Kaba ieit ïa ka ri bad ka jaitbynriew

Babu Kular Khongjirem

Ngi la ïohi ha kine ki por ba,ka jingïapyrta ‘Ieit Ri bad Ieit bynriew’ ka la kynrei bha. Naduh ki ‘riew paidbah haduh ki baheh kiba khraw khamtam kito kiba ngi ju khot ïa ki kum ki nongïalam jong ngi, lada ki khlem ïoh pynmih ne pynkut ïa ki kyntien ba ki ieit ïa ka ri bad ka jaitbynriew, kata, kin ym ïohthiah ïoh dem shuh artad lada ki kum klet pynpaw ïa ka jingieit ri jong ki.

Ban ieit ïa ka ri bad ka jaitbynriew kam don jingmut satia ban shu ïa pyrta ne hala ruma  rutit ha iew ha hat, ha shnong ha thaw, ha manla ki jingïalang ne ki jait dorbar barit bakhraw ruh kumjuh namar kum kine ki jait kyntien ki shongper tang na sla suda.

Ha ka jingshisha, ka jingieit ri kam shong nongrim satia ha ka jingïaisih iwei ïa iwei pat Ka jingieit ri ba kynsai tam ka long ban tip bad nang shwa ban synshar ïa lade. Nangta, tip sa ïa ka kur ka jait, ki kha ki man, ka shnong ka thaw, ka It ka Hima bad tip ruh kham bha kein ïa la ka jaitbynriew.

Hynrei tang ban tip bad ban ieit ruh kam biang satia. Ka jingtip ïa la ka jong ka thymmei ka long ka nongrim (foundation) jong ka jingieit Ri.  Ngi dei ban pynpaw hakhmat ka pyrthei ba ngi dei ka jaitbynriew kaba kyrpang bad ka jaitbynriew kaba khraw mynsiem bad kaba ïar jingmut jingpyrkhat nangne shakhmat.

Ngim dei ban ïa bat ïa ka jingkhim jingmut para ma ngi. Wat ong shuh ba u thlen u bam tang para Khasi. Ïa uba khlaiñ, ngin nang ai bor shuh shuh. Ïa uba stad pat ngin nang kyntiew bad rah burom ïa u, ïa uba tlot, ngi dei ban nang ban  btin lynti lang.

Kiar na ka mynsiem khim jingmut bad ka jingïabishni pihuin para ma ngi.  Ka mynsiem ‘Ma nga’ bad ‘Ha nga’ ka dei ban duh jait noh hynrei ngin pynieng rasong bad pynksan noh da ka mynsiem ‘Ma ngi’ bad ‘Ha ngi’.

Ka long kaba bha ban don ka bor kum u rangbah hynrei ka long pat kaba ma bad pynjah burom ïa lade lada pyndonkam ïa kata ka bor kum u ramhah.  Shisien ba ngi skhem ha la ka nongrim, yn nym don satia kino kino ki bor kiba napoh ne nabar ruh kumjuh  ki ban pyntlot bad pynpait pynpra ïa ngi hynrei kin shynraiñ baroh ïa ngi.

Ha phi ki khun samla ka ri, lada phi ieit shisha ïa ka ri bad ka jaitbynriew, sumar bha kyndong ïa ka, pynkup bor ïa ka da ka nongrim jong ka Hok kaba naduh mynbarim kumba la don ka Hukum Blei. Ym donkam shuh ban dang ïa buhrieh ïa ka sap ka phong, ka jingstad ka jingtbit ba phi la ïoh na ki jaka pule bapher bapher hynrei sei madan bad pynpaw pyrthei noh ïa ki ïoh lap ba dier noh ka por.

Ka jaitbynriew jong ngi ka donkam te mynta ïa ki khraw pyrkhat ki khraw jutang, ki’rangkynih ki ‘rangphawar, ki ‘riew ïasaid ki ‘riew ïathew bad ki simpah ki simsong khnang ba ka jaitbynriew jong ngi kan nang kiew irat sha kliar lum ha  ka nam ka burom kumba la ïa kyntang hyndai hakhmat ki khyndai Umdih ki Khyndai Umtong.

Baroh u briew ba stad
Mano ba lah ban len,
La khlem da plie ka lad
Kumno un lait ban kren.

ReplyForwardAdd reaction