Ka ILP ka aiñ ba paka tam ban khanglad ïa ki kam runar da ki briew kiba nabar jylla: Chairman CoMSO

Shillong, Jylliew, 13: Ki dkhot jong ka Confederation of Meghalaya Social Organizations (CoMSO) ha ka sngi Thohdieng ki la tur kyndit ban pynlong ïa ka jingïakhih hakhmat ka secretariat ban pyrshah ïa ka jingpynslem jong ka Sorkar ban pyntreikam ïa ka Inner Line Permit (ILP).

Katkum ka jingsngew jong ka CoMSO, ka ILP kan long ka aiñ kaba paka tam ban khanglad ïa ka jingshah pynïap ba dang shen jong u nongjngohkai pyrthei na Indore ha Sohra u Raja Raghuvanshi.

Ka CoMSO ka la dawa ïa ka Sorkar Pdeng ka ban pynbor ïa ki Sorkar Jylla ba kin thaw noh mardor ïa ka Special Investigation Team (SIT) ki ban thwet bad ban kem ïa ki mynder ba rung beaiñ na ka ri Bangladesh/Myanmar.

“Ngi dawa ban pyntreikam noh mardor ïa ka ILP system ha ka jylla Meghalaya,” ong u Chairman ka CoMSO u Bah Roy Kupar Synrem ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor.

U la ong ba haduh mynta ym pat ïoh jingtip eiei la ka Ministry of Home Affairs ka pdiang ne kam pdiang ïa ka Resolution ba la mynjur da ka Ingdorbar Thawaiñ ka jylla ha u snem 2019.

“Na ka jingjia kaba dang shu jia ha kane ka jylla ha ki khyndiat sngi, ngi tip ba ka la don ka jingpynïap briew ha kane ka jylla Meghalaya da ki katto katne ngut ki briew kiba dei na kiwei pat ki jylla. Jin lada la pyntreikam ïa ka ILP ha Meghalaya, ki nongleh kam bymman kiba donkti ban pynïap ïa u Raja Raghuvanshi kin hap ban pyrkhat shwa ban leh ïa kane ka kam runar.   Lada ngi don ïa ka ILP baroh ki jingtip kiba bniah yn hap ban pynrung ha ka Register shwa ban rung sha Meghalaya,” la ong u Bah Synrem.

“Ka Meghalaya ka la pyndonkam lut ïa ki buit ki lad ban wad ïa ka Sonam. Jin lada pyntreikam ïa ka ILP ngin jin da la tip ïa ka jingshisha ba ka la phet sha Indore hadien ba ladep leh ïa ka kam pynïap briew.  Dei na kane ka daw ka ILP ka long kaba donkam namarba ngi don lut ïa ki jingtip kiba bniah nadong shadong jong kino kino ki briew kiba rung bad kiba mih na ka jylla,” u la bynrap.

U la ai nuksa ba ha kiba bun ki khep ha kaba ki briew kiba ladep leh ïa ki kam runar hangne, ki phet noh bad ki Pulit kim lap ksai shuh namarba kim don jingtip kaba bniah shaphang ki briew kiba rung sha Meghalaya.

“Da kaba pynshong nongrim na kine ki jingjia, ngi kwah ba ïa ka ILP dei ban pyntreikam noh ha ka jylla Meghalaya,” u la ong.

Shuh shuh u Bah Synrem u ong ba ka Confederation ka la dawa ïa ka Sorkar ban thaw noh mardor ïa ki SIT ha manla ki district, ban ithuh bad ban beh lut ïa ki mynder ri kiba wan rung beaiñ na ka ri Bangladesh/Myanmar.

Ha ka jingjia ha Pahalgam, ka Sorkar India ka la pynmih ïa ki jingbthah sha baroh ki jylla bad ki Union Territory ba ha manla

ki district, ka dei ban don ka Special Investigation Team (SIT) ban ithuh, ban lap bad ban beh lut ïa ki mynder ri khamtam kiba wan na ka ri Bangladesh.

“Ngim pat ïohi ban leh eiei da ka Jylla Meghalaya. Ngim ngeit ba ym don mynder Bangladeshi ha ka jylla namarba ka Meghalaya ka dei ka lynti ïaid wat ïa ki mynder Bangladeshi kiba rung tuh sha kiwei kiwei ki jylla. Namarkata, ngi kwah ba ka Sorkar Pdeng kan pynbor ïa ki Sorkar Jylla ba kin thaw noh mardor ïa ki SIT,” u la ong.

“Ngi tip ba ki briew ba la shah kem ha Mumbai, Delhi bad sha kiwei kiwei ki jaka baroh ki phla ba ka lynti kaba suk tam ban ïoh rung sha ri India dei lyngba ka Meghalaya,” la ong u Bah Synrem bad bynrap, “ka HYC bad kiwei kiwei ki kynhun ki la ïoh bat ïa kiba bun ki mynder Bangladeshi ha Meghalaya. Mynta kumno phin ong ba ym don uwei ruh u mynder Bangladeshis ha Meghalaya. Ngi kwah ba ka Sorkar kan buh ïa ki jingbthah jong ka sorkar pdeng.”

U la pynkynnmaw, “kane ka kynthup ba ym tang ïa ka jingshngaiñ jong ka Meghalaya hynrei wat ïa ka ri India namarba ki mynder na Bangladesh kin sah ha Meghalaya ne India ki lah ban leh eiei ki kam kiba triem bad lehse ngim lah ban tip la ki don da kiwei pat ki kynhun kiba lah ban shim kabu ïa ka jinglait rynghang jong ka khappud kaba pynlong ïa ki briew ban rung shapoh ka jylla bad ban leh pat ïa ki kam runar ruser.”

Haba ïaiban ba ka por ka la donkam kyrkieh ban pyntreikam pura ïa ka Migrant Workers (Amendment) Bill, 2024, u Chairman ka CoMSO u la ong ba ki don ar tylli kyndon ba kongsan ha kane ka Amendment.

“Kaba nyngkong, ka kyndon ka long ba u nongbylla shwa ba un ïoh ka registration card ban trei ha Meghalaya, u dei ban ai shwa ïa ka jingpynshisha na ki Pulit (police verification) khnang ba ngin dup tip ïa ki jinglong jong kine ki briew namarba ngi la ïohi ïa ki jingjia ha kaba u briew uba na Assam u rung sha Meghalaya, u trei hangne bad u leh ïa ki kam runar pyrshah ïa ki kynthei khynnah bad ha ka jingtohkit u dei pat ujuh u briew uba la leh ïa ka kam runar ha la ka jong ka jylla. Namarkata, jin lada leh ïa ka jingpynshisha na ki Pulit, ngin sa lah ban khanglad ïa ki kam runar ruser,” u la ong.

“Kaba ar, ka long kito kiba pynkheiñ ïa ki kyndon jong ka Workers Act, khamtam ki nongaikam, kan don ka jingdaiñ kuna kaba T. 1 lak khnang ba kan khanglad ïa ki nongaikam khamtam ha ki karkhana pynmih dewbilat ha rilum Jaiñtia bad kiwei kiwei ki tnad shna surok,” u la bynrap.