Shillong, Naiwieng, 30: Ka Meghalaya State Network of Positive People (MSNP+) ka la kyntu ia ki bor Sorkar ba kin ym pynlehraiñ ia ki briew kiba im bad u khniang jingpang HIV hakhmat u Myntri Rangbah bad hakhmat u Myntri ka Koit ka Khiah.
Ka phang rakhe jong ka World AIDS Day 2025 “Overcoming Disruption, Transforming the AIDS Response” ka pynskhem ba ki briew kiba im bad u khñiang HIV ki dei ban shim ïa ki rai kiba ktah ïa ka jingim jong ki. “Hynrei ha Meghalaya, la pynkylla biang ïa kane ka phang ban mut: “Ai ba ki briew kin ïalam… hynrei tang nadien, kan kham bha khlem da pynjah burom ïano ïano ruh ïa ka jingshisha hakhmat u Myntri Rangbah ka Jylla bad u Myntri ka Koit ka Khiah,” la ong ka MSNP+ ha u kyrwoh.
“Watla ka NACO ka la bthah ba dei ban don ïa ka jingïashim bynta kaba don jingmut jong ki ki briew kiba im bad u khñiang jingpang HIV (MIPA), ka MSNP+ — kaba dei tang ma ka, ka kynhun ba la ïoh jingithuh hapdeng ki nongpang HIV ha ka Jylla ka bym shym la ïohlad ban kren ha ka jingïalang jong ka sngi rakhe ïa ka World AIDS Day,” la kynthoh ka MSNP+.
“Hynrei, la khmih lynti ba ngin shu leit ïashim bynta jar jar kum ki rong ba pynitynnat, kaba pynshisha ba ka “kynhun ka la don,” hynrei ym shym la pynsngew satia. Katba ka Meghalaya Users Forum (MUF) bad ka MeduNet, kiba la trei palat shi snem ban kyrshan ïa ki briew kiba pyndonkam drok bad PLHIV, ki shah kyntait kumba ka jingshemphang bad ka jingtbit jong ki ka long ka jingma ha kata ka sngi,” la kyntohh shuh shuh ka MSNP+.
“Ki kynhun bapher bapher ki ju sngewtynnat ban pynrem ïa ka jingshah kren bein haba ki ai jingkren bad ha ki rynsan social media, hynrei kumno shaphang ka jingshah i bein kaba jia mynta na ki tnad treikam hi kiba don ka jingkitkhlieh ban ïada ïa ki jingsaphriang ka jingpang HIV? Ki briew kiba don ha ki kyrdan ban shim rai ki dei ban ïohsngew beit na ngi, ym lyngba kiwei pat kiba jiar noh ïa ka jingshisha. Ki nongpynïaid kim da don than ka jingsngew, kim im ïa ka jingim kum ma ngi, kim sngew ïa ka jingshisha jong ngi, bad kaba shai, kim ïathuh hok shaphang ka khana ba shisha jong ngi,” la pynpaw ka MSNP+.
“Bad hangne paw ka jingshisha ïa kaba la pynsngap jar: Ki khynnah kiba bad bad u khñiang HIV ki la nang kiew, hynrei la 11 bnai, ka MSNP+ ka la pan jingkyrshan na ki tnad bapher bapher hynrei kam shym la ïoh jubab. Ki jingleh tes ba kongsan ban lap ïa ka jingpang, kiba mynshuwa ki long kiba khlem jingsiew, ki jingpeit bniah ba sdang, mynta ki la shah pynthut, kumba ka jingpeit bniah ïa ka jingsumar HIV ka long kaba lah ban jied. Ki Case kiba la duh noh ki dang ïai bteng ban kiew. Ki jingpang HIV bad Hepatitis C kiba thymmai ki dang ïai bteng. Ha East Jaiñtia Hills, ki nongtrei jong ka ICTC, STI bad SSK ki shah pynbor ban ïasyllok bad ki nongpang ha ki kamra kiba rit kat ki almari ha kaba kam don ka jingbuhrieh. Wat ka ART ha Ïalong Civil Hospital ka treikam ha ki jaka ba dap da ki briew, ki bym donburom kiba pynjah burom ïa ki nongpang bad ki nongtrei ka koit ka khiah. Ïa ka sngi rakhe World AIDS Day ha ka pyrthei la pynlong da ki PLHIV kiba dawa ba dei ban ïohsngew ïa ka sur jong ki. “Mynta ka sngi ha Meghalaya, la khmih lynti ba ngin leit ban pyndap ïa ki jaka shong bad bad iehnoh ïa ki sur jong ngi tang ha jingkhang. Ngi kyntait,” la ong ka Meghalaya State Network of Positive People (MSNP+)
“Ki briew ki bym im ïa ka jingim kum ma ngi kim lah ban shu hukum ïa ka lawei jong ngi khamtam eh haba ki kyntait ban sngap. Ym don eiei ban kren shaphang jong ngi khlem ma ngi, ym tang mynta ka sngi, ym lano lano ruh,” la ong (MSNP+).
“Kane kam dei ka jingpynkylla thymmai, ka dei ka jinglehbeiñ ba ladep pynkhreh lypa.”
“Lada ka Meghalaya ka ngeit shisha ha ka phang pdeng mynta u snem, ka jingjop ïa ka jingpynthut ka dei ban sdang da kaba kam ba ka rukom treikam ka la pulom, bad ka jingpynkylla ïa ka jingïakhun pyrshah ïa ka pang AIDS ka dei ban sdang da kaba aiti ïa u Microphone sha ki paidbah ym sha kito kiba “kren na ka bynta” jong ngi. Ka MSNP+ kan dang ïai kren na ka bynta uwei pa uwei u khynnah, uwei pa uwei u PLHIV, bad uwei pa uwei u nongtrei ba hakhmat eh uba shah pynbor ban treikam da ka jingshah i beiñ. Ngin sa kren la ngin shah khot ne ngi shah kyntait, wat lada ki bor ba dei khmih ki ïohsngew tang haba ngi pyrta na shabar ka hall.” la kynthoh ka (MSNP+).






