Shillong, Nailur, 22: Ki nonghikai skul Adhoc kiba don hapoh ka shatri jong ka Federation of All School Teachers of Meghalaya ha (FASTOM) na rilum Khasi-Jaiñtia bad na rilum Garo ha ka Lah Sngi u Blei ki la mih paidbah sha surok ban pyrshah ïa ka jingbym sngap jong ka Sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA-II) ban pynkiew ïa ka tulop jong ki nonghikai skul Adhoc ha ka jylla bad dawa ruh ban kyntiew kyrdan ïa ki skul Adhoc sha ka Deficit System lane Deficit Pattern.
Ka FASTOM ka la shim ïa ka rai dang shen ha ka jingïalang kaba la long ha Dobasipara, Garo Hills ban pynlong da ka jingïalang paidbah ha madan Malki, Shillong bad ban pynbud pat da ka jingïashong kyllaiñ myngngor ba khlem pud sngi ban pynbor ïa ka Sorkar ba kan pynurlong ïa ki jingdawa jong ki nonghikai skul adhoc.
Ki nonghikai ki la bteng ruh ban shong kyllain myngngor khlem pud sngi ha madan Malki ban pynbor ïa ka Sorkar ba kan pynurlong ïa ki jingdawa.
U Vice President ka FASTOM u Babu Sanborn Jungai haba kren ha ka jingïalang paidbah ha madan Malki u la ong ba ka jingdawa ïa ka Sorkar ka long namarba ki nonghikai skul Adhoc ha ka jylla ki la ïakynduh ha kane ka juk namar ka jingïoh kaba rit hynrei ka jingkiewdor ki mar ki mata ka long kaba la palat.
U la pynpaw ruh ba katkum ka histori, ki skul Adhoc ki mih ha ki shnong ki bym don ki skul Sorkar ne wat ha ki jaka ba don ki skul Sorkar hynrei ki duna palat bad ki la noh synñiang ruh sha ka imlang ka sahlang.
“Katkum ka jingkhein (Statistics) ba la pyllait da ka Directorate of School Education and Literacy (DSE&L) jong u snem ba ladep, ka jingdon jong ki khynnah skul kiba pule naduh Secondary haduh Higher Secondary hapoh ka Jylla ki long baroh 1,18,429 ngut. Na kine, 12,500 ngut ki don ha ki skul Sorkar, 15,500 ngut ki don ha ki skul Private. Kiba sah kumba 1,04,000 ngut ki don ha ki skul Deficit ha kaba shiteng na kine ki khynnah skul ki dei na ki skul Adhoc. Na kane ka Statistics haneng ngi sngewthuh ba ki skul Adhoc ki long shisha kum u budlum uba synniang ha ka liang ka jingnang jingstad,” ong u Babu Jungai.
U la pynpaw ruh ba ka nongrim kaba ki School Managing Committee (SMC) jong ki skul ba la seng da ki shnong bad mishon ki ieng ka long ban ai jingnang jingstad ïa ki khynnah kiba ki kmie ki kpa kim lah ban phah skul shabar.
“Hadien ba la ïoh ïa ka Grant na ka Sorkar bun na ki SMC kim shim bai skul na ki khynnah hynrei ki ai ïa ka jinghikai ei. Ïa kine ki skul ngin lap bun ha ki jaka Nongkyndong. Katto katne ki SMC ki khrong ïa ka bai skul ka barit bha tang ban pyndap ïa ki jingdonkam kum kaba thied chalk bad kot sada. Tang khyndiat eh ki SMC ki khrong ïa ka bai skul kaba ki lah ban siew tam ïa ka tulop ki nonghikai nalor ka Grant. Ha kaba kut hi ka mut ki SMC ki shaniah beit tang na ka Grant kaba ai ka Sorkar,” u la ong.
Haba kynthoh halor ka jingbympaw ïa ka jingtyrwa ka jingkyntiew tulop ïa ki nonghikai skul Adhoc ha ka State Education Commission, u Babu Jungai u la ong, “ha kaba nyngkong ngi sngew kmen shibun ïa ka jingmih ka Education Commission hynrei hadien ba la pyndep ïa ka Final Report bad aiti sha ka Sorkar ngi dap da ka jingsngewsih kthang haba ngi ïoh jingtip ba ym don eiei ha ka Report na ka bynta jong ngi.”
U la ong ba ka jingdawa ba hakhmat eh jong ka Federation ka long ba ka Sorkar kan kyntiew kyrdan noh ïa ki skul Adhoc kiba don ha ka jylla sha ka Deficit System ne ka Pattern Deficit kaba mut ka Pay Scale bad kiwei ki jingsiew.