Shillong, Nailar 19: Ka North East Students’ Organization (NESO) ka la dawa na ka sorkar jylla ba kan khang khyrdep noh ïa ka Indo-Bangla border bad ban pyntreikam ïa ki jingpyrkhing kiba donkam khnang ban lap bad ban phah leit phai biang ïa ki mynder ri kiba wanrung beaiñ sha ka jylla.
Ha ka dorkhas ba la aiti sha u Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangma, ka NESO ka la kyntu ruh ïa ka sorkar ban pynkhlaiñ ka jingtehlakam ha khappud bad ban peitngor khamtam ha ki jaka kiba mad bha ïa kane ka jingeh da kaba buh ïa ki bor pahara bad buh ruh ïa ki tiar khmih katkum ka juk technology ba mynta.
Ka la banjur ïa ka jingdonkam ka sorkar ban ïakren bad ki jylla ba marjan bad kiwei ki bor treikam ban pynthikna ba ki nongphet wir kin ym shah pynkynriah sha kine ki thaiñ khnang ban ïada ïa ka hok ki trai ri trai muluk, ka kolshor, ka ktien bad kiwei lyngba ki aiñ bad rukom treikam kiba donkam.
Ka NESO ka la dawa ruh ban buh da ka Special Review Committee ban khmih ïa ka jingsdang ban bun ki nongshong shnong ha ki katto katne ki thaiñ.
“Ngi kyntu ïa ka sorkar pdeng bad ki sorkar jylla ban shimkhia ïa kine ki jingeh khamkloi katba lah. Ka jingkylla dur ki shnong ki thaw la lah ban ïohi ha ki katto katne ki bynta jong kane ka thaiñ ha kaba kane ka dei kaba la buh lypa ha ka jingma. Lada ym lah ban shim ïa ki sienjam kiba donkam mynta, ka jingithuh ïa ki trai ri trai muluk ka North East kin lah ban shah ktah bha,” ong u Chairman ka NESO u Bah Samuel B Jyrwa ha ka shithi.
U la ong ba kane ka jingeh halor ka jingwan rung kyrthep ki mynder ka la sdang naduh ka snem 1947 hadien ba ka India ka la ïoh ka jinglaitluid.
U Bah Jyrwa u la ong ba kane ka jingeh jong ka jingsdang jah ka jingdon ki trai ri trai muluk la ïohi shai ha ka jylla Tripura, ha kaba mynshwa ki la bun paid mynta pat ki la kylla rit paid. U la ong ba ka Assam ruh ka la mad ïa kane ka juh ka jingeh.
U Bah Jyrwa u la ïathuh ruh ba ka Meghalaya ka la mad ïa kane ka juh ka jingkhih ha u snem 1979, 1987, bad ha ki 1990 spah snem ha kaba baroh ki tieng na ka jinglah ban jah noh ki trai ri trai muluk bad ki hok jong ki.
“Mynta kane ka jingeh ka la nangjur bad ka Assam mynta ka la sakhi ïa ka jingkylla ki jaka bad ki shnong ha ka jylla. Kane ka jingkylla ha ki jaka puta ka la ktah ruh sha kiwei pat ki jaka jong ka thaiñ Garo Hills ha Meghalaya, bad sha kiwei ruh ki bynta ka North East,” u la bynrap.
“Ka long ruh kaba kongsan ban kdew ba ki sorkar jylla ki don ka jingkitkhlieh halor kane ka kam. Ki jylla kiba khlem pat pyntreikam ïa ka Bengal Eastern Frontier Regulation 1873, ki la long lypa kiba suk ban ngat ha kane ka jingwan rung kyrthep ki mynder bad kumta donkam ban wanrah ki rukom treikam ban ïada, ban ïoh bat bad ban phah leit phai noh lada lap ïa kino kino ki poiwir beaiñ. Dei ruh ban pynkhlaiñ ïa ki khappud, nangta ka jingdonkam ka jingïatreilang bad kumjuh ka jingpeitngor ha ki shnong khlem da pynslem shuh,” bynrap u Bah Jyrwa ha ka shithi.