KA SOHKHMI GOVT. LP SCHOOL KA LA DAP 100 SNEM, KA SUROK BAD KI JAKA SUMAR YM PAT DON

Shillong, Nohprah, 20: Ka Sohkhmi Government Lower Primary School kaba don ha ka shnong Sohkhmi kaba hap ha ka Raid Lai Kyntoit hapoh ka Hima Sohra ha ka sngi Baar ka la rakhe ia ka jingiaid lynti ia u mawmer ba 100 snem ban ai jingnang jingstad ia ki khynnah kiba sah ha kane ka shnong bad ha ki shnong kiba marjan.

Ban poi sha kane ka shnong, hap ban iaid kjat kumba shi kynta tam ne ar kynta duna na ka shnong Kutmadan. Ka skul ha kane ka shnong ka la dap 100 snem hynrei kaba sangsot ka long ba ka surok bad ka jaka sumar kim pat don satia. 

Ha ka jingrakhe ia ka jingdap 100 snem jong ka skul  la sakhi lang da u Sub Divisional School Education Officer (SDSEO) Sohra u Bah A.R Iawphniaw uba la long kum u Kongsan ryngkat ka jingdonlang jong u Sordar ka Lai Kyntoit u Bah Sngapthuh Syngai, u Matabor ka Sohkhmi u Bah Josly Roy Lyngdoh, u Tymmen Basan T.Malngiang  ka Balang Presbyterian Sohbar, u Chairman jong ka School Managing Committee Bah Enjirilang Tham, u Bah Wanlang Ksing uba dei u khynnah pule barim jong ka skul, ka Kong Margret Khongjoh kaba dei ka nonghikai ba la shong thait jong ka skul, ki khynnah skul barim kiba la pyndep ia ka jingpule na kane ka skul, ki kmie ki kpa bad ki nongshong shnong jong ka shnong Sohkhmi.

Ia kane ka skul la seng ha u snem 1923 da ki Saw Balang kata ka Balang Ryngud, ka Balang Sohbar, ka Balang Laityra bad ka Balang Sohkhmi. Kum ka dak ka jingsah kynmaw ia ka jingrakhe ia ka jingdap 100 snem la plie ia u mot sah kynmaw Jubili 100 snem jong ka skul bad la pyllait paidbah ia ka Souvenir jong ka skul.

U Bah A.R Iawphniaw, haba kren kum u Kongsan u la ai khublei Jubili 100 snem ia ka skul bad ia baroh kiba iadon lang bad kyrtiang dien sha ki snem ba la sdang ia kane ka skul. U la pyrto tei mot ia ki longshuwa kiba la thom ia ki raieh raidam haduh ba ka pateng kaba mynta kan ioh da kaba suk ban dih ia ki umpohliew jingstad na ka skul.

U la kyntu ia ki nongshong shnong ba kin ieit kin niewkor ia la ka skul kaba long ka umsyep bad matti pateng jong ki longshuwa manshuwa jong ka shnong. U Bah Iawphniaw u la ong ruh ba un ialeh katba lah ban pynioh jingiarap ia ka skul na ka por sha ka por.  

Ha kane ka sngi, la sam ia ki jingai burom sahkynmaw ia ki nonghikai kiba rim bad kiba la shong thait na ki khynnah pule kiba rim jong ka skul bad la sam ia I khusnam sha ki khynnah skul kiba la iashim bynta ha ki jingialehkai bapher bapher.

Khyndiat shaphang ka jingsdang ia ka Sohkhmi Government Lower Primary School: Mynnor ha u snem 1921, ka Balang Presbyterian Laittyra, Balang Presbyterian Sohbar, Balang Presbyterian Ryngud bad Balang Presbyterian Mawthang (ki saw balang kiba don hapoh ka Laittyra Sub-District ha kata ka por) ki la jied ia ka shnong Lyngba kum ka lyngkha mishon jong ki ban ialap ia ka Gospel jong ka niam Khristan. Ha kita ki por ha ka shnong Lyngba ym pat don khristan bad skul.  Kumta nalor ka kam mishon jong ki, ki la sdang ruh ban seng ia ka skul ha kane ka shnong ia kaba ki la ai kyrteng ïa ka skul da ka ‘Skul San Balang’. Kine ki Balang ki la thung nonghikai ïa u Jophrin na ka ShnongKawar ha kaba u la hikai tang katto katne por bad u la iehnoh ïa ka kam. Kumta kine ki Balang ki la ïapyrkhat bad ki la thung nonghikai noh da u Babu Kedro Kharpuri na ka shnong Umwai. Ϊa ka tulop jong u la siew da ki saw Balang. Hadien ba u la hikai katto katne bnai, ki nongshong shnong ki la pynpaw ïa ka jingsngewtynnat bad jingieit ïa ka jinglong jong u. Ki kmie ki kpa ki la phah skul minot thop ïa la ki jong ki khun. Une u nonghikai u la ïoh ka lad ban pynrung ïa ka jingnang jingstad, jingtipbriew tipblei bad ïa ka akor ka burom ha ki khynnah skul.

