Shillong, Naitung, 23: Ka Iingbishar Meghalaya High Court ka la pan jubab na u Advocate General ha kaba ïadei bad ka Public Interest Litigation (PIL) kaba tynjuh ïa ki kyndon jong ka Khasi Hills Autonomous District (Khasi Social Custom of Lineage) Act, 1997 kaba khang ban ai ïa ki syrnot Scheduled Tribes sha ki briew kiba shim jait na u Kpa lane na u tnga.
Ïa ka PIL ba la mudui da ka Syngkhong Rympei Thymmai (SRT) ka la buh jingkylli ïa ka jingweng noh dang shen ïa ka shithi ba la pynmih da u Under Secretary in-charge ka tnad Social Welfare ha ka 21tarik, Naitung, 2020 kaba la ailad ïa ki riewshimet Khasi ban ïoh ïa ki syrnot Scheduled Tribe khlem da kheiñ la ki pyndonkam ïa ka jaitkpa lane jong u tnga jong ki.
Ka shithi ba la phah sha ki Deputy Commissioner ka East Khasi Hills District bad West Khasi Hills District ka la kdew ba katei ka aiñ ba la kdew haneng kam shym la khanglad ban ai ïa ka syrnot Schedule Tribe “ha u nongaplai uba shim kylliang da ka jait la long na u Kpa lane na ka kmie bad ka rukom shim ïa ka jait jong u tnga da ki tnga ki bym dei Khasi la shah.”
Hynrei ha ka 21 tarik, Jymmang, 2024, ka tnad ka la weng noh ïa kane ka shithi, kaba la wanrah ïa ka jingsngewkhia ba ki bor synshar kin kyntait ban ai ïa ki syrnot ïa ki Khasi kiba shim ïa ka jaitkpa ne jait na u tnga jong ki.
U nongïasaid aiñ na ka bynta u nongmudui u la pynpaw ba lada u briew u la pyndep ïa ki kyndon jong ka jaidbynriew bad ka snam ban long u Khasi katkum katei ka aiñ, kaba la pynbeit thymmai hadien ha u snem 2023 kam pher la u/ka ki pyndonkam ïa ka jaitkpa ne ka jait jong u tnga halor kata kim dei ban shah pynduh ïa ka hok ban ïoh syrnot.
Katkum ka jingong jong u nongïasaidaiñ, ka shithi kaba la pynmih ha ka 21 tarik, Naitung, 2020 la thoh shai bad ym dei ba la weng noh ha ka 21 tarik, Jymmang, 2024.
Ka Division Bench jong ka Iingbishar High Court kaba kynthup ïa u Chief Justice IP Mukerji bad u Justice W Diengdoh, ki la bthah ïa u Registrar General ban pynpoi ïa ka notis sha u Advocate General bad sha u nongmudui. Ka ïingbishar ka la pan ruh ïa ka jubab halor kane ka kam bad ka la buh sngi ïa kane ka mukotduma ban bishar biang ha ka 7 tarik, Nailar, 2025.
“Ngi hap ban bishar ïa ki jingïaleh pyrshah. Ngim pyrkhat ha kane ka khep na ka bynta ban pynkut noh ïa ka PIL, hynrei donkam ïa ki Affidavit (jubab). Lada donkam ïa ki Affidavit kham hadien, ngin sa khot ïa ki hynrei na ka bynta ka jingmyntoi jong ka jaitbynriew Khasi baroh kawei, ïa kane ka kam dei ban pynbeit kloi katba lah,” la ong ka hukum.
“U Registrar General jong kane ka Ïingbishar un ai ïa ka notis jong kane ka jingujor sha u Advocate General. Kawei pat ka jingpynbna ryngkat bad ka kopi jong ka jingujor yn sa pynpoi sha u da u Advocate-on-Record na ka bynta u nongmudui. La buh sngi ban shong bishar biang ïa ka PIL ha ka 7 tarik, Nailar, 2025,” la hukum shuh shuh ka Bench.