BAN WENG SYNDON NA KA JINGTHUNG KAM BAHAÏING HA MPSC BTENG KA KSU ÏA KA JINGÏAKHIH

Shillong, Nailur, 19: Ka Khasi Students Union (KSU) ha ka sngi Palei ka la sam da ki kot lyngkdop sha ki paidbah ban pynshai halor ka jingdawa ba dei ban wanrah ïa ka rukom thungkam thungjam ba khuid ba suba hapoh ka Meghalaya Public Service Commission (MPSC).

Ha ka kot lyngkdop, ka seng ka la ong ba ha kane ka jylla Meghalaya, ki dap tangda ki jingbym beit, ki jingleh bymhok, kaba la pynmih ïa ka jingbitar ha ki dohnud jong ki samla kiba kwah ban ïoh kam ha ki tnad sorkar  bapher bapher. 

“Ka Meghalaya Public Service Commission (MPSC) kaba dei  ban long ka sharak jong ka jingkyrmen na ka bynta ka thep kam thep jam ka bahok bad ka ba khlem shah liang, ka la kylla long a jaka pdeng jong ka jingleh  shiliang khmat, ka jingbamsap bad ka ktem ban shakri ïa ki katto katne kiba  donbor ha ka imlang sahlang, kiba don jingïadei bad ki briew ha ka saiñ pyrthei  ne ki ophisar sorkar ne ki heh saipan ki ba thong da ka tyngka pliah,” ong ka KSU.

“Ka KSU manla ka por ka ju pynpaw ïa ki jingeh halor kum kine ki mat kiba ïa dei bad ka MPSC sha ka Sorkar, hynrei ki la hap ha ki  shkor ba kyllut. Ka Seng dang shen ka la buh ïa ki 20 tylli ki mat  jingdawa sha u Myntri Rangbah ka Jylla ban pynthymmai ïa ka rukom treikam  ka MPSC kaba ju ïai long ka ktem jong ka jingbymhok bad ka jingbamsap bad ka la kyntu ruh ïa baroh ki MLA ka Jylla ba kin wan sha ka rai kaba thikna ha ka  Autumn Session 2024 ban wan rah ïa kine ki jingkylla. Watla ki don katto katne  ngut ki MLA kiba la kren halor kine ki mat hynrei kam shym la don kano kano ka rai katba shai kdar ka ban mynjur da ka Iingdorbar Thawaiñ,” la bynrap ka KSU.

Ka Seng lyngba ka jingsam ïa ka kot lyngkdop ka kwah ban pynshai sha ki  paidbah balei ba ki 20 tylli ki mat ba la buh da ka Seng ki long kiba kongsan tam  ban wanrah ïa ka thungkam kaba hok bad kaba khuid hapoh ka MPSC. Kine ki  mat ki long kumne harum:

Ka jingthung ïa ki Chairman & Dkhot jong ka Commission kiba  larkam bad ki bym don jingïadei bad ka saiñ pyrthei: Kiba bun ki  chairman/dkhot barim bad ba mynta jong ka MPSC ki don ka jingïadei  bad ki seng saiñ pyrthei, ha kajuh ka por kane ka ktah ïa ka rukom thupkam thungjam namar ba ki hap ban kohnguh ïa ki kynrad seng saiñ  pyrthei jong ki, kane ka wanrah ïa ka jingpynrung ïa la ki jong ki briewbad  ha ki katto katne ki khep ka pynshlur ruh ïa ka jingthong tyngka pliah bad  jingbamsap. Ka jingdawa ka long ban jied ïa ki chairman/ dkhot ki bym  don jingïadei bad ka saiñ pyrthei bad kiba larkam ha ka jingnohsynniang  ha ki kam pule puthi ne ha kiwei pat ki bynta ki batei ïa ka imlang sahlang.  

