Shillong, Naitung, 12: Ka Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ia ki tnad kam pla tyngka bad ki kam kompeni Nirmala Sitharaman ha ka sngi Saitjaiñ ka la leit jngoh ia ka Laitkynsew ha East Khasi Hills District bad ka la iakren bad ki SHG jong ki longkmie bad ki Lakhpati Didi, bad ki Farmer Producer Organization (FPO). Ha kane ka jingleit jngoh jong ka, ka la pynpaw ïa ka jingsngewnguh kaba khraw ïa ka jingtrei shitom jong ka Sorkar Meghalaya ban pyntreikam ïa ki skhim jong ka Sorkar Pdeng bad ka Sorkar Jylla ha kylleng ka jylla. Ka la ban jur ïa ka jingdonkam jong ka roi ka par kaba kynthup lang ïa baroh bad ka jingpynkupbor ïa ki riewlum khnang ban pynurlong ïa ka jingthmu jong ka “Sabka Saath, Sabka Vikas.”
Ka Myntri Sorkar Meghalaya kaba dei khmih ia ka tnad kam rep bad ka bha ka miat jong ki nongrep Ampareen Lyngdoh ka la synran lang ia ka Sitharaman ha kane ka sngi.
Da kaba ai jingsngewnguh ïa ka Sorkar Jylla na ka bynta ka jingpdiang sngewbha ia ka, ka Myntri ka la ong ba ka leit noh ryngkat bad “ki jingkynmaw kiba skhem shaphang ki jingpyrshang ba phylla kiba dang ïaid shakhmat ban rah ïa ki skhim jong baroh ar ka Sorkar India bad ka Sorkar Meghalaya sha man la ki thliew jong kane ka jylla kaba itynnad.”
Haba kren shaphang ka jingleit jngoh jong ka ïa ka Ri-Bhoi kaba long ka aspirational distrik bad ki jingïakren jong ka ha Shillong, ka la pynpaw kumno ka jingïaid lynti jong ka roi ka par jong ka Meghalaya ka pynpaw ïa ka mynsiem jong ka jingangnud jong u Myntri Rangbahduh ka Ri Narendra Modi na ka bynta ka Viksit Bharat (Ka India kaba la kiew shaphrang) shuwa u snem 2047.
“Lada ngi ngeit shisha ha ka Sabka Vikas, ka roi ka par ka dei ban poi sha baroh – shynrang bad kynthei, shnong bad sor, samla bad tymmen, riewspah bad duk kumjuh,” la ong ka Myntri da kaba bynrap ba ka roi ka par kaba kynthup lang ka dei ban ai bor ïa uwei pa uwei u nongshong shnong ban bud ïa ki jingangnud jong ki bad ban pynthikna ïa ka jingim kaba don burom.
Ka Sitharaman ka la iaroh ia ka jingkiew kaba phylla ha ka liang ka koit ka khiah, khamtam eh da kaba kdew ia ka jinghiar jong ka jingiap jong ki longkmie ha Meghalaya kum ka dak kaba khlain jong ka jingkylla ha ka jaka.
Ka la ban jur ia ka bynta jong ki Self Help Group (SHG) ban wanrah ia kane ka jingkylla. Naduh u snem 2014, la pynlong ïa ka jingpynbor kaba ïatylli ban kyrshan ïa ki kynhun jong ki kynthei da kaba kyntiew ïa ka jingïoh ram, jinghikai, jingkyrshan ïa ka jingpynpaw kyrteng, bad ki jingïadei bad ki ïew ki hat. Ka la pynpaw ia ka jingkordor jong ka jingthmu jong ka Lakhpati Didi, kaba thmu ban pynthikna ba ym duna ia ka san ngut ki kynthei ha man la ka shnong kin ioh ia ka ioh ka kot kaba neh kaba T.1 lak ha ka shi snem.
“Ka jingioh mynsiem ka roi haba uwei na phi u ioh ia ka jingjop. Ka jingthmu jong u Myntri Rangbahduh ka Lakhpati Didi ka la ai mynsiem ia ki kynthei ha kylleng ka ri ban don ki thong ba kham heh,” ka la ong.
Ka Myntri pla tyngka ka la pynsngew biang ïa ka jingkular jong ka Sorkar Pdeng ban kyrshan ïa ka Meghalaya ha ka jingangnud jong ka ban don ka ïoh ka kot kaba $30 billion ha u snem 2030, ka thong kaba ïahap bad ka roi ka par kaba kham heh jong ka India.
“Ban poi sha kane ka thong, man la ka shnong ka dei ban noh synniang. Lada ka Meghalaya ka lah ban pynurlong ia kane ka jingthmu, kan long kum ka nuksa jong ka thong jong ka ri ban long ka ri kaba la kiew ha u snem 2047,” ka la ong.
Ka la pynpaw ruh ïa ka jingpeit bniah jong ka Sorkar Pdeng ia ka thaiñ shatei lammihngi, da kaba ong ba ki Myntri Sorkar Pdeng ki ju leit jngoh ïa kane ka thaiñ la kumno kumno shisien shi bnai, ban pynthikna ba ka jingkyrshan bad jingpeit bniah ïa ki polisi kan ïai bteng ha ka kyrdan kaba ha khlieh duh.
Ka la pynkut da kaba pynskhem biang ia ka jingiatreilang hapdeng ka Sorkar Pdeng bad ka Jylla, ha kaba ka Sitharaman ka la ong, “Da ka jingkyrshan ba khlaiñ jong u Myntri Rangbahduh ka ri u Modi, ngi kut jingmut ban ïatreilang bad ka Sorkar Meghalaya ban pynurlong ïa kine ki jingangnud.”
Ha ka jingïakren bad u Myntri ka sorkar pdeng, ka nuksa kaba khlaiñ bha jong ka jingpynkupbor ïa ki riewlum ka la wan na ka kong Lahun Mary Blah jong ka Ieng Rasong SHG, kaba la ïathuh kumno ka la sdang treikam da ka ram kaba T.4,000 ban die jaiñ bad suki suki ka la nang pynroi ïa ka kam jong ka. Katba nang mih ki sngi, ka la ioh shuh shuh ia ka ram, kaba kynthup ia ka ram kaba T.10000 Cash Credit ban sdang ia ka dukan die jain bad ka ram kaba T.1 lak tyngka ka Community Investment Fund (CIF) na ka CLF ha u snem 2025, kaba la plié lad ia ka ban sdang ia ka jaka die sha bad ka jaka die syntiew.
Ka Kong Lahun ka la ong ba ki kam jong ka kim shym la kyntiew tang ia ka ioh ka kot jong ka hynrei ki la thaw ruh ia ki lad kamai ha ka thain. Ka jingmih ha ka shisnem ka la kiew na ka T.20000 sha ka T.3.4 lak, bad ka jingkynshew pisa shimet kaba palat T.4,080 ha ka SHG jong ka. Kham palat ban ia ka jingmyntoi ha ka liang ka pisa tyngka, ka la ong ba ka jingiaid lynti jong ka ka la tei ia ka jingsngew skhem jong ka-ka la iarap ia ka ban kiew na ka nongtrei iing sha ka nongkhaii bad ka nongwanrah jingkylla.
Ka la pynpaw ka jingsngewnguh ia ka MSRLS bad kiwei kiwei kiba la kyrshan ia ka jingiaid lynti jong ka bad kyrmen ba kane ka jingjia ha ka jingim jong ka kan pynshlur ia kiwei pat ki kynthei ban ngeit ha lade bad ban shim ia ka sienjam kaba nyngkong sha ka jingjop.
