KA JAIT ‘SHAH THNGAN’ PYNJOP ILEKSHON – B.M. LANONG

Kiba ju smat pule kot khubor Khasi, nga ngeit, ki la ïohi ïa ka jingthoh jong nga halor ka ilekshon MP 2024, kaba la mih ha ki tarik 10-11 April 24, ha kaba nga la kdew, ba ha kane ka ilekshon MP mynta, ” ki 3 ngut shakhmat ha Shillong MP Constituency, kin long i kong Ampareen Lyngdoh NPP, Bah Vincent Pala Congress bad u Dr. Ricky Syngkon VPP. Katba ki 3 ngut kiwei pat ki ban ïaksaid sympieh shadien, kin long hapdeng u Bah Robert June Kharjahrin (UDP),  Dr. Lakhon Kma (IND) bad u Bah Peter Shallam (IND).

Ka la urlong katei ka jingkhein, haba la jop u Dr. Ricky, uba la ïoh haduh 571078 vote, bud sa u Bah Vincent- 199168, Kong Ampareen- 186488. Nangta jngai bak-lybak sha basaw syndon, u Bah Robert June- 44563, nangta ki arngut ki Independent, Bah Lakhon- 18582 bad u bah Peter- 7024 vote. I Nota (None of The Above) ila ïoh ei haduh 1008 vote na madan ha madan.

U Dr.Ricky uba la ai mynsiem lang ha kato ka jingleit thiah shah thngan (hunger Strike) u Prah ha u bnai May 2023, ula pynkyndit ïa ki nong Meghalaya, namar kum u briew u bym pat ju bna paidbah ha ki kam saiñ pyrthei, hynrei ula ïoh pynban haduh 5 lak 71 hajar tam ki vote, mar syn ïaleh nyngkong.

Katei ka jait shah thngan, ka don la ka bynta ban pynjop ilekshon, nalor ba ka pyneh- pynbha briew ruh ïa ki nongshah thngan, kaba lah ban sa ïabud lang sa da kiwei -kiwei ki seng ruh, ha ki por ki ban wan.

Hynrei ka ban sah kynmaw ruh hi, ka dei ïa kitei ki nongkyrshan ‘NOTA,’ kiba haduh 11 hajar 8 ngut ki leit ieng lain bad ban kyrshan ïa i Lyer NOTA, iba la jop la kumno-kumno, ïa u Bah Peter Shallam. Kine ruh imat kin nang roi ha ki snem ki ban wan, naba ki don la ka jong ka jait jingkheiñ, ïa kaba ngi, ngim pei. 

Kane ka MP ilekshon sha ka Ing Dorbar Lok Sabha ka Ri India, kaba la long ha ki 543 tylli ki Constituency jong baroh ki jylla ka Ri India, ka la pynjop biang sa shisien ïa ka Seng BJP u Prime Minister Narendra Modi, kaba la long ruh kaba haduh lai sien lynter na ka bynta ka seng BJP bad ki kynhun ki seng paralok ba ïatrei lang hapoh ka kynhun National Democratic  Alliance (NDA) ban ïoh synshar haduh 3 sien lynter, naduh u snem 2009. Ka BJP bad ki paralok synrop ki la ïoh haduh 291 ngut ki MP, katba ka seng Congress bad ki paralok kiba ïadon lang bad ka, ha ka kynhun kaba ki ai kyrteng (INDIA), ki la jop 234 ngut. Ki Independent shimet ki jop 18 ngut.

Katba ka BJP marwei ka jop 240 ngut, ka Congress ruh marwei ka jop 99 ngut:  Shano kan lam mynta ka kynti, ka por kan sa kdew hi. Hynrei da ka jinghiar ka BJP bad ka jingkiew ka Congress ha ri India, lehse ki jingma kiba la ïa pyrkhat baroh shi katta, kum ka jingpynkylla ïa ka Constitution ka ri India, ba ïoh leh donbor ka BJP halor ki riti ki dustur bad ki kam mane Blei bad kiwei, kan shem jingeh ban lushia kulmar kum ïa kine ki mat bakongsan. 

Ha Garo Hills: Ha Garo Hills pat, u Saleng A.Sangma, uba la ju long u MLA lai sien bad mynta, ula jop ha kane ka kynti kum u MP na ka Seng Congress hi, ha kaba u ju don, pyrshah ïa ka Agatha Sangma, kaba la ju long MP lai sien kynthih hi, haduh kane ka kynti ba ka shah rem noh. Ka dei ka khun u Mr.P.A.Sangma MP barim bad ka para u Conrad Sangma Chief Minister  ka jylla Meghalaya

U Saleng uba ieng na ka Congress u la ïoh 3,83,919 vote, katba ka Agatha NPP, ka la ïoh 2, 28,678 vote.

U Zenith Sangma MLA barim bad u para trai jong u Dr. Mukul Sangma pat, uba ïaleh na ka seng AITC, u shah pynrem lang ha u Saleng, da kaba u ïoh tang 48, 709 vote.

Ka Chief Minister Mamata Banerjee jong ka TMC West Bengal, ka la dawa ba u Prime Minister Modi u dei ban hiar shuki noh ha ka jinghiar ka seng BJP ha ri India, haba ka la ïoh mynsiem da ka jingsar haduh 29 tylli ki Constituency ha West Bengal. Ka BJP pat ka ïoh 12 ngut bad ka Congress-1.