Ka Sorkar kan buddien ïa ka 125th Constitutional Amendment Bill, kular  Dy. CM ïa ka ANVC bad ANVC-B

Shillong, Nailur, 26: Ka Sorkar Jylla ka la rai ban buddien khlem shongthait ïa ka 125th Constitutional Amendment Bill na ka Sorkar Pdeng, ka sienjam ba kongsan ban pyntreikam pura ïa ka Agreed Text for Settlement ba la ïasoi bad ki seng lehnoh ba la pynduh pyndam ka rilum Garo ha u snem 2014 kata, ka Achik National Volunteers Council (ANVC) bad ka kynhun ba ïapait ka ANVC-B.

Kane ka jingpynbeit thymmai ka thmu ban aibor shuh shuh ha ka liang ka jingkyrshan pisa, ha ka bor synshar jong ki Autonomous Council hapoh ka Khyrnit Bahynriew jong ka Riti Synshar ka ri India.

Ïa kane ka jingkular la pynpaw ha ka jingïalang ba la pynïaid da u Symbud Myntri Rangbah ka Jylla uba khmih ïa ka tnat Kam Pohing u Bah Prestone Tynsong ha ka sngi Thohdieng ba la ïashim bynta lang da u Chief Secretary Bah DP Wahlang, ka DGP Kong I. Nongrang, ki heh ophisar bad ki dkhot jong ka ANVC bad ANVC-B.

Ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor hadien ba la wai ka jingïalang, u Bah Tynsong u la ïathuh kumba 50-60% na  ka jingïasoi ïa ka soskular ladep ban pynurlong.

Katkum ka jingong jong u, ka jingpyntreikam ïa ka soskular ka dang sahteng na ka daw ba ka don ka jingpynbeit thymmai ha ka 125th Amendment jong ka riti synshar ka ri, kaba dang don mynta hapoh ka jingbishar jong ka Parliament.

“Kane ka shong ha ka Sorkar India bad kumjuh ha ka Parliament kumba ki ladep ban pynrung ha Rajya Sabha bad nangta ka Rajya Sabha ka la phah sha ka Parliamentary Standing Committee (PSC) bad dang shen ka PSC ka ladep ban ai jingmut sha ka Ministry of Home Affairs, kumta ka dang sahteng hangta. Ngin sa buddien khlem shongthait ba ïa ka jingpynbeit thymmai dei ban ai jingmynjur noh da ka Parliament,” u la ong bad bynrap, “ngi don ki jingeh (ban pyntreikam pura ïa ka soskular) namar katba ym pat mynjur da ka Parliament bad ka dei ruh kaba ïasnoh bad ka riti synshar jong ka ri India.

Namarba ki don katto katne ki bynta ban hap pynkynriah sha ki ADC, ïa kane hap ban pynbeit thymmai ha ka Parliament, u la ong.

U Bah Tynsong u la pynbna ruh ïa ka rai jong ka Sorkar ban thung ïa u Nodal Officer ban ïatreilang hapdeng ka Sorkar, ka ANVC & ANVC-B bad ka Garo Hills Autonomous District Council (GHADC) ban pynsuk ïa ka jingpyntreikam ïa ka soskular.

“U Nodal Officer un don ka bynta kaba kongsan ban pynthikna ba ïa ka jingïasoi soskular yn pyntreikam kyndon pa kyndon bad un ïakynduh ïa ki dkhot jong ka ANVC & ANVC-B manla ka por ha Tura,” la pyntip u Bah Tynsong.

U la pyntip ba ha kane ka jingïalang la ïakren ïa ki kam pynroi bapher bapher, kynthup ïa ki jingshna surok, ka jingpynneh pynsah ïa ki khlaw ki btap bad ki jingthmu jong ka kolshor, kum ki Auditorium, ki Library bad ki Cultural Centre.

“Ki dkhot jong ka ANVC bad ka ANVC-B ki dang don ki bynta ba kim pat sngewhun hynrei ha ka jingïalang mynta ka sngi, ngi la rai ba ngin buddien bha bad ïohi ba kito ki sobjek ba la kdew ha ka Agreed Text for Settlement ki hap ban pyndep pura da ka Sorkar Jylla,” la ong u Tynsong bad bynrap, ba ka pisa na ka bynta ban pyntreikam ïa ka Garo Accord kan wan shi bynta na ka Sorkar Pdeng bad shi bynta na ka Sorkar Jylla.

U Symbud Myntri Rangbah u la kam ruh ba ka Sorkar ka la siewdep ïa ka “Surrender Package” na ka bynta palat 500 ngut ki dkhot ka ANVC bad ANVC-B, ha kaba uwei pa uwei u dkhot u ïoh ïa ka song pisa kaba T. 1.50 lak bad ka jingïarap kaba T. 3,500 shibnai na ka bynta hynriew bnai.
Katkum ka jingong jong u, kam don shuh kano kano ka jingmih seng kieng atiar thymmai ha rilum Garo.

“Ka Agreed Text Agreement ka long 95% kham bun ne duna ka dei beit tang shaphang ka roi ka par. Da ka roi ka par, nga thikna bha ba kane ka jingpyrkhat kan ym don shuh,” la ong u Bah Tynsong.

Shuh shuh, u Symbud Myntri Rangbah u la ong ba ka Sorkar ka la pynthikna ba yn pynlong ïa ki jingïalang manla ka por, la kumno kumno manla ka lai bnai, ban buddien ïa ka jingïaid shaphrang bad ban pynurlong ïa ki mat kiba dang sahteng.

Haba kylli, u Bah Tynsong u la ong, “ngi la ïathir ïatai kham bniah shaphang ka district council. Ka Text Agreed Settlement ka ong ba ka Sorkar ka dei ban pynkhlaiñ shuh shuh ïa ki ADC bad ba ki ADC ki dei ban ïoh kham bun ki jingkitkhlieh ha kaba ïada ïa ki riewlum bad ym tang ban shu pynkhlaiñ ïa ka jingtreikam jong ki ADC. Namarkata, ka ïasnoh bad ka jingpynbeit thymmai jong ka Sixth Schedule.”

“Tang shu dep pynbeit thymmai ngin sa lah ban ïaid shakhmat ban pynurlong ïa ki jingdawa ba la kdew ha ka Text Agreed Settlement,” u la kular.