Pyntreikam ïa ki aiñ ban ïada ïa ka khyndew ka shyiap ka jylla, dawa ka KSU ïa ka Sorkar MDA

Shillong, Naitung 17: Haba kynmaw burom ïa ka lyngkhuh sngi ïap ba 190 snem jong u nongïaleh laitluid ka jaitbynriew Khasi U Tirot Sing Syiem, ka Khasi Students’ Union (KSU) ka la dawa na ka sorkar bad na ki briew kiba don ha ka bor ban pyntreikam ïa ki aiñ kiba ïada ïa ka khyndew ka shyiap bad ki briew ka jylla ha ka jaka ban shu ïa khap ribbon kum ka dak jong ka jingrakhe ïa kane ka sngi.

Ka KSU ka la pynrem jur ruh ïa ki nongthaw aiñ kiba synshar bad kiba don ha ka liang pyrshah ba ki la pynlut kai ka por ha ki jingïakynnoh ba mar kylliang ha ka jaka ba kin ïakren bad ban pyntreikam ïa ki aiñ kiba long ki jingmyntoi ïa ki paidbah. 

“Ka sorkar jylla bad ki briew kiba don ha ka bor kim dei ban pynlut kai ïa ka por ha ka ban khap ribbon hynrei ki dei ban pyntreikam ïa ki aiñ ki ban ïada ïa ki trai ri trai muluk bad ïa ka khyndew ka shyiap jong ki,” ong u President ka KSU u Bah Lambokstarwell Marngar haba kren ha ka prokram kaba la pynlong hakhmat u mot jong U Tirot Sing Syiem ha ka sngi Palei. 

“Ki paidbah ki la phah ïa ki nongthaw aiñ sha secretariat ne Assembly ban shna ban thaw ïa ki aiñ ban pynthikna ïa ki lad jingïada bad ka jingshngaiñ ïa ka khyndew ka shyiap jong ngi bad ki nongshong shnong, hynrei kine ki nongthaw aiñ na ka liang synshar bad kiba ha ka liang pyrshah la ïohi ba ki la shu pynlut kai ka por ban shu ïa kynnoh markylliang ha ka jaka ba kin bunkam ban ïakren ïasyllok bad ban wanrah ïa ki aiñ kiba donkam ban ïada ïa ka khyndew ka shyiap bad ïa ki nongshong shnong jong ngi,” u la ong. 

U Bah Marngar u la ong ba ka KSU ka la rah bun ki mat kiba sngewkhia ha ki kam ai jingïada bad jingshngaiñ ïa ka jaitbynriew trai ri trai muluk. U la pynkynmaw ba bun na ki samla ki la shah kem ha ka snem 2013 ha ka por ki jingïakhih dawa Inner Line Permit (ILP) bad ong ba ka jingbym shimkhia ka mon ka saiñ pyrthei khamtam na ka liang ka sorkar ka la pynbor ïa ki paidbah ban mih sha ki surok ban pynjur ïa ki jingdawa jong ki.

U nongïalam ka KSU u la khot ïa ki samla ban shim ka jingkitkhlieh na ka bynta ka jingïada bad ka jingshngaiñ na ka bynta ka khyndew ka shyiap da kaba banjur ruh ba kim dei ban shaniah pura tang ha ki nongmihkhmat ba la shah jied.

“Nga kwah ban ong ba katba ngi dang ring mynsiem, ngim dei ban duh jingkyrmen, ngim dei ban shaniah ha kine ki MLA contract kiba shong ha secretariat hynrei ngi donkam ban ïeng skhem ha madan ban ïada ïa ka khyndew ka shyiap jong ngi bad ïa ki briew jong ngi,” u la ong.

U Bah Marngar shuh shuh u la pynpaw ki jingsngewkhia shaphang ki jingtyrwa ba la wanrah shaphang ki lynti rel ne railway project, da kaba kynnoh ba kine baroh ki dei tang ki jingthmu ban myntoi shimet ha ka jaka jong ka bha ka miat jong ki paidbah.

“Haba pyrshang ban wad ïa ka daw sha lyndet kane ka jingthmu ban wanrah ïa ka rel ha Khasi & Jaiñtia Hills, ngi shem ba ka jingthmu jong ki, kam dei na ka bynta ka jingmyntoi jong ki paidbah hynrei ïa ka jingmyntoi jong ki shimet,” u la ong, bad ha kajuh ka por u la kyntu ïa ki paidbah ba kim dei ban long tang ki nongpeitkai hynrei ban don ka bor jingkitkhlieh ïa ki kam jong ki.

U nongïalam ka KSU u la ong ba ka union ka angnud ban trei ïa ki kam kiba donkam ki jingïada bad jingshngaiñ ïa ki trai ri trai muluk, ha kajuh ka por u la banjur da kaba ong ba ka dohnud kaba shlur kam ju ïap naba ki kam jong ki, ki ïai im pateng la pateng.

U la kyntu ïa ka jaitbynriew ban long kiba peitngor bad ban ithuh ïa ki bor kiba nabar kiba wan ban pynjot ïa ka imlang sahlang jong ki, barabor kiba leh mynleh da ki kam leh isynei.

U Bah Marngar u la pynpaw ruh ka jingdonkam ban kren ïa ki mat kiba ktah ïa ka imlang sahlang kum ka jingkynrei u drok bad ka jingkiew ki kam tuh kam thiem ha Shillong, ban kylli ruh balei kine ki jingeh ki la ktah ïa ka imlang sahlang wat hadpeng ki jingkordor jong ka kolshor. 

Kumjuh ruh haba kren shaphang ka jingdonkam ban ïalong kawei bad ka jingïeng skhem hakhmat ki jingïaleh, u la kyntu ïa ka jaitbynriew ban lap bad ban wengnoh ïa ki langïong kiba buh hakhmat ïa ka kam myntoi shimet ha jaka ka bha ka miat ka jaitbynriew.

“Ngi ïa tyngkhuh bad ki nongshun kiba ym dei kiba nabar hynrei kiba im hapdeng jong ngi. Ngi don kum kita ki briew kiba don ka mon ban die ïa ka khyndew ka shyiap tang na ka bynta ka myntoi shimet. Kumta nga khot ïa phi baroh ban lap bad ban ithuh ïa ki naba ka la dei ka por ban wengnoh ïa kum kine ki langïong napoh ka jaitbynriew jong ngi,” u la bynrap.

Katba u Chairman ka North East Student Organizations (NESO) u Bah Samuel Jyrwa u la kren shaphang ka jingïakhun jong ka jaitbynriew Khasi na ka bynta ka khyndew ka shyiap bad ki hok haba rakhe ïa ka lyngkhuh sngi khlad ba 190 snem jong u U Tirot Sing Syiem. 

U Bah Jyrwa u la buh ruh ka jingkylli la ka jaitbynriew ka la ïoh shisha ne em ïa ka jingmut jong ka jingshong shngaiñ bad jinglaitluid ba shisha wat hadien ba la ïoh ïa ka jylla mynta la 54 snem bad kumba 78 snem ka jingïoh laitluid ka ri India.

U Bah Jyrwa u la kyntu ïa ka pateng ba mynta jong ki khun samla ban shim ka jingkitkhlieh ban pynthikna ki lad jingïada bad jingshngaiñ na ka bynta ki pateng ban wan. U la banjur ka jingdonkam na ka bynta ki samla ban ïeng bad ïakhun ban neh ka jinglong kynrad ha la ka jong ka khyndew ka shyiap bad ban mad ïa ki jingïakhun nangne shakhmat.

U Bah Jyrwa u la pynpaw ruh ïa ki khana jong ki jingïakhun bad ki jingpyrshah ka jaitbynriew Khasi, da kaba kdew ïa ki jingïakhih ha ki snem 1979, 1987, 1990, bad ki por ba dang shen ha kaba ki nongshong shnong ki hap ban mih sha ki surok ban dawa ïa la ki jong ki hok. U la banjur ka jingdonkam ban ïaibteng ban ïakhun ban ïada ïa ka bha ka miat jong ka jaitbynriew.