Shillong, Ïaïong 03: Ka Meghalaya State Pollution Control Board (MSPCB) hynne ka sngi ka la kular ban pynlong ïa ka jingjurip ïa ka jaka ha Thlakaru, Wapungskur, East Jaiñtia Hills hadien ka jingujor jong ka Dorbar Shnong Wapungskur pyrshah ïa ka jingthmu ban seng ïa ka karkhana Coke ha ka jaka khlaw kaba hap hapoh u pud u sam jong ka Shnong.
Ïa kane ka jingkular la ai da u Member Secretary ka MSPCB Bah CH Chyrmang sha ki Nongïalam ka Wapungskur Dorbar Shnong ba la ïalam da u Rangbah Shnong Bah Postling Dkhar, ha ka jingïalang ba long hynne ka sngi Palei.
“Ngi la pynpaw ïa ka jingpyrshah kaba jur pyrshah ïa ka jingthmu ban wan seng ïa ka karkhana coke bad ka MSPCB ka la kular ban hiar jurip ïa ka jaka ha shuwa ba kan shim rai la kan pynduh pyndam noh neem ïa ka CoE (Consent of Establishment). Kin sabuh ïa ka tarik bad sa pyntip sha ngi ha ki sngi ban wan,” ong u Bah Dhar haba ïakren bad ki nongthoh khubor hadien ka jingïalang.
Haba kylli la ki tip ne em ba ka dei ka jaka khlaw, ki Heh ka MSPCB ki la kam ba ki la ïoh ïa ka jingbit na u District Forest Officer (DFO) ba kam dei satia ka jaka khlaw. Kane ka jubab ka la pynkyndit ia ngi namar jin ba ki la wan ban jurip dalade, kin sa shem ïa ka Reserve Forest jong ka Dorbar Shnong,” u la ong.
U Bah Dkhar ula ong ruh ba ka Sorkar Shnong ka ïengskhem ba kan nym ailad ïa kiwei ba kin tuklar ïa ki kam hapoh u pud u sam ka shnong bad ong, ‘Wat lada ngi duk, ngi kwah ïa ka mariang kaba koit ka khiah ïa ki briew jong ngi. Ngim donkam ïa ka pisa namar ngim kwah ban ïapeiñ ïa ka koit ka khiah bad ka bha ka miat ki briew jong ngi. Ngi ïatip lut ba ka jingwan kine ki karkhana coke kin shu pynjakhlia tang ïa ka mariang. Kumta, ngin ïai bteng ban ïada bad tyngkai ïa ka Reserve Forest jong ka Shnong”.
“Ngim ym shah ban seng ïa kano kano ka karkhana coke. Lada ki nud ban leh da ka bor, u Dolloi ka Jowai bad u Rangbah Shnong ka Mookhep ki dei ban long kiba la khreh ban tynrong ïa ki jingbahkhlieh ïa kaei kaban jia” ula maham.
Nalor kane, u Rangbah Shnong ka Wapungskur ula ong ther tyngeh ruh ïa u Dolloi ka Jowai Elaka namar ka jingbym lah ban pyntip ïa ka Dorbar Shnong halor ka rai jong u ban ai NOC ha ka ban buh ïa ka karkhana coke.
Ha kaba iaddei bad kane, “U Dolloi u la dei ban pyntip sha ngi ïa kum kane ka rai. Ngi dei shi bynta jong ka Jowai Elaka bad ngi don ïa ka hok ban tip. Lada um kwah shuh ïa ngi ban dei shibynta jong ka Elaka, ngi kmen eh ban mih noh. Nalor kane, lada u sngew donkam ïa ka karkhana coke, ai ba un seng ha la ka jong ka kyrpong lane ha Jowai,” ula ong.
“Namar kata, ngin sa ïakynduh ïa u Dolloi ka Jowai lashai ka sngi ban dawa ba u dei ban pynduh noh ïa ka NoC hapoh ka lai sngi. Ha kajuh ka por, ngi dawa ïa u Rangbah Shnong ka Mookhep ban pynduh noh ïa ka NoC b aula ai namar u dei ban pyrkhat lem ïa ki briew jong ka thaiñ,” ong u Bah Dkhar haba bynrap, “Lada ki lah ban pynneh ïa ka jingpynmih tem ki karkhana coke tang ha la u jong u pud te ka biang hynrei lada ka ktah lem ïa ngi, ngin ym ailad satia. Kumta, ngin ïai bteng ban pyrshah”.
Na ka liang u Bah Dkhar ula kdew ruh ba ka jingai ïa ka CoE ka dei kaba la leh khlem da pynlong ïa kano kano ka public hearing bad ong, “Ngi phah ïa ka khubor kaba shai ba ngin ym ailad ban seng ïa kano kano ka karkhana coke hapoh u pud u sam jong ngi”.
Katkum ka jingong jong u, ka Dorbar Shnong Wapungskur ka la kyntait ïa bun tylli ki jingkyrpad ban ai NoC ha ka ban seng ïa ka karkhana coke hapoh u pud u sam ka Shnong.
Ula ban jur ruh ïa ka jingdonkam ban pynlong ïa ka jingwad bniah kaba sani bha halor ka karkhana coke kaba don ha Mookhep bad kynnoh ba dei ka daw jong ka jingïap khlem dei por jong ki khynnah hapoh ka thaiñ.
Ha kajuh ka por, u Member Secretary ka MSPCB ula ong ba ka Board ka la ai ïa ka CoE haba pynshong nongrim na ka NoC ba la ai da ka Dorbar Shnong ka Mookhep ha kaba ïadei bad kane ka bynta.