Ka jingpynbna man la u snem ïa ka jingdon jingem da u nongtrei  MPSC: Kane ka dei ka atiar ka ba kongsan ha ka ban ïaleh pyrshah ïa ka  bamsap da ka ba lumthup ïa ka jingdon ka jingenm ka jong ki, ban bishar  bad tohkit bniah la ka don ne em ka jingkiew syndet ha ki jingdon jingem.  Ka jingthaw ïa ka tnat peitngor bad pyrshah bamsap (Anti-Corruption  Directorate):Ka jingiyllei ka bamsap ha ka thungkam thungjam, ka jingdawa pisa (Cash for job), ka jingleh shiliang khmat bad kiwei kiwei ki  kam, ki ba ju jia na ka por sha ka por pyrshah ïa ki nongthep kam. Kane  ka pynlong ïa ka Seng ban dawa ban don kane ka tnat peitngor pyrshah  ïa ka bamsap khnang ban plie lad ïa ki briew kiba ngat ha kum kine ki  jingjia ban ujor pyrshah ïa kum kine ki jaid jingiuh roit.  Ki nongaplai ki dei ban long ki nongshong shnong jong ka jylla Meghalaya bad ki dei ban nang ïa ka ktien Khasi ne Garo ban lah  ban aplai ïa kano kano ka kam: Kiba bun ki Jylla ki la dep ban bud ïa  kane ka kyndon ban ai lad tang ïa ki briew jong ka Jylla lajong, katba ha  Meghalaya, ki briew na kiwei pat ki jylla ki lah ban thep kam thep jam  ha jylla jong ngi, kane ka long ka jingiuh roit ïa ka hok ki paidbah ka jylla  Meghalaya.

Ka eksamin kyllum (Combined Examination) na ka bynta ki kam  kiba don kajuh ka jingsiew & kyrdan: Kiwei ki Commission jong kiwei ki jylla, ki la dep buh ïa kane ka rukom pynlong eksamin kaba la pynduna  ïa ka jingpynsyrwa kai ïa ka por bad ka pisa jong ki nongaplai bad ka  pynduna ruh ïa ka jingdon ka jingleh shiliang khmat.  MCS/MPS & kiwei kiwei ki kam ban pynlong man la u snem: Da kaba  pynlong ïa baroh ki eksamin man lau snem bad man ka por kan ailad ïa  ki kandidet ban pynkhreh lypa ïa kum kine ki eksamin. Kumba ka long mynta ki post (s) ki dang pynbna hadien kumba 5-8 snem kane pyndukha  mynsiem ïa ki nongthepkam bad ka pynthut ruh ïa ki kam jong ki thad  sorkar kiba duna ki nongtrei.

Ka Almanak (Annual Calendar) kaba kynthup ïa ki tarik ba kongsan na ka bynta ki eksamin ban pynmih da ka Commission: Ka MPSC ka  dei ban pynmih ïa ka almanak man la u snem ka ba kdew shai ïa baroh  ki sngi long eksamin ha ka shisnem kumba la leh da ka UPSC bad kiwei  kiwei ki Public Service Commission

Ka jingpynpaw paidbah ïa ki marks ba la ïoh da ki kyrtong ha kino  kino ki eksamin, kiwei kiwei ki test bad ka jingshim kyli markhmat  (personal interview) na ka bynta kano kano ka kam ba la pynlong  da ka Commission: Khnang ban don ka jingshai kaba pura bad ka  jingshaniah na ki nongaplai, da ka ba pynpaw paidbah ïa ki marks ha  la ïoh da baroh ki kyrtong ka long kaba kongsarn tam khnang ban lait na  kano kano ka jingleh thok ha ka thup jong ki kyrtong ba la jjed

Ki Roll Number jong u/ka kyrtong ym dei ban pynkylla hapdeng  ka jingpynrung kam: Ka MPSC ka pynkylla ïa ki roll nurmber jong ki  kyrtong na ki prelims sha ki mains sha ki personal interview. Kurn kane ka jingleh ka pynmih ïa ka jingartatien, ka jingbuhrieh bad ka pynshlur ïa ka jinglehthok ha ki rukom jied ïa ki nongïohkam.

Ym bit ban don jingkylla ha ka rukom thung kam shisien ba la sdang ka jingpynrung kam: Ka MPSC ka ju ïai pynkylla na ka por sha  ka por bad ju ïaid lait na ka rukom thung kam kum ba la pynpaw ha ka  jingpynbna (advertisement). Kum kine ki jingpynkylla ki kyila long tang ka  jingmyntoi ïa ki katto katne ki kyrtong kiba kwah leh bymhok.  Carbon copy jong ka kot OMR ban pynbiang sha ki kyrtong: Dei ban  leh ïa kane khnang ban lait na kano kano ka jingpynkylla ïa ki kot OMR  kumba la kynnoh ha ki por ba la leit.  Ban pynlait ïa ki jubab (Answer Key) hadien ka eksamin: Kane kan ïarap ïa ki kandidet ban pynshisha ïa ka jingdei/bymdei jong ki jubab bad ban bishar bniah ïa ki marks jong ki, bad ban tip lada don ka jingleh  bymhok bad jingpynkylla tuh ïa ki marks da ka MPSC ne kiwei kiwei.  