U Babu Kharpuri kum u briew uba stad, uba shemphang bad uba jingïohi jngai, u sngewthuh ba ka shnong Lyngba kam da long ka shnong kaba bit kaba biang ha ka liang ka jingkoit jingkhiah ban shong ban sah. U shem ba ki jingpang ki la wan jia hajan manla ki ïing ki sem. Kum u nonghikai uba la kham shai bad kham sngewthuh ha ka liang ka koit ka khiah, u shem ba ka sawdong sawkun jong ka shnong ruh kam long kaba bit kaba biang ha kane ka liang nalor ba ka long kaba shit. Namarkata, u la pynsngewthuh ïa ki nongshong shnong jong kane ka shnong ïa ki jingeh kiba ap ïa ki hadien habud da kaba ïawer ïa ki baroh ba kin ïaleit seng shnong thymmai ha kawei ka jaka kaba kham shalor lum kaba ki khot mynta ka shnong Sohkhmi. Ki nongshong shnong jong ka shnong Lyngba ki la ïasngewhap jingmut ïa kata ka jingthmu jong une u nonghikai bad da ka mynsiem kaba ïabeit ïaryntih, ki la ïaleit ban thaw ïing thaw sem noh ha kane ka shnong kaba thymmai.  Kane ka jingkynriah shnong kaba long ruh kajingsdang jong ka shnong Sohkhmi ka la jia hapoh ki snem 1925-1927.

Hadien ba la kynriah shnong, ka School Managing Committee ryngkat bad ka Dorbar Shnong ki la thied jaka ban tei ïingskul na ka (L) Hesi Riahtam ha ka dor shispah 100 tyngka. Kumta la tei ïa ka Ϊingskul kaba long ruh ha kajuh ka por ka Ϊingmane Blei. Ha u snem 1979 kane ka Ϊingskul ka la pluh ha ka por ba ki samla shnong ki dang pynlong Concert. Kumta ka Managing Committee bad ka bor shnong ki la ïatrei shitom ban tei pat ïa ka ryngkat bad ka jingïarap na ka Sorkar. Ϊa kane ka skul hadien katto katne snem la shimti noh da ka District Council ha kaba la tip ïa ka kum ka District Council Lower Primary School bad ha u snem 1984 pat la shimti noh da ka Sorkar Jylla. Kumta ïa ka skul ha Sohkhmi la jer kyrteng da ka Sohkhmi Government Lower Primary School. Mynta kane ka skul ka don haduh ka kyrdan pule klas – V.

Ka kyrteng ki nonghikai skul naduh ba la seng haduh mynta ki long u Babu Kedro Kharpuri, Babu Granwell Laloo, Babu Khirowell, Babu Weloras Marbaniang, Babu Moi, Kong Boktimai Khonglam, Babu Holdar Ryngnga, Babu Elbert, Kong Nancy Chyne, Babu Mak Roland, Kong SrianTham, Sohkhmi, Kong Margret Khongjoh, Sohkhmi, Babu Skhembarnol Wanroi, Sohkhmi, Babu Yellington Khongjoh, Sohkhmi, Kong Wanrilang Majaw, Khliehshnong, Sohra, Babu Jairos Khonghat, Sohkhmi, Kong Riakor Mawlong, Saitsohpen, Sohra, Kong Saralin Khongjoh, Dongskul, Saitsohpen bad u Babu Kyntiew Kupar Lyngdoh, Mawkisyiem, Sohra uba dang hikai marwei mynta.

Ka Sohkhmi Government Lower Primary School  ka la lah ban rat dyngkhong ia ka jingbiej jingsahdien bad ka long pat ruh ka jingsngewsarong ba na kane ka shlem pule, la mih bun ngut ki banang bastad, ki BA, B.Sc, B.Com, MA, MBA, Ph.D bad kiwei pat.