New Delhi, Naitung, 17: Ka President ka Ri India, ka Droupadi Murmu ka la sam ïa ki khusnam Swachh Survekshan 2024-25 ha Vigyan Bhagwan, New Delhi kaba la pynlong da ka Tnad Housing and Urban Affairs (MoHUA). 23 tylli ki nongbah Super Swachh League ki la ïoh ïa ki jingpynkup burom ha ka jingïadonlang u Myntri Sorkar Pdeng u Manohar Lal bad u Myntri Khynnah, MoHUA u Tokhan Sahu. Ka pateng kaba thymmai jong ki nongbah kiba khuid jong ka Ri India ki la poi ha kaba ka Ahmedabad, Bhopal bad Lucknow ki la paw kum ki Swachh Shehar kiba hakhmat eh. La pynbna 43 tylli ki khusnam jong ka ri, ryngkat bad ka jingithuh kyrpang ïa ka Mahakumbh.
Ka nongbah Shillong ka la ïoh khusnam hapoh ka thup ‘Promising Swachh Shehar of State/UT’. La jied baroh 34 tylli ki nongbah ha kylleng ki Jylla bad ki Union Territory bapher bapher na ka bynta kane ka jingpynkup burom katkum ki jingpyrshang jong ki ha kaba kyntiew ïa ka jingkhuid jingsuba, ka jingpynkhuid ïa ki jaboh jabaiñ, bad ka jingïashim bynta jong ki nongshong shnong.
Ha ka jingïalang ban sam ïa ki khusnam Swachh Survekshan 2024-25, u Myntri Sorkar Pdeng u Manohar Lal u la sam ïa ka khusnam kum ka Best Ganga Town sha ka Prayagraj, katba ïa ka Secunderabad Cantonment la pynkup burom kum ka Best Cantonment Board namar ki jingtrei shitom jong ka ban lehkhuid kaba long ka nuksa. Ïa ka GVMC Visakhapatnam, Jabalpur, bad Gorakhpur la pynbna kum ki Best SaifaiMitra Surakshit Shehar namar ka jingshimkhia kaba khraw jong ki na ka bynta ka jingshngaiñ bad ka burom jong ki nongtrei kiba pynkhuid. La ai ka jingithuh ba kyrpang ïa ka sorkar jylla jong ka UP, ka Prayagraj Mela Adhikari bad ka Prayagraj Municipal Corporation, na ka bynta ka jingpynkhuid ïa ki jaboh jabaiñ ha sor ha ka por jong ka Mahakumbh, ka jingïalang kaba heh tam ha ka pyrthei, kaba la sakhi ïa ka jingwan jong ki briew haduh kumba 66 klur ngut.
Ka Swachh Survekshan mynta u snem kam shym la pynbha bad pynbeit ryntih tang ïa ka rukom treikam na ka bynta ki nongbah kiba heh, hynrei ka la pynsuk ruh ïa ki nongbah kiba rit, da kaba pynshlur ïa ki ban ïakhun bad ban kiew sha ka kyrdan jong ka swachhata. Ki nongbah kiba kham rit ki la shem ïa ka jingïakhun kaba ryntih bad ki nongbah kiba heh ha ka jingwad bniah. Da kaba bud ïa ka nongrim ‘Kawei ka Nongbah, Kawei ka Khusnam’, la ithuh ïa ki nongbah kiba leh bha na kawei pa kawei ka Jylla kum ki Promising Swachh Shehar. Baroh 34 tylli ki nongbah ha kylleng ki Jylla bad ki Union Territory bapher bapher ki la ïoh ïa kane ka nam, kaba pyni ïa ka jingkiew ba kongsan jong ki ha ka jingkhuid jingsuba ha ki jaka sor.
Haba ai jingkren ha kane ka jingïalang, ka President ba donburom jong ka ri India ka la ai khublei ïa ka Tnad kaba la kyntiew ïa ka Reduce, Reuse, Recycle (3R) bad ka la ai jingsngewnguh na ka bynta khusnam ‘Ka jingjaboh sha ka spah’ ba la ai ïa ka. Ka “Waste is best” kadei ka mantra bad ka ai bor ïa ka jinglong tylli ha ka ïoh ka kot”, ka la bynrap. Ka la pynpaw ïa ka bynta jong ka ha kaba pynkupbor ïa ki samla, ban pynmih ïa ki kam kiba khuid, bad ban thaw ïa ki lad ban seng kam seng jam, ban pynïasoh bad ki SHG. “Nga sngewkmen ban ïohi ba ki nongbah ki la pdiang ïa ki jinglong tylli ha ka ïoh ka kot bad ka swachhata kum shi bynta ka swabhav bad ka sanskaar jong ngi. Ka President ba donburom ka la ai khublei ïa ki nongbah kiba don hapoh 1 lak ngut ki nongshong shnong kiba la buh ïa ki kyndon kiba bha tam jong ka swachhata. Ka la ïaroh kumno ki jingïarap jong ki skul, ki sienjam na ka bynta ki startup kiba jied ïa ki jait niut na ki jaka ba pynmih ïa kine, ki jaka ba khlem pynmih jaboh ki pynlong ïa ka jingkut jingmut na ka bynta ka Swachh Bharat kaba kham khlaiñ. Ka la pynkut,” ka Viksit Bharat jong u snem 2047 kan long ka nuksa ïa ka pyrthei”.
Haba plie ïa ka sienjam Swachh City Partnership, u Myntri Sorkar Pdeng u Manohar Lal u la ban jur ïa ka jingdonkam jong ka jinghikai na kito kiba ïadon bynta lang ha ka kam. U la ong ba baroh 78 tylli ki nongbah kiba treikam bha kin shim & ai jingmut ïa ka 1 ka nongbah kiba duna ha ka jingtreikam na kawei pa kawei na ki Jylla bapher bapher. Haba pynbna ïa ka prokram Accelerated Dumpsite Remediation, u Myntri Sorkar Pdeng u la ong, “kane ka prokram ba kyrpang kaba 1 snem kaba sdang naduh ka 15 tarik u Nailar, 2025, kan ym ïarap tang ban pynsted ïa ka jingpynkhuid ïa ki jaboh ba la rim bad plie lad ïa ka jaka sor kaba heh, hynrei kan wanrah ruh ïa ka bor ban pynkhuid ïa ki jaboh da ka jingstad saian.”
Katba ka President ba donburom ka la plie ïa kane ka jingïalang, la ai sngewbha ïa ka da ka sarangi kaba itynnad bha da u Myntri Sorkar Pdeng kum ka dak ka jingsngewnguh. Ka memento ka pyni nuksa jong ka ‘jingjaboh sha ka spah’ da kaba pynkylla ïa ki tiar ba la bret sha ki jingshna kiba don jingmut, kiba itynnad – kaba pynïasoh lang ïa ka jingpynneh pynsah bad ka jingtrei kti.
Ha kane ka sngi la pyllait paidbah ïa ka Swachh Survekshan 2024-25 Results Dashboard lyngba ki lad digital, kaba ai ïa ka jingïathuh lyngkot halor ki kyrdan bad ki jingjop. Ïa ki mat ba kongsan jong ka Swachh Survekshan 2024-25 bad ki jingjop jong ki Nongbah jong ka Super Swachh League la pyni lyngba ki jingpyni ba itynnad bad ki jingpyni dur, kiba pyni ïa ka kam bad ka jingïar jong ka kam ban wanrah ïa ka jingkhuid ha ka ri baroh kawei.