Ka jingpynrung kam, lah hap ban pyndep hapoh 6 bnai naduh ka  tarik ba la pynbna: Ka Department Personnel & Training (DoPT), ka  sorkar India ha u snem 2016 ka la dep pyntip ba ka jingpynrung kam, lah hap ban pyndep hapoh 6 bnai naduh ka tarik ba ladep pynbna hynrei ïa kane ka aiH ym shim la pyntreikam ha Meghalaya haduh ki sngi ba mynta.

Ka jingpynduh noh ïa ka Personal Interview na ka bynta ki kyrdan  B, C & D: Kane ruh kumjuh ka DoPT ha u snem 2016 ka la pyntip ba ym  dei ban don ka personal interview naduh ki kyrdan B shapoh hynrei ka  MPSC bad ka Sorkar Jylla ki dang bteng ban pyntreikam ïa kane khnang ban ai jingmyntoi ïa ki kyrtong jong ki.

Ka personal interview hapoh ka camera na ka bynta ka kyrdan  (Grade) A: Ban lait na kano kano ka jingleh shiliang khmat ha ka por  ba shim jingkylli markhmat, ka dei ban long hapoh ka camera kane kan  wanrah ka jingshaniah ha ki nongthep kam.

Ka Kaiphod Treikam (Annual Report) da ka MPSC ban pynbna  paidbah: Ka MPSC ka dei ban pynmih ïa ka kaiphod treikam man la u  snem ha ka website jong ka khnang ba ki paidbah hi kin ïohi bad bishar  ïa ka rukom treikam jong ka.

Ki kot jingkylli ki dei ban long kiba lah ban shaniah khnang ban lait  na kano kano ka jinglait tuh jong ki jingkylli: Dei ban thaw ïa ka komiti  ba lah ban shaniah (Confidential Committee) ban peit ba ka nym don  kano kano ka jinglait tuh jong ki kot jingkylli kumba la kynnoh bunsien ha  ki por ba la leitnoh.

Ka jingthaw ïa ka Grievances Cell ha ka Commission: Ka MPSC ka  dei ban don ïa kane ka tnad kum kiwei pat ki commission jong kiwei ki  jylla, ha kaba kino kino ki kyrtong kiba bym sngewhun ki lah ban ujor  pyrshah ïa kino kino ki jingbym ïaid bêit ha ka eksamin ne ka rukom thung  kam.

Ka Cadre ba kyrpang na ka bynta ka Meghalaya:Jan baroh ki jylla jong  ka thaiñ shatei lam mihngi ki don la ka jong ka cadre, ka jylla Meghalaya  ka hap ban ïa sam ïa ka cadre system bad ka ASsam. Donkam ïa ka  Cadre la ka jong khnang ban ïoh da u/ka ophisar ba lah ban pynïasoh, sngewthuh ïa ka kolshor bad ka rukom im jong ki briew ka Jylla.

Ka eksamin da ka kompiwtor (Computer Based Test -CBT) na ka  bynta ki snem ban wan: Bun na ki eksamin ba mynta jong ka sorkar  pdeng la pynlong da ki kor kompiwtor lane CBT namar ka jingstet, ka jinglah ban shaniah pura, kaba lait na ka leh tuh lane pynkylla, donkam ruh ba ka Sorkar Jyla ruh kan wanrah ïa ki jaka buh kor kompiwtor kiba  biang khnang ba ki eksamin jong ka jyla ruh kin lah ban pynlong ha ka rukom CBT.

Ka Seng ka wanrah ïa kine ki mat jingkylla ha ka rukom thung kam  thung jam ym tang ban bnoh ïa ka MPSC hynrei ïa ka DSC bad kiwei ki tnat  thung kam jong ka Jylla bad ka Seng lyngba kane ka kot lyngkdop ka kwah ban  kyntu ïa ki paidbah ba kin ai ka jingkyrshan ïa ka Seng khnang ban pynbor ïa  ka Sorkar Meghalaya ban wanrah ïa kine ki jingkylla khnang ba ka rukom thungkam kan long kaba shai bad kaba hok.