Shillong, Naiwieng, 12: Kumba 53 ngut ki khunlung ba dang shu kha tang ha East Khasi Hills ki la khlad noh na ka jingpang Pneumonia hapdeng u bnai Ïaiong bad Nailur, mynta u snem.
Ïa kane la pynpaw da ka District Maternal & Child Health Officer (DM&CHO) East Khasi Hills ka Dr. E.L Kharmutee ha ka sngi Balang haba pynbna ïa ka jingpynlong ïa ka jingpynshai paidbah, na ka bynta ban pynduna ïa ka jingïap ki khunlung bad ki khynnah rit na ka jingpang Pneumonia, ka ban sdang naduh ka 12 tarik, Naiwieng, 2025 haduh ka 28 tarik u Rymphang, 2026.
Kane ka jingthmu ka long ban pynsted ïa ka jingtreikam pyrshah ïa ka jingpang Pneumonia—ka dawbah jong ka jingïap jong ki khynnah hapoh ka rta kaba dang 5 snem, da kaba pynïar ïa ka jingpynsngewthuh paidbah, ka jingithuh kloi bad ka jingpynïaid ha baroh ar ki kyrdan jong ka imlang sahlang bad ha ki jaka sumar.
Ka la pyntip ba ki kam ba kongsan ki kynthup ïa ka jinghikai ïa ki nongtrei jong ka tnat koit ka khiah bad ïa ki nongtrei ba hakhmat eh (ki ASHA, ki Anganwadi) halor ka rukom sumar ïa ka jingpang Pneumonia, ki jingpynsngewthuh paidbah lyngba ki Village Health Nutrition Days, ban pynthikna ïa ka jingpynbiang khlem jingthut ïa ki pulse oximeter, ka oxygen, ki Antibiotics bad kiwei kiwei ki jingdonkam ban ïada ïa ka jingpang bad ban pynsngewthuh ïa ki paidbah ban ym shah ha ka tdem ba shet jingshet hapoh iing, (nuksa, da kaba ai jingmut ban shet da ka gas/elektrik, ban ym dih duma hajan ki khynnah).
Ka Dr. Kharmutee ka la banjur ba ka donkam bha ka jingïatreilang hapdeng ka shnong ka thaw bad ka tnat ka koit ka Khiah.
“Kane ka jingpynshai paidbah ka dei ruh ka jingkut jingmut jong ka National Health Mission ban pynthikna ïa ka koit ka khiah, ka jingim bad ka jingroi jong uwei pa uwei u khynnah. Ryngkat lang to ngin pynskhem biang ïa ka jingkular jong ngi ban ïada ïa iwei pa iwei i khunlung ba dang kha bad ïa ki khynnah, da kaba pynthikna ym tang ba kin im hynrei ba kin heh san ruh,” ka la ong.
Nalor kata, la pynbna ruh ban rakhe ïa ka National Newborn Week ka ban sdang naduh ka 15 tarik haduh ka 21 tarik Naiwieng 2025, halor ka phang “Newborn Safety: Every Touch, Every Time, Every Baby.”
Ha kane ka taiew rakhe yn sa pynshai ruh halor ka jingkha khunlung ha ka rukom kaba shngaiñ, ka jingïada na ki jingïabit ïa ki jingpang, ka jingai buiñ, ka jingsumar ïa ki kmie, bad ka jingpynkhlaiñ ïa ki jaka sumar khunlung ba dang kha (SNCU, NBSU, NBC).
Ïa ki jingpynshai paidbah yn sa ïatreilang bad ki kynhun bapher bapher ha ki shnong, ki ANM, ASHA, bad ki nongtrei Anganwadi khnang ban pynjanai ïa ka koit ka khiah jong ki khunlung ba dang shu kha ha ka ri baroh kawei.






