W. L. Lyngdoh (IAS Retd) Pohkseh
Ha shlem Riti-Dustur District Council ka Ri
Akor Burom, ka dor jong ka pyni
Wat ju klet ko Nongmihkhmat Khasi-Pnar
Ban niew kor u nongwei – nongar
Hadien ka kyrdan, hakhmat ka lyngkor
Haba khublei, pyni akor
Haba khublei, ieng khublei markylliang
Ba akor long briew, nangne kan sdang
Haba khublei; wat mlien ban shong
Ban pynpaw ïa la ka akor ka burom
Wat shong pyren kumba khlem shyieng
Kiew skong ka kyrdan, ym ban pyntieng.
Haba ngi phai sawdong ka imlang sahlang ki Khun Khasi-Pnar, la ïohi ba ka akor ka burom ka la hiar arsut. Ki Nongïalam bad Nongmihkhmat ka Ri bad ka Jaitbynriew ha ka jingsngew don kyrdan palat, kim ju ieng na ka shuki haba ki khublei ïa ki riew rangbah bad riew kynthei kiba ai ka kti ban khublei ïa ki. Nga ïohi ha kine ki sngi ba ha ha shlem trei kam ka Riti-Dustur (District Council), ki shong pyren ha ka shuki haba ki Synjuk Ki Rangbah Shnong ki leit ban ïa kynduh bad ai kti ban ïa khublei. Kane ka jia ruh ïa ki longkmie bad ïa ki para mynsiem bakordor. Ngim dei ban kren laplah, hadien ka kyrdan – hakhmat ka lyngkor katba ha ka shuki, hiar ka dor ka Akor. Haba ki ai ka kti ban khublei, ka dei ba ki kwah ban ai ka jingkyrkhu bad ka jingsuk. Ka akor Khasi- Pnar, kyrkhu markylliang ne ïa suk markylliang.
KA JINGMUT BAJYLLIEW. Haba shong pyren, i kumba khlem shyieng ne ba la kiew rasong ka sarong. Haba nga dang long Returning Officer ha ka jingpynïaid Election ha District, ki ju ong ban ngi dei ki Kpa ka Election Commission, kumta kim ju ieng ban khublei hynrei nga,nga ieng haba khublei ïa ki Candidates ba wan file nomination namar la pynsan pynrangbah ban niew kor ïa ka Akor Khasi. Bat skhem ïa ka Akor Khasi – Pnar ban bha ka Longing Longsem, ka Ri bad ka Jaitbynriew.
Harum nga pashat ïa ki symboh jingpyrkhat sha ka EC ka Khasi/Jaiñtia Hills Distgrict Council ïa ki mat jingtrei kam :
1. E.M ka Elaka, la sngewdei ban kynthup ruh ïa Hima, Culture (Kolshor) ban wad bniah ïa ki Culture ha Ri Khasi bad Jaiñtia namar ha ka por ba nga dang trei ha Ri-Bhoi, ym duna ïa ka 6 ki jait Culture tang ha Ri-Bhoi District. La sngew dei ban wad bniah bad ban buh ha ka jingthoh ïa baroh ki jait culture bad kumno ban develop da kaba ïa trei lang bad ka Sorkar India/ Sokar Jylla ban wad ïa ki lad ban bei pisa ban nang pynbha ïa ki ki Khasi bad Jaiñtia Culturei khamtam ïa kiba kham heh ka coverage.
2. Man ka Hima kin don ïa ki map kum ka Hima Nongspung khnang ban lah ban ri ban sumar ïa la u pud u sam ha kaba lah ban pynkhlaiñ ïa u pud u sam ka Jylla Meghalaya bad jong ka Ri Indiia.
3. Wad ïa ki jingthoh bad ha ki kot pule kiba mynshuwa kiba thoh ïa ka Riti-Dustur jong ki Khasi-Pnar. Ïa kum kita ki jingthoh dei ban Buh Jingthoh (documentation) ki ban long ki documented Riti-Dustur ban da pynmih da ka ka Shlem Trei Kam Riti-Dustur ( District Council ). Kine kin long kum ka Jingshim Jait na ka Kmie, ka jingïoh pateng ïa ka jingdon jingem, Ka Ïapduh ha ka Longiing Longsem, ka jingap Laitmiet laitïa haba don ka jingkhlad ha iing ha sem, ka jingleit ai Jastep khlem mluh sha ka iing u Shynrang ha ka sngi Kyntiew Kurim, ka jingleit iingkiaw, kata sha kmie u Shynrang hadien lai sngi lai miet. Dei ban da batai shaphang ka jingmut jong kine ki jingbuh ryntih ha ka Riti- Dustur jong ka Jaitbynriew Khasi-Pnar.
4. Ki Mawbynna : Ha bun ki shnong ki thaw ka Ri jong ngi, ngi ïohi bad ngi leit ban shong jahthait ha ki Mawbynna ne pyrkhat shaphang ki Mawbynna. Buh ha jingthoh ïa ki jingbatai ïa ki Mawbynna. Ki don ki kot ba la thoh da ki Longshuwa,sa wad bniah ïa ki.
Dang don kiwei kiwei, ngin sa ïa tai hadien.
