka kyrpad bad kyntu ïa ki nonghikai Skul Adhoc hapoh ka jylla ban ïasnoh kti bad ïatylli lang kawei ha ka jingïaleh na ka bynta ki hok jong ngi. Ka Federation ka kyrpad rit ruh ïa ki SMC jong ki skul shnong bad skul Mission ban ailad bad shah ïa ki nonghikai skul jong ki ban ïashim bynta lang ha ki prokram jingïakhih ba ngin dawa ïa la ka hok. Baroh ki jingdawa jong ngi kin long kam tang lada ka Sorkar ka don ïa ka mon ban leh. Kum ki nonghikai ngi tip skhem ba lada ka Sorkar ka mon ka pisa ruh ka don. Ngi kyntu ïa ka Sorkar Jylla ban kyntiew kyrdan noh ïa ki skul Adhoc baroh ha ka jylla sha ka Deficit System ne ka Pattern Deficit kaba mut ka Pay Scale bad kiwei ki jingsiew,” la dawa ka Seng.