SHAD SUK MYNSIEM (2025)

Kong Sweetymon Rynjah, Mawkhar

Shad – Suk – Mynsiem, kumba la jer la thoh, pha don bad pha, ïa ki kyrwoh ktien batai pynsoh, tang ka kyrwoh symboh pynïasoh – “Shad – Suk – Mynsiem”, ka la biang hi ban pynsah kynmaw ïa ka jingsuk ban kiew pat ha la ka ïeng  Eh-Daw; ka ban sakhi ka jingpynshat la ka jinglong ‘Eh-Daw’, kiew-Rngiew ban da kiew bad siew ym tang ka Rong ka Rup, ki sopti phong – jainsem bad ki markordor ka deng ka kieng ba kit jingmut bad ba suit ktien Khasi ki da pynïoh, ki jinghikai pynmlien jingleh jingkam, la ha ka rukom jingshad ki ‘thei ki rang bym wit poh-dor hynrei kiba pynkiew jinglong akor.

Ym tang katei, ngan kyrsiew thiah la phai kynmaw ba pha don ruh ki thliew shabi – kaba jingshai Stad -Tip ki Nonghyndai, ki da suit rong na la ka Long-Mariang, jaka – puta bad shim nuksa, na la ki Puriskam – ki Purinam. La sai? dur ban ym bakla ne shu leit tam leit khur, hynrei ban da ïeng na ka stad tip nylla paka, ba la pynwandur ban im ki hok bad kiew ki deiti sha la ka thong sai?  dur, ka jingïohi, kaba ki Nongwei-mynder bym dei ki Khasi pat ki shat peit khmat tang ha ka longspah jong ka jingriam. Hangne bad dei ruh nangne ba kiew tyngkai jingsngew ban da khei? bad kynshew ïa dur longbriew khynthei-shynrang, kaba pyrkhat shong sbai kam shah ban ‘niang byrnai, la khara riam ban ai.

Ka da tyngkhip hi ruh ha ki sur ksing – ka rukom shad bym lah bakla, bym pynthynrim ka buit sia? stad ki Mynbarim, bym hiar tad dor burom akor ne jingleh jingkam ba suit kum – ka khlem  ne ka khyllem akor. Kumta nga la sngew dei hi ruh ban sneng pynsngew ba ha  kiwei pat, bym da kyntei ka jingpynshong ïa ka Rongphong, kylla kyllep ba la ka jong kan ym kiew pat ha ka ‘liew lep bym poi pyrkhat jingïadei briew para bynriew kan da kyrshoi? ïa ka sap jingïatip lem, kaba kum u Khasi nylla, u ïai pynmlien, ba bat longbriew, un ym ïa shem, hynrei ka Maïan – Maïoit na ka Long-Blei, un theh kyrsei ha ka longbriew jingim pyrthei.

Shad Suk Mynsiem, ym tang ba ka pynsoh pynkham ïa la ka hok longbriew – long jait bynriew, hynrei siew dor jongka ha mut ha sngew, kan da kyrshoi?, ban tip stad tip bad ban da kiew pat kum stad-pynnang. Kan long kum ka kynshew pynlang ba kiew kynthoh kiba la bnoh ha symboh ktien  bad ki kyntien ba ktien-i-mei ka la syngkhien, ba ha stad-nang ruh kan pynlong, kum ka jingkdew ban lum kynshew, ba ktien-i-mei kan da ïoh kei? la kiew shong ksan ha ka jylli pyrkhat ba bun ba lang.

Kumta, nga la sngew dei hi ruh ban ïa synniang la ka suit ktien ne ai lem ki symboh ktien ba mut ba thew ha kum kine – ‘Sem poh’ bad ka ‘Tap lor’.  Kine ki sawar ktien shisha ngan ong ïa phi, ki don bad kit jingmut ha ngi, kum ka jaitbynriew, ngi la ioh la ka stad-tip na la ka sap ba U Long Blei, un ym ai lad ba ka longbriew ka kiew thad lad – la hok longbriew ne ka burom jinglong akor. Sa kawei pat jingshai irat dei pat, ba dei hi ruh mangi hi ban prat bad soi-lynti na la ka stad-tip sha stad-nang ban da sakhi ka buit ka bor bad jingïatylli,  ban ym hiar ruh – ‘Wei lang ha shi tylli’. Ngi don ruh la u pud u sam, ba long shynrang- ba long kynthei, ka pynkyrsei na ka long doh long shyieng, long snam ban sieh pynsngiat , kum ka akor jingleh jingkam. Kumta ki thliew shabi ha symboh ktien bad ki kyntien ka ktien-i-mei kan sdang kan pur na la rympei Longïing – Longsem ba kum u Khasi ha la khara jingsngew u pynïahap ïa dei naduh longkpoh shaduh Long-kur ban tei pynkyrsong ïa ka long-jait, u da tyngkai ka dor Long-kpa buhrieh ha ki ktien – ‘U Soh-pet-kha’, ‘Sha-Bei u Kurim’,  ‘Ïaw-kha – Mei-kha’ ban biang phylla Longkur-longkha, ka dok mawser kaba phylla, pateng longbriew ban da rasong Tip-kur bad ka Tip-kha.

Nga la sngew dei ban ong, ba ha ka liang ka ktien Khasi, ka dawa ruh ïa u synniang pynkiew ha ki jingthoh, kum, soi-lynti, ai tbeh ban nang kham shai da ki jingleh barit baheh. Ngi donkam hi ruh ban ngam sngewthuh ïa ki ktien ki kyntien kiba don ruh kylleng ki Muluk-ki jaka jongngi ban sait baroh synnia ïohi ba step phyrngab kan plie, ïa nga ruh bad ïa phi. Ngin da pynkiew kyrpad kyrpon h’U Blei ban lam jingshai ïohi kumjuh jingsngew kin thew,  bad ruh ban da ïa ?iew- ïa khein aiu, bad shano ka synniang lang ka kdew.

Kumta ‘Ka Shad Suk Mynsiem”, kan ïai pyrta jingshai ka Ri kan ïai thaba, to ngin ïa kitbok-pynkiew la ka don rwiang, ban phet baroh phar jingmut kynriang. Shad Suk Mynsiem kum ‘Jing-ai-nguh’ ïa U Blei, un ïoh ban pdiang, kumba mangi baroh lang – Ka Kyrkhu Blei Un siang.