Ki jingjia kiba ïasoh bad ka jingsah narphna bad jingmihpat U Jisu Khrist

Kyrsoi Pyrtuh

Ngin ym lah ban ïakren shaphang ka jingsah narphna bad jingmih pat u Jisu Khrist khlem da pyrkhat shaphang ka aïom pyrem. Ka aïom pyrem ka kdew ïa ka jingkyrmen bad jingim bathymmai. Hadien ka tlang kaba pjah bad ba tyrkhong ka bud sa ka pyrem, bad kane ka pynpaw ïa ka jingitynnad jong ka jingthaw jong u Blei bad ki jingkyrkhu kiba u la theh sei na ka bynta jong ngi iwei pa iwei ba ngin im hangne ha sla pyrthei. Ka jingïap jong u Jisu halor ka diengphna bad ka jingmih pat ruh ka dei ka dak jong ka jingkyrmen bad ka jingim kaba ïeng ha pyrshah jong ki thma, ka jingpynjot ïa ka mariang, ka jinglah shilliang ka kamai kajih, ka jingbamsap ha ka synshar khadar bad jinghiar dor ka jingim ha ka imlang sahlang.

Ka Aïom Lehkmen Pyrem Ka Dei Jong Ki Jaitbynriew Bapher:

Ka aïom pyrem ka ïasoh bad ka jingim bathymmai, ka jingkhie im bad jingkhie lung ka mariang bad ka jingim hangne ha pyrthei. Kane ka dei ka aïom ba ki jaitbynriew ha kylleng ka pyrthei ki lehkmen lehrisa halor ka jingkhie im pat ka mariang ha ki rong ki rup kiba bun skit. Naduh ka por hyndai, ki jaitbynriew bapher ki lehkmen lehrisa da kaba ainguh aidem ïa ki blei kiba la thaw, kiba la pynlong bad pynriewspah ïa ka mariang, ïa ka rep ka riang bad kiba ai pat ïa ka jingim bathymmai. Kumta, ka jingrakhe ïa ka jingmihpat U Jisu Khrist ka don ka jingïadei kaba jan bad ka aïom pyrem, kaba pynkynmaw ïa ngi ba u Jisu Khrist u la shah ïap halor ka diengphna ban ai ha u khun bynriew ïa ka jingkyrmen bad ka jingim bathymmai.

Kumta man la ki jaitbynriew kiba im ha sla pyrthei ki don ïa ka jinglehkmen lehrisa ban pdiang sngewnguh ïa ka aïom pyrem. Ki jinglehkmen aïom pyrem ki shat phalang ïa ka jinglong kawei ka imlang sahlang ha la ki jong ki kynhun jaitbynriew. Ki kynhun bynriew bapher ki ïaleh risa bad ïaleh sngewbha halor ki jingkyrkhu ba ka mariang ka theh sei bad ka jingkular u Blei ban pynim bad pynthymmai ïa ka jingim hangne ha pyrthei. Naduh kulong kumah, ha ka aïom pyrem, ki khun ka Bri Hynñiewtrep ki shad, ki kmen, ki leh risa, ki pynlong ka duwai ka phirat, ka kyrpad kyrpon bad ki ïalum lang ha ki lympung jong ka shad suk myniem, ka shad sukra bad kiwei ban ainguh aidem ha u Blei Trai Kynrad namar ka jingim kaba thymmai.

Ka Taïew Ha Shuwa bad Hadien Ka Jingsah Narphna bad ka Jingmih Pat U Jisu Khrist: Ngin ym lah ban ïakren shaphang ka diengphna bad ka jingmih pat, khlem da ïa peit bniah ïa ki jingjia kiba la jia ha ka taïew ha shuwa bad hadien ka jingsah narphna bad jingmih pat u Jisu Khrist. 

Kumta to ngin ïa peit biang ïa kita ki jingjia bad mutdur ba ngi don lang hapdeng uta u paidbah byllien uba sakhi ïa kine ki jingjia. Ym dei ba pynrem ne kheiñ dewthala ïa ka jingleh niam bad ka jingshem mynsiem ne ka jingngeit ne jinghikai jong ki Balang Khristan bapher, nga ïalade nga shem ba ka taïew ha shuwa bad hadien ka jingsah narphna bad ka jingmih pat u Jisu Khrist ka dei ka taïew kaba khihwin tam ha Jerusalem bad ki shnong kiba marjan. Kumjuh ruh kine ki jingjia ki don ka jingïasnoh bad ka synshar khadar jong kato ka juk bad lehse lah ban sngewthuh ba ka jingsah narphna ïa u Jisu Khrist ka dei kawei na ki jingjia kiba mih bad ktah ïa ki kam synshar ha kito kipor.

Ka jingsah narphna ïa u Jisu Khrist ka jia ha ka por ba ka Ri Palestine ka ïakhih pyrshah ïa ka jingsynshar ki bor nongwei, kata ki Patsha ka Hima Rom. Ha kane ka por u Jisu u la mih madan ban hikai bad ïalap ïa ka khubor babha. Ki jinghikai bad ki jingïalap jong u ki kynthoh pyrshah ïa ka jingleh don bor jong ki nongsynshar, ki nongïalam ha ka imlang sahlang bad kumjuh ruh ki nongïalam niam kiba pyndonkam bakla ïa ka bor ban ban beiñ ïa ki nongshong shnong. Kumta ki Patsha ka Hima Rom bad ki nongïalam ka niam Jiw kim sngewtynnat ïa u Jisu, katba ki riewpaidbah bad ki riewmadan, kiba kynthup ïa ki Jiw bad ki Jentil, ki ïoh mynsiem bad ki sngew shngaiñ na ki jinghikai jong u Jisu bad ki ap kyrmen ïa ka jingpynlait luid na ka jingshah ban beiñ bad ki shem ha u Jisu kum u nongpynlait im. Ki nongïalam niam ki shim ïa u Jisu kum u nongbeiñ blei bad u nongpynkhih win bad ki nongsynshar pat ki ñiew ïa u ba u dei u nongpynkhih shnong uba runar tam.

Ki nongthoh Gospel, ki thoh shaphang ka jingleit jong u Jisu sha Jerusalem ha kaba u rung sha ka Nongbah kum u Syiem uba don burom- “ïathuh ha ki khun ka Seion, Ha khmih u Syiem jong pha u wan ha pha, uba jem nud bad uba shong halor u kadda…Te kiba kham bun na kita ki paidbah ki la siang ïa la ki jain ha ka lynti: kiwei te ki la khyllad ïa ki tnat na ki dieng, bad ki la siang ha ka lynti. Kita ki paidbah kiba ïaid sha shuwa bad kita kiba bud nadien, ki la ïapyrta ki da ong, Hosanna ïa u khun u Dabid! Long ba la kyrkhu ïa uta uba wan ha ka kyrteng u Trai! Hosanna ha kiba jrong tam eh!” (Mathaios 21:1-9).

Ka jingrung jong u Jisu sha Jerusalem kam shym long long kaba jai jai, pynban ka la pynkhih win ïa ka nongbah bad ïa ki paidbah kiba ap kyrmen ïa u nongpynlait ne nongpynim u ban pynlait luid ïa ki na ki tyrsim jong ki riew thombor bad na ki kti jong ki nongsynshar thombor, ki Patsha ka Hima Rom. Pynban kine ki juh ki paidbah ki la kylla ktien bad ïashim bynta ha ka ban pynrem bad kynshi ïa u Trai Jisu- “Na ka jingpyrta hosanna sha ka jingpyrta shla sah narphna ïa U”. 

Hadien ka jingmih pat, ka nongbah Jerusalem ka la nang klumar shuh shuh bad ki synran jong u Trai Jisu ki la shah kynnoh ba ki tuh ïa ka met jong u Jisu bad ba ki donkti ha ka ban pynsaphriang ïa ka khubor lamler ba u Trai Jisu u la mih pat. La kynnoh ba ki synran ki thaw khana ba u Trai Jisu u la mih pat khnang ban pynklumar bad pynkhih win ïa ka shnong ka thaw. Ha kajuh ka por ki synsran ki la shaïong hi ngit bad kim sngewthuh shuh kaei kaba la jia, ki la sheptieng, ki la sngewdukha, ki la bitar bad artatien. La pynïap ïa u nongpynim bad u nongpynlait luid, kumta ki mutdur ba ka jingïakhun bad ka jingkyrmen ban ïoh pat ïa ka jingim bathymmai ka la ïap lang. 

Ha ka taïew ne ki sngi ha shuwa bad hadien ka jingsah narphna bad jingmih pat u Jisu Khrist, ka la don ka jingklumar kaba jur, khamtam ha nongbah Jerusalem. Niuma, ka kyntien jingklumar kam dei ka kyntien kaba sngewtynnad ban pynpaw, pynban ka long pat ka jingshisha ba haduh mynta mynne ka Ri Palestine ka dap da ka jingklumar bad ba ki nong Palestine ki la mlien bad kane ka kyntien namar ba ki shah synshar ha ki bor nongwei kiba ban beiñ ïa ki lynter tait naduh ka por ka jingïakhih jong ki Maccabees ha ka snem 167 BC bad haduh mynta. U Josephus, u nongthoh history, u thoh shaphang ki san tylli ki jingïakhih paidbah ha Palestine pyrshah ïa ki bor synshar nongwei ba la ïalam khmat da ki san ngut ki rabbi ne ki nonghikai jong ki Jiw hapdeng ki snem 40 BC bad 70 AD.

Lah ban kdew hangne ïa ki katto katne ki jingjia kiba la jia ha ki sngi ha shuwa bad hadien ka jingsah narphna bad jingmih pat u Trai Jisu. Ki paidbah ki ïa risa hosanna bad dei ki juh ki paidbah kiba kynshi, kiba bynthiew bad pynrem ïa u Jisu bad dawa ban sah narphna ïa U. Ka jingleit kem shiteng miet kaba la jan pynmih ïa ka jingïaumsnam. Ki sngi ha shuwa bad hadien ka jingsah narphna bad jingmih pat, ki dei ki sngi kiba dap da ka jingtieng, jingduh jingkyrmen bad jingartatien. Ki synran ki la set kut ïalade ha kawei ka kamra bad kim nud shuh ban mih ïohba ki shah kem bad shah pynïap. Ki synran ki la artatien la kin dang bteng ban ïalap bad trei na ka bynta ka khubor kaba bha ne ka la dei ïa ki ban leit phai noh sha la ïing bad sha la ki kam ki jam? Ki la ïaksaid bad kine ki jingkylli, phewse uwei hadien uwei pat u la ïehnoh bad leit phai sha ki kam kiba rim ba ki ju trei ha shuwa ba kin bud ïa u Jisu. U Petros, u Nathaniel, ki khun u Zebedee bad ar ngut kiwei ki synran ki la leit phai sha ka kam nongtong dohkha (ïoanis 21).

Hynrei, ha kjat jong ka diengphna, hapdeng kata ka jingklumar jingmut bad jingshaïong, bad katba u Trai Jisu u dang phlei snam baroh shi rynïeng, ki synran kynthei ki la ïeng skhem bad ïoh bor ban kynud ïa ka jingrwai jong ka Mari, kaba ki la ju rwai mynshuwa- “U pyni ïa ka borbah da ka ksangti jong U: U pynsakma ïa kiba sarong ha ka jingmut ka dohnud jong ki: U pynhiar ïa kiba khraw bor na ki khet, bad u kyntiew ïa kiba rangli: ïa kiba thngan u pyndap da kiei kiei kiba bha; ïa kiba riewspah u phah noh suda…” (Lukas 1:50-55). Ha ka por ba ka Sorkar British ka dang synshar ïa ka Ri India la mana pyrshah ba ym bit ban rwai ïa kane ka jingrwai ha ki jingïaseng mane Blei. 

Hapdeng ka jingshah thombor bad jingshah ban beiñ, ka jingshah pynïap u Jisu halor ka diengphna lah ban pule ba ka dei ka dak jong ka jingïakhun pyrshah ïa ki bor kiba ban beiñ bad thombor. Ka jingshah pynïap u Jisu halor ka diengphna ka la ai mynsiem ïa kiba bun ki jingïakhih paidbah ha kylleng ka pyrthei kiba ïeng bad ïakhun na ka bynta ka hok, ka jingshisha bad jinglaitluid na ki bor synshar kiba thombor bad kiba khñoit beiñ.

Kumta, hapdeng kine ki ar tylli ki phang, ka jingshong suk ne ka jingïakhih pyrshah, ka jingpyrshah ïa ki bor kiba thombor ne ka jingïa pynleit pynwan bad kine ki bor, ka jingpynkhie im pat ïa ka hok ka jingshisha ne ka jingpdiang hun mynsiem ïa kiei kiei kumba ki long. Ngim dei ban klet ba kiba don bor, ki nongsynshar bad ki heh ki haiñ kiba pynïaid ïa ki kam ki jam bad kiba bat ïa u lakam synshar kim kwah satia ban don mano mano ruh ban pynthut ne pynwit ïa ki. Hato u Jisu u dei u nongpynwit bad nongpynkhih shnong? Ka Baibl ka ïathuh ba u Jisu u dei u nongpynïasuk bad dei ma u uba hikai kumne- “suk ki nongpynïasuk namar yn khot ïa ki ki khun jong u Blei”. Kane ka jinghikai jong u Jisu ka long ban kynthoh bad pynkyndit bynriew ïa ki briew ba kin ym shong suk kynjai ne hun ha ka jingpynïaid jong ki nongsynshar kiba leh beiñ. Ka jingsuk ka long kaba rem dor bad ym lah ban ïoh ïa ka khlem ki jingïakhun. Ym lah ban pynrit ïa ka jingmut jong ka jingsuk bad u Jisu u pashat ar tylli ki jingmut, kawei ka jingsuk kaba ki briew kin sa mad ynda ki la leit phai nangne na sla pyrthei sha ka jaka shong neh sha bneng bad kawei pat ka dei ka jingsuk hangne ha ka pyrthei. Ar hajar snem mynshuwa u Jisu u la ïakhun bad u shah ïap halor ka diengphna ban wanrah ïa ka jingsuk ha ki briew hangne ha sla pyrthei. Ka jingsuk kam lah ban ïeng marwei, hynrei ka ïadei lang bad kiei kiei kiba don ha ka imlang sahlang, ka kamai kajih, ka trei ka ktah, ka synshar khadar bad kumta ter ter. 

Ka pyrthei, ki Ri bad ki jaidbynriew ki thrang ban ïoh ïa ka jingsuk, ïa ka hok bad ka jingshisha. Mynta kumne ki nongshong shnong ka Palestine, hapdeng ka jingshah ther bom bad ka jingshah pynïap dusmon ha ki shipai IDF ka Ri Israel, ki duwai lano ka thma bad ka jingïaumsnam kan kut noh. Ki Ri ka pyrthei ki dei ban shah skhor ïa ka jingïam bad jingkyrpad jong ki nong Palestine bad ki dei ban ong da kawei ka sur ïa ka Ri Israel ba kan sangeh mardor ïa ka jingther bom bad ban ai noh ka jinglaitluid ïa ka nong Palestine. Ki lehnoh Hamas ruh ki dei ban sangeh shi syndon ïa ki kam pyntriem, ki kam pynïap briew bad ki dei ban pyndem wait noh. Ka jingsuk ka lah ban urlong tang lada ngi shah skhor iwei ïa iwei bad ngi ïa burom kylliang bad ñiewkor ïa ka hok bad jingangnud jong kiwei.