KEM KI PULIT KHLEM NONGRIM ÏA U SAMLA KHASI NABA SHAH SHOH U BAR JYLLA, DIAW KA KSU

Shillong, ïaïong, 14: Ka jingpynsaphriang khubor lamler ha ka Social Media da ki briew kiba kwah ban pynthut ïa ka shongsuk shongsain, ka la wanrah ïa ka jingisih ha ka imlang sahlang bad kaba la ïalam bakla ruh wat ïa ki bor jong ka aiñ ban kem pathar wat ïa kiba lui-lui. 

Kane ka la jia ha nongbah Shillong, ha kaba ki Pulit ki la kem ïa uwei u samla Khasi na iingsah jong u na Laban ha ka sngi Thohdieng ka taiew baladep hadien ka jingshah shoh jong ki arngut ki samla bar jylla ha kane kajuh ka sngi ha ki briew ki bym lah ban tip ki dei kiei.

Kane ka jingkem jong ki Pulit ïa une u samla Khasi ka dei ruh hadien ba ki don ki briew kiba la pynsaphriang ïa kawei ka dur ba uwei u bar jylla u la ïap da kaba tynsad lang ïa ki jingthoh kaba ong, “ïap uwei u bar jylla na ki ar kiba shah shoh ha kane ka sngi,’ katba ka dur pat ka dei metïap ba dang pynkhreh ban rah leit onthang ïa uwei u rangbah bar jylla uba la ïap na ka jingpang.

Ym tang katta, ki Pulit ki la rah ban tian bishar ïa une u samla Khasi bad pan bor na ka Kashari ban set byndi ha along ki Pulit na ka bynta ban pynlong ïa ka jingtohkit, hynrei tang ha ka sngi kaba bud, kata hynnin ka sngi Saitjaiñ, namar ka jingbym lap sabut eiei pyrshah ïa une u samla Khasi, ki Pulit ki la pyllait noh ïa une u samla hadien ka jingpynshisha da uwei na ki samla bar jylla uba la shah shoh ha ka sngi Palei jong ka taiew baladep ba u samla Khasi um dei satia uba ïadon bynta ban thombor ne ktah kti pyrshah ïa u.

Halor kane ka jingkem pathar jong ki Pulit khlem ki sakhi ki sabut kiba biang ïa ki samla Khasi tang shu jia kano kano ka jingshah shoh ki bar jylla, ka KSU Laban Circle ha ka sngi u Blei ka la pynpaw ïa ka jingsngewbynñiaw halor kane ