PYNIBOR KI SENGBHALANG ÏA KA SORKAR MDA-II, YN PYNTREIKAM HI ÏA KA MRSSA BAN TALALSI MYNDER

Shillong, Naitung, 24: Ki phra tylli ki sengbhalang bapawkhmat ka jylla ba kynthup ïa ka KSU, ka FKJGP, ka HNYF, ka RBYF bad ka JSU na rilum Khasi-Jaiñtia ryngkat bad ki sengbhalang na rilum Garo ba kynthup ïa ka AYWO, FAF bad ka GSU ha ka Sngi Balang ki la rai ban pyntreikam hi ïa ka Meghalaya Residents Safety and Security Act (MRSSA) da kaba talasi naphang ïa ki mynder bad ïa ki bar jylla kiba wan rung shapoh ka jylla Meghalaya.

Dang shen ki shnat treikam jong ka KSU ki la khynra naphang ïa ki nongbylla bar jylla ha rilum Khasi bad Jaiñtia bad kam ruh ba haduh 2,500 hajar ngut ki nongbylla bar jylla ki bym don ïa ki kot ki sla kiba biang ki la shah pynphai biang sha ki jylla ba ki wan.

Ha u kyrwoh ba la phah da ki video sha ki lad pathai khubor u President ka KSU u samla Lambokstarwell Marngar u la ong, “ka MRSSA ka ladei ka aiñ naduh u 2016.  Ka jingmih jong ka MRSSA ka long na ka daw ba ka Sorkar Jylla ka ong ba ka Inner Line Permit ka dei ka sobjek jong ka Sorkar India bad la pynkha ïa ka MRSSA. Kaba sngewsih, naduh u snem 2016 ïa kane ruh i kumba ki dang set synduk. Ha ki khyndiat sngi u Myntri Rangbah u ong ka MRSSA la pyntreikam hynrei ka long kaei kaei kaba sngewsih bad haba ngi kylli bniah ngi lap ba ka dei tang ka jingkren ha ki lad pathai khubor katba ym shym la pyntreikam.”

“Haba u (Myntri Rangbah) ong ban pyntreikam ïa ka MRSSA, u kren shaphang ki District Task Force bad haba ngi kylli pyrthew ïa ki shnong kiba la shah khot jingïalang ha DC Office ruh ngi sngew ba ka dei tang ka jingïakynduh bad ka jingïamir jingmut bad kam dei ba la pyntreikam ïa ka aiñ,” u la ong.

U la ïathuh ruh ha ka sngi ba ka KSU ka la ïakynduh markhmat dang shen ïa u Myntri Rangbah u la pyntip ba ïa ka MRSSA ka Sorkar ka dang eksamin bad ba la pyrshang ban wanrah ïa ka jingpynbeit thymmai ha u snem 2020 bad shah bishar ruh ha ka Sorkar India.

“Ha ngi u ong ba dang eksamin katba ha ki lad pathai  khubor la pyntreikam. Ngim lah ban sngewthuh kano kaba dei bad kano kaba lait,” la kynthoh u President ka KSU.

“Nangne shakhmat ngin sa ïarap noh ma ngi ïa ka Sorkar ïoh lehse ka don ka jingduna nongtrei ban pyntreikam ïa ka aiñ bad ngin sa ïarap ban pyntreikam hi ma ngi ïa ka MRSSA bad ha kine ki sngi ban sa wan ma ngi ki sengbhalang bapher bapher hapoh ka jylla ngin sa ïarap ban pyntreikam da kaba ïarap ban khynra ha baroh kawei ka jylla khnang ba ngin lap ïa ki briew kiba rung beaiñ sha kane ka jylla jong ngi,” u la ong.

Haba pynkynmaw ïa ka Sorkar MDA-II halor ka jingdawa ïa ka Inner Line Permit, u President ka KSU u la ong, “ym tang ïa ka MRSSA, ngi pynkynmaw ruh ïa ka Sorkar halor ka Resolution jong ka ILP ba la mynjur da ka Ingdorbar Thawaiñ ka Jylla ha ka 19 tarik, Nohprah, 2019. Ngim lah ban tip, lada kylli na u Myntri Rangbah ka Jylla u ong ba dang hap ban ïakren bad ka Sorkar India katba ynda wan u Myntri ka Sorkar India shapoh ka jylla haba ngi ïakynduh shi kyntien ruh um kren. Ynda kylli biang ïa ka Sorkar Jylla ruh ka shu kut beit ha ka ktien Eksamin.”

U President ka HNYF u Bah Sadon Blah haba bynrap halor kane u la ong, “imat ka Sorkar ka la babe ba ka la shna ïa ka MRSSA bad ka jingbabe ym ba ka ktah ïa ka jylla hynrei ka babe ba ka ktah ïa ka jingkhroh Vote Bank jong ka Sorkar.  Ha ka MRSSA baroh kiei kiei ki la shai, ki la don ki Entry bad Exit Point bad Distirct Task Force. Kine ki la dei ki ar tylli ki bynta ba kongsan jong ka MRSSA.”

Da kaba kynthoh ïa ka jingkylla ingjah jong ka Covid Check Point ha Umling ka dei ka Entry bad Exit Point, u Bah Sadon Blah  u la ong ba ha manla ki jingïalang ba ka Sorkar ka la batai lut ïa ka Social Impact Assessment, ka jingshim jaka bad ai mynsiem ruh ba ladep ïoh jaka sha rilum Garo bad jingshim jaka sha rilum Khasi bad Jaiñtia ruh ka la ïaid bad ka Social Impact Assessment kam da shimpor haduh katta katta.

“Kaba sngewsih ka long, lait noh ka jingthok ha kato ka sngi ïa ngi ki sengbhalang haba u (Myntri Rangbah) ong ba ka jaka Check Covid (ha umling) ka dei ka Entry and Exit Point ka bym treikam eiei shuh ban tohkit ïa ki briew kiba wan nabar ka jylla,” u la ong.

“Ha ka Entry bad Exit Point ka kren shai, hynrei lada u Conrad Sangma u ong ba u briew uba wan nabar ban bylla hangne um donkam ïa ka Work Permit hynrei ha ka Entry bad Exit Point ka la kren shai ba dei ban tohkit shwa ha khyrdop bad ban ïoh jingbit ban rung sha ka jylla. Kat u Myntri Rangbah un ong ba ym donkam ïa ka Work Permit u la kob lypa ïa ka MRSSA ruh bad ïa ka Inter-State Migrant Workmen (Regulation of Employment and Conditions of Service), Act, 1979. Ka long kaei kaei kaba ngim lah ban pdiang,” la kynthoh u President ka HNYF.

“Katkum ka Entry bad Exit Point ka kren shai ba wat ki nongjngoh pyrthei ruh haba ki wan rung shapoh ka jylla kin hap ban pynshisha ba ki wan kum ki nongjngohkai pyrthei hynrei kata ruh kam shym la urlong,” u la ong.

U la kynthoh ruh ba ka Sorkar ka la aidaw pynban ba ym lah ban pyntreikam haduh mynta ïa ka MRSSA namarba dang pynbeit thymmai. “Hynrei wat ïa ka Principal Act jong ka MRSSA tang shi sngi ruh kim pat pyntreikam la rieh shatri noh ha ka jingpynbeit thymmai (Amendment),” la ong u Bah Blah bad bynrap, “lada ym pat lah ban wanrah ïa ka jingpynbeit thymmai ladei ban nangpyntreikam noh ïa ka aiñ kaba la don lypa lada ka dei ka Sorkar kaba shimkhia ïa ka jingwan rung kyrthep ki briew kiba nabar sha kane ka jylla.”

Haba takraiñ ïa ka Sorkar u President ka HNYF ula ong, “lah ban ong noh ba la shu thok bad shu pynbiej ïa ki paidbah jongka jylla bad ïa ngi ki sengbhalang na ka por sha ka por ba la jan urlong hynrei lano lano ruh ym urlong.

U la ong ruh ba kum ki sengbhalang nalor ka MRSSA ki ïakren ruh ryngkat ryngkat ïa ka Inner Line Permit (ILP).  “Kum ki sengbhalang ngi la leh lut katba don la ka bor hynrei haduh mynta wat ka Sorkar Pdeng ruh kam pat pyni dak eiei ruh em halor ka ILP bad ka Sorkar Jylla naduh ba la mynjur ïa ka Resolution ban pntreikam ïa ka jingdawa ILP kam shym don kano kano kaba i don jingmut ha lynti ba ngi dawa ïa kane ka aiñ,” u la bynrap.

Haba kynthoh shuh shuh ïa ka jingaidaw jong ka Sorkar, u Bah Blah u la ong, “ka Sorkar ka rieh shatri ha kiba bun ki bynta, kawei ka ong, ba dang pynbeit thymmai ïa ka MRSSA, kawei ka ong ba kan ktah ïa ka roi ka par, kan ktah ïa ka jngohkai pyrthei.”

“Mynta la jan shi snem ka jingmaramot ïa ka jingkieng damsait jingdheng kali ka long da ki 2-3 kynta ka sorkar kam ju kren ïa ka jingshah ktah ka jngohkai pyrthei hynrei ynda ïakhih ma ngi ki sengbahlang tang shi sngi ka Sorkar ka rieh shatri ha ka jingshah ktah ka jngohkai pyrthei. Ka jingleh jong ka Sorkar ka long khyllung rit. Lada sniew sniew ki surok ki lynti ki syngkien kylleng ka jylla ruh kam ktah ïa ka jngohkai pyrthei. Lada ma ngi ki sengbahlang ka ktah ïa ka jngohkai pyrthei hynrei lada leh pat ka Sorkar kam ktah ïa ka jngohkai pyrthei,” la takraiñ u President ka HNYF.