Mihkhmat saw ngut ki nongïalam shnong na Meghalaya ha ka jingrakhe I-Day ha New Delhi

Shillong, Naila 13: Hapoh ka Swachh Bharat Mission-Grameen (SBM-G), ka Meghalaya kan ïashim bynta ha ka jingrakhe ïa ka Independence Day 2025 ha Red Fort, New Delhi, lyngba ka jingleit ïashim bynta da saw ngut ki nongïalam shnong bad ki lok jong ki kum ki nongshah khot sngewbha ha ka 15tarik u Nailar 2025.

Kiba mihkhmat na ka jylla mynta u snem ki long u Bah Leverius Dkhar uba long u Chairman ka Village Water and Sanitation Committee (VWSC) na Laitmynsaw, Mylliem Block, East Khasi Hills; u Bah Krin Dkhar na Lumshken, Khliehriat Block, East Jaintia Hills; Ka Cacino Marak kaba dei ka nongïalam jong ka shnong Aminda Rangsagre, West Garo Hills; bad u Almen D. Shira na Williamnagar, Chachatgre, East Garo Hills.

La jied ïa kine ki nongïalam shnong namar ka jingtrei shitom jong ki ban long ka nuksa ha kaba kyntiew ïa ka jingkhuid jingsuba, bad ka jingpynneh pynsah ïa ka um bad ki rukom pynkhuid jaboh jabaiñ, khamtam eh ha kaba ïalam ïa ki shnong jong ki ban ïoh ïa ka kyrdan ODF Plus hapoh ka SBM-G, bad ha kaba pyntreikam ïa ka Jal Jeevan Mission (JJM) ban pynbiang ka um ba shngain ban dih sha man ki iing.

U nongmihkhmat na ka East Khasi Hills, u Bah Leverius Dkhar, Chairman jong ka Village Water and Sanitation Committee (VWSC) na Laitmynsaw, Mylliem Block, u la ong, “Ka JJM ka la kyntiew shibun ïa ka jingpynbiang um jong ngi namar mynta ngi ïoh um man ka step bad janmiet. Kum ka VWSC ngi pynthikna ba ka um ka poi sha man ki iing, ki pipe ki treikam kumba dei ban long bad ruh ba ki kor kim don kano kano ka jingset. U Bah Dkhar, uba la leit teng sha Delhi kham mynshwa ha u snem 2022 na ka bynta ka projek JJM, u la bynrap, “Kane ka jingithuh ka dei ka jingmih na ka jingtrei shitom jong ka shnong jong ngi, ka Tnad PHE, bad ka sorkar. Nga sngew sarong, bad kane ka jingleit kan ïarap ïa ngi ban trei kham bha shuh shuh ha ki por ban wan.” Ka Laitmynsaw ka la ïoh ruh ïa ka khusnam cleanliness award jong ka Mylliem Block hapoh ka SBM-G.

Na Lumshken, Khliehriat Block, East Jaiñtia Hills, u Bah Krin Dkhar u la pynpaw ïa ka jingsngewnguh bad ka jingkmen ba u la shah jied. “Kane ka dei ka sien kaba nyngkong ba ngan leit sha Delhi, bad nga ai khublei ïa ka tnad kaba la ailad ïa kane ka lad. Mynshwa, ngi hap ban leit tong um na ka khlaw kaba don hajan, hynrei hadien ka skhim JJM, man la ki longïing ki la ïoh um. U la bynrap ruh ba ka jingjop jong kane ka projek ka dei namar ka jingïatreilang hapdeng u Rangbah shnong bad ki paidbah.

Ka Cacino Marak kaba dei ka nongïalam jong ka shnong Aminda Rangsagre, West Garo hills ruh ka mihkhmat na ka jylla kum ka nongshah khot kyrpang. “Kum ka Village Water and Sanitation Committee (VWSC), ngi la pynthikna ïa ki paiñkhana na ka bynta man la ki longïing, ngi la pynbha ïa ki paiñkhana paidbah, ngi la pyntrei ïa ka JJM, bad ngi la buh ïa ka kynhun kaba lum ïa ki jaboh plastic,” la ong ka Marak.

Lah ban kdew ba ka kyrdan Open Defecation Free (ODF) Plus Model Village, ba la wanrah ha u snem 2019 hapoh ka SBM-G, kam sahkut ha tang ka jingkot ïa ka ODF da kaba wanrah ïa ka jingdonkam ban bteng ïa ki sienjam ban pynkhuid ïa ki nuit bad ka um jaboh. Ka donkam ïa ka jingpyntrei kaba 100%, ki jingpeit bniah man ka por, bad ka jingpynshisha, ka jingkyntiew ïa ka jingpynmih sboh, ka jingpynkhuid biang ïa ka um jaboh, bad ki jaka paidbah kiba khuid.

Ka Aminda Rangsagre ka la ïoh ïa ka kyrdan ODF Plus Model Village jong ka ha u snem 2022, kawei na ki tang san tylli ki shnong ha Garo Hills ban kot sha une u mawjam. Ka shnong ka la pyntreikam ïa ki jaka pynmih biogas, ki jaka pynmih sboh, bad ki jingpynkhuid shnong, ba la kyrshan da ki komiti shnong kiba trei shitom. Kine ki sienjam ki la pynduna ïa ka jingpang, ki la kyntiew ïa ka lad jngohkai pyrthei, bad ki la pynïasoh ïa ka kam pynkhuid jaboh jabain bad ka kamai jakpoh da kaba shna ïa ki mar ki mata.