Shillong, Lber, 17: Ha kawei ka jaka ba kyndong jong ka South West Khasi Hills District, ka don ka shnong Mawtngam, ka shnong kaba la sah tam ha ka histori jong ka Hima Maharam bad ha ka Jylla baroh kawei namarba dei hangne la kha ïa u Sngap Sing Syiem, u Syiem jong ka Hima Maharam, u nongïaleh laitluid uba shlur bad u Syiem Khasi uba khatduh eh ban ieng ïaleh pyrshah ïa ki shipai Phareng ba khlain bor ban ïada ïa la ka it ka Hima bad ïa ki khun ki hajar jong u.
Katkum ka jingthoh jong u Rev. S.D. Marweiñ ha ka Souvenir jong ka Hima Maharam, la ong ba ka jingïaleh thma hapdeng u Sngap Sing Syiem ryngkat ki shipai jong u pyrshah ïa ki Phareng ka la neh kumba hynñiew snem eiei, kata, naduh u snem 1833 haduh u snem 1839 bad dei ha ka thma ha ka shnong Nongnah, ka jaka madan ba madan hajrong bad kaba dap tang da ki riat ki ram baroh sawdong da ki hajar ngut ki shipai Phareng ki la kyllon ïap.
Dei ha u bnai Rymphang jong u snem 1839 ba u Sngap Sing Syiem u la pyndem noh ïalade hakhmat ki bor jong ki shipai Phareng hadien ba u la shah shet kylla ha la u jong u para, u Bermit Syiem. Hynrei watla ka shnong Mawtngam ka long ka shnong kaba donnam, pynban haba peit ïa ka histori jong kane ka shnong la shem ba ki Sorkar hapoh kane ka jylla, kawei hadien kawei pat, kata, naduh ba ka Ri India ka la ïoh ïa ka jinglaitluid, ki la klet noh ïa kane ka shnong bad ki la leh matlah khlem da patiaw ïa ki jingeh ba ki paitbah jong kane ka snong ki ïakynduh ha ka surok bad ka lynti ka syngkien, ka umbam umdih, ka koit ka khiah bad ka pule ka puthi.
Kaba sah haduh mynta ka long ba kane ka shnong kaba don sa tang 19 tylli ki rympei iing ha kaba shibun ki la phet shnong bad ka long ruh ka shnong ka bym pat don surok rong bad kaba i sangsot ka long ba ka don tang kawei ka skul Lower Primary ka bym i dei shuh kum ka skul namarba ka la kylla sha ka sem masi bad kaba la jot rathai.