Shillong, Naitung, 31: Ka Khasi Students Union (KSU) Laban Circle ha ka sngi Palei ka la kyndang bad pynpra ïa ki ïing thymmai ba la shna beaiñ bad khang tala ruh ïa ki dukan ba la plie beaiñ khlem ka trading license kiba don ha Mahadev Khola.
Hynrei katba ki dkhot ka seng ki dang pynpra ïa ki iing ba la shna thymmai mar mar la wan poi shi kynhun ki Pulit CRPF ha kaba ki la phah pynsangeh noh mardor ïa ka KSU.
Kaba pynlyngngoh ïa ki dkhot ka KSU ka long ba ki bor synshar ka East Khasi Hills District ki dang wan mih hadien hynriew kynta kata haduh ka por 8:00 baje eiei mynmiet ban wan tuklar halor kane ka jingjia.
Ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor ha ka por janmiet u President ka KSU Laban Circle u samla Reuben Najiar u la ong, “ïa kane ka jaka ha u snem 1929 la ai dulir ban shna tang ïa ka Mandir bad ïa kata ngim lah ban leh eiei namarba ka la don ka dulir bad katkum ka dulir la shah tang ban shna ïa ka Mandir ym ïa ki iing ki sem.
“Ha u snem 2023 ka seng ka la phah da ka jingthoh halor kane ka jaka bad nalor kata la bun bun sien ha u snem 2024 ngi la kynduh ïa u Principal Chief Conservator of Forest (PCCF) ka tnat Forest, ngi la phah ïa ka shithi sha ka ophis Deputy Commissioner, sha ki Myntri Sorkar bad sha u Myntri Rangbah ka Jylla bad ngi tip ba ki briew kiba wan sah hangne ki dei kiba wan sah beaiñ,” u la ong.
U la ïathuh ruh ba katkum ka jingwad jingtip jong ka KSU, ka Dorbar Shnong Lawsohtun bad ka Dorbar Shnong Nongkseh, Upper Shillong kim shym la kam trai satia ba ka Mahadev Khola ka hap u pud u sam jong ki. “Hynrei ngi ïohi ba kine ki briew kiba sah hangne ki don ïa ki EPIC na ka shnong Lawsohtun bad na ka shnong Nongkseh. Ngim tip ki ïoh kumno (ïa ka EPIC) bad dang ha kine ki sngi ngi la ïakren bad kine ki ar tylli ki Dorbar Shnong bad ka jubab ka long ba kim shim la ai ïa ka NoC ba kine ki briew kin ïoh Residential Certificate ne ka EPIC,” la bynrap u samla Najiar.
“Katkum ka jingbatai jong kine ki Dorbar Shnong, ki ong ba dei kine ki briew ki leit sha ophis Deputy Commissioner ki aplai ïa ka EPIC bad ki don pat ki briew ba la don lypa ïa ka EPIC ki ai ïa ki kot ki sla ban kyrshan ba kine ki dei ki nongshong shnong kiba sah hangne,” la ïathuh u samla Najiar.
U la ong ba ka jingpynibor ka long namarba baroh shikatta watla ka KSU ka la ïaid da ka lynti jong ka aiñ hynrei kam shym la seisoh satia namarba ki bor sorkar kim shym la shimkhia satia.
U la ïathuh ruh ba ka seng ka la sdang ban pynpra ïa ki iing thymmai ba la shna beaiñ ha Mahadev Khola ha ka por kumba 2:30 baje haduh 3 baje noh phai sngi.
“Nig la ïoh ban pynpra katto katne tylli ki dukan bad ki iing kiba dang shu shna thymmai bad kiba la shna beaiñ. Hynrei katba ngi dang pynpra la wan noh ki bor Pulit ki la pynsangeh noh. Haba ngi la ïakren bad u PCCF ka tnat Forest u RS Gill Forest u la pynshai ba um tip shuh ba kane ka dei ka jaka jongno bad u ong ruh ba kane ka dei ka jaka jong ka Revenue Department. Ynda ngi la kylli na ka Reveneu Department ruh kim kwah ban jubab eiei halor kata,” u la ong.
Haba kynthoh ïa ka jingïoh Ration Card bad EPIC da ki briew kiba sah ha Mahadev Khola, u President ka KSU Laban Circle u la ong, “manla ka por ngi ju ïakren ïa ka Influx ba ka jur bha hapoh ka jylla jong ngi namarba bun ki briew kiba nabar ki ïoh ïa ka EPIC, ki ïoh ïa ka Ration Card katba ki trai muluk jong ngi kim don satia wat ïa ka Ration Card hynrei ïa kine pat mano ba pynbiang ïa ki. Kata ka dei ka jingkylli ba ngi buh ïa ki bor synshar District.”
Shuh shuh u la ïathuh ba u snem 2023 ka la don ka jingjurip lang hapdeng ki bor synshar district, ka tna Forest bad ka KSU ha Mahadev Khola bad ba kin ai ïa ka kaipohd hapoh lai bnai. “Hynrei mynta la ar snem ngim shym ïohi satia ïa ka kaiphod bad watla ngi la ïakynduh ïa u PCCF la lai sien kynthih ban pynkynmaw ruh ïa u hynrei kam don eiei na ka liang jong u,” ula bynrap.
“Kane ka pyni shai ba wat na ki bor ka tnat Forest ruh ka ailad ïa kine ki briew ba kin kharoi ha kane ka jaka bad ngi tip ba ki briew kiba sah ha kane ka jaka ynda ki la ïoh ïa ki kot ki sla ki leit wad iing wai sha ka thaiñ Laban bad sha kiwei kiwei ki jaka bad ngi ïohi ruh manla ka por ba ha kane jaka ki ïadih Ganja, ki ïadih ïabam bad ym don mano mano ba peit wat ki Pulit ba pahara hangne ruh kim ong eiei. Kane ka pyni ïa ka jingduna na ka liang jong ki bor pynïaid,” la kynnoh u President ka seng.
“Ïa ki iing ba la mih thymmai ngi la khang tala bad lada ki bor synshar district kim leh eiei kum ka seng ng ban shim da ki sinjem ba tyngeh shuh shuh,” u la maham.
Haba kylli, u la ïathuh ba ka seng ka la khang tala ruh ar tylli ki dukan ba la shu plie be-aiñ khlem ka Trading License.
Katkum ka jingïathuh jong u samla Reuben, haba ki dkhot ka seng ki ïoh bat ïa ki briew kiba wan nabar ka jylla ki phla ba ki sah ha Mahadev Khola da kaba siew T.100 shi sngi. “Ki wan na Bihar, Uttar Pradesh, na Assam ki ïoh sah hangne. Ki ong ba ki siew T. 100 sha u nongpynïaid uba don tang ka syrngiew bad ka kyrteng,” u la ong.
U la kynnoh ruh ba ka seng ka la ïoh jingtip ruh ba ha kane ka jaka la pynlong ruh kum ka ktem khaii met.
“Ha kine ki khyndiat sngi, ki don ki khynnah Khasi bad ki nongbylla kiba ïaid lynti nangne ki la shah shoh ha ki nongdih drok bad ki nongdih Ganja. Kane jaka ka la long kum ka ktem khaii bad ngi kyrpad ïa ki bor pynïaid bad ïa ki Pulit ban peit halor kane ka bynta bad kam myntoi ban ïatakhuh bad ngi ka seng hynrei ka bor ka shong ha ki bad leh ïa kaei kaei kaba donkam,” u la ong.