Shillong, Jymmang, 01: U Inspector General (IG) ka tnat shipai Border Security Force (BSF) u OP Upadhyay ha ka sngi Palei u la ong ba ka tnat ka la pynkhlaiñ bha ïa ka jingpahara khappud bad ka ri Bangladesh bad ka la pynkhreh ruh ban ym ailad ïa kino kino ki jingthombor kiba lah ban jia ha ka por bym poi pyrkhat.
Katkum ka jingong jong u, shen yn sa buh ruh ïa ki Electronic Surveillance of Vulnerable Patches (ESVP) kumba 32 kilomitar ha khappud.
Haba kynthoh halor ka jingjia ba dang shen ha ka ri Bangladesh bad ïa ka jingjia ha Pahalgam, u Upadhyay u la ong, “kumba ju long ka rukom, kino kino ki jingjia kiba jia hapoh kano kano ka jaka ne hapoh ka ri, donkam bha ban pynjur ïa ka jingpahara bad ban long ruh kiba peitngor. Namarkata, ngi la pynkhlaiñ ban peitngor ïa ki nongshun bad ngi long ruh kiba la khreh ban ym ailad ïa kino kino ki jingjia kiba lah ban mih ha ka por bym poi pyrkhat.
U la ïathuh ba bun tylli ki Pan-Tilt-Zoom (PTZ) Camera la pyndait ha khappud hadien ki jingjia ba dang shen.
“Ka Ministry of Home Affairs (MHA) dang shen ka la mang pisa ban buh ïa ki Electronic Surveillance of Vulnerable Patches (ESVP) ki ban peitngor kumba 32 kilomitar ha khappud,” ong u IG.
Shuh shuh u la ïathuh ba dang shen, baroh ki Floodlight kiba la pynieng ha shilynter ka khappud jong ka Meghalaya kaba jrong 400 kilomitar la dep ban bujli da ki Floodlight kiba kham bha. “Ki bynta khappud ki la shai bha bad ka la ïarap ruh ïa ngi ban peitngor wat ha ka por mynmiet,” ula ong.
U la bynrap ruh ba ka tnat shipai BSF ka ju pyndonkam ruh da ki ksew sma die bad ki kdew beh thong ha ka jingïaid pahara khamtam ha u Zero Line bad ha ki Observation Post. “Ngi ju pyndonkam ïa ki ksew. Ngi don ïa ki jait ksew ba bing bha ban sma bad ban buddien. Ngi ju pyndonkam ïa ki ksew khnang ban ïohkem ïa ki nongleh kam bymman,” u la ong.
Haba kyntait ban ïathuh ïa ki buit treikam kumno ban khanglad ïa ka jingrung beain jong ki mynder Bangladeshi u Upadhyay u la ong, “ngi don ka jingïatreilang kaba khlain bha bad kiwei kiwei ki tnat treikam.”
“Ha ki bnai baladep hapoh ar ne lai bnai, ngi la lah ban pynduna ïa ka jingrung beaiñ haduh 70 percent ha kiba bun ki jaka,” u la ong bad bynrap, “ngi la shim ïa ki lad ki lynti bad ngi la ïoh jingtip ruh na ki nongkdew lynti ïa kiba ngi la ïohkem la ki dei ki mynder Bangladeshi ne ki nong India bad ngi ju kyrpad ïa ki tnat treikam ban leh da kaba tyngeh pyrshah ïa kine ki briew.”
Halor ka jingpyndonkam jong ki mynder Bangladeshi da ki Aadhaar thok, u la ong, “u pud treikam u rit palat. Ngim lah ban peit ïa ka Aadhaar Data namarba ka dei ka kam jong ki Pulit bad kiwei kiwei ki tnat treikam. Hynrei haba ngi ïohkem ïa ki nongrung beaiñ kiba pyndonkam da ki dulir thok ngi shu pyntip ïa kata sha ki bor ba dei peit.”
Ha kaba ïadei bad ka jingdonkam shuh shuh ïa ki bor pahara, u IG u la ïathuh ba dang shen u la shong ïa ka jingïalang pyrkhat kam. “Ngi la shim ïa ka rai ba dang donkam shuh shuh ïa ki bor pahara na kiba don mynta bad kumjuh ïa ki tiar ba lah ban peitngor. Nalor kata, ngi la ïakren ruh bad ka tnat Pulit bad ki bor synshar shnong, ki Nokma bad ngi la ïoh ruh ïa ka jingïatreilang bad pura.”
Shuh shuh u IG u la kular ba ka jinglong jingman ha khappud ka biang bha namar ka jingtrei shitom jong ki bor shipai.
Haba pynpaw pat ïa ka jingtreilang bad ki bor shipai Border Guards of Bangladesh (BGB), u Upadhyay u la ong, “kumba ju long na ka por sha ka por ngi ju pynlong ïa ki jingïalang bad ki. Ngi ju ïakren ruh ïa ki mat kiba ïadei bad ki kam khappud ha ka kyrdan jong ki Battalion Commander bad ki BOP Commander…”