Shillong, Lber, 10: U Myntri Rangbah ka Jylla Conrad K Sangma ha ka Lah Sngi u Blei u la pyntip ba ka Sorkar Jylla ka la lah ban pynduna ïa ka Maternity Mortality Rate (MMR) ne ka jingïap ki longkmie ba armet ha ka por kha khunlung da 40 persen.
Haba ai jubab ha Iingdorbar Thawaiñ halor ka jingai shuti kha khun ïa ki longkmie, u Sangma u la ong ba ka MMR ka dei kawei na ki mat ba la shimkhia bha da ka Sorkar MDA-I naduh u snem 2018.
“Ha kat ka por, ka MMR ka long arshah ban ïa ka National Average hynriew snem mynshwa. Hynrei da ka jingshimkhia, ka MMR ka la hiar sha ka 40%. Ngi la ïaryngkat lang bad ka National Average,” u la ong.
Shwa kane, u Myntri Rangbah u la pyntip ba ki nongtrei sorkar ki hap hapoh ka Subsidiary Rule 111 jong ka Meghaalya Fundamental Rules & Subsidiary Rules, 1984 (as amended).
Ki ïoh shuti kha khunlung na ka bynta 120 sngi na ka bynta arngut ki khun. Lada jia ba khladnoh i khunlung, la pynjlan shuh shuh ïa ka shuti na ki sngi shuti ba ladep ai.
Ha kaba sdang, la ai shuti tang na ka bynta 90 sngi naduh ka 14 tarik Rymphang, 1984 tad haduh ka 22 tarik Nohprah, 2009. Hynrei la kyntiew noh na ka 90 sngi sha ka 120 sngi naduh ka 23 tarik, Nohprah 2009 haduh ka 7 tarik Nohprah, 2017. Shuh shuh la kyntiew pat na ka 120 sngi sha ka 180 sngi kaba la treikam naduh ka 8 tarik Nohprah, 2017, u la ong.
Na ka bynta ki nongtrei ha ki shlem treikam shimet, u Myntri Rangbah u la ong ba ki hap hapoh ka Maternity Benefit (Amendment) Act, 2017.
Ki sngi na ka bynta ka jingsiew ïa ki kynthei ba hap shim shuti kha khun ka long na ka 12 taiew sha ka 26 taiew.
Lah ban kdew ba baroh ki Private bad ki Public Organization ki hap hapoh ka Maternity Benefit Act.
“Ym don kino kino ruh ki kynthei kiba lah ban ïoh ïa ka bai kha khunlun lymda ki trei ha ki jaka treikam ha kaba ki lah ban kam ïa ka bai kha khun, na ka bynta ka por kaba ym duna ïa ka phra sngi ha ki khat ar bnai naduh ka sngi ba la khmih lynti ban kha khun,” u la ong.
Shuh shuh u Sangma u la ong namarba ki aiñ ba la don lypa jong ka Sorkar kim teh ïa ki nongtrei non-permanent, casual, contractual, adhoc bad muster roll, hynrei ki ïoh pat ïa ka shuti kha khun hapoh ka Maternity Benefit (Amendment) Act 2017, kumba la pynbeit thymmai sha ka “The Maternity Benefit Act, 1961.”