Babu Kular Khongjirem
Ka jingkoit jingkhiah ha ka met ka phad bad ha ka bor pyrkhat pyrdaiñ (mental health) ka long kawei na ki atiar ka jingkykhu ba kordor eh ba U Blei u la ai īa ngi ki briew. Ki briew kiba koit ba khiah ki lah ban jop īa kiba bun bah ki jingeh, ki diengpyngkiang ha ka jingim jong ki. Ki lah ruh ban sngewthuh kham bha īa la ka jong ka jingduna ha ki kam bad ki kamram ba la bynshet ha ki ban leh. Ki lah ruh ban trei kham bha bad ki kham lah ruh ban noh synñiang ha ka im lang sah lang ne ki shnong ki thaw bad ka ri bad ka jaitbynriew baroh.
Ki briew pat kiba duna ka bor pyrkhat pyrdaiñ lah ban tip ne ithuh na ka jingthut bad jingpynwit īa ka kam ka jam bad ka bor jingmut jingpyrkhat jong ki hi. Lah ruh ban ithuh bad sngewthuh na ka jingsngew bapher ha ka ktien ka thylliej ba ki kren ne na ka rukom leh, rukom kren. Ka rukom leh bad rukom pyrkhat jong ki kan pher bak-ly-bak na kito kiba biang ha ka pyrkhat pyrdaiñ.
Shisien ba ki briew ki biang ha ka bor pyrkhat pyrdaiñ, ki lah ruh ban shim īa kino kino ki rai kiba dei, kiba biang bad ba ka don ruh ka jingsuk ka mynsiem, ka jingsuk ha ka jingim ba manla ka sngi jong ki. Ka kam ka jam kin īaid beit īaid ryntih kumba ki mang ne thmu.
Ki briew kiba koit ba khiah ha ka bor pyrkhat pyrdaiñ ki tip bad sngewthuh biang biang ban pynīaid beit īaid ryntih īa ki kam ki jam. Ki lah ruh ban synshar ia lade ha kaba leh ne trei janai īa kano kano ka kam ha ka rukom kaba dei bad ba shisha. Ki lah ruh ban synshar īa ka jingsngew ban lait na kano kano ka rukom pyrkhat bam jakhluit kaba lah ban īalam bakla ne poi sha ka jingsniew hadien ha bud. Shisien ba ki koit ki khlaiñ ha ka bor pyrkhat pyrdaiñ, kata, ki koit ki khiah ruh ha ka met ka phad. Ki tbit bad janai ruh ha ka bor pyrkhat mynsiem. Ki lah ruh ban pynīadei bad pynīajan bad kino kino ki para briew la ki long kiba īajan ne kiba īa jngai kam pher satia. Ki nang ban pynīadei bad kiba stad ne kiba biej ruh kumjuh. Ka pyrthei mynta ka donkam eh īa ki briew kiba koit ba khiah ha ka bor pyrkhat pyrdain khang ban īaid beit īaid ryntih ki kam ki jam baroh kumba la thmu ne angnud.
Hynrei, lada don pat bun kiba kiba bthi ne bym koit bym khiah ha ka jabieng jong ki, ka pyrthei kan long sa tang da ki kynrum kynram ka jingim ha kane ka pyrthei ruh kan long kaba dap da ka jyrwit- jyrwat bad īaid kynriang lut ki kam ki jam kat shaba leit bad kat shaba phai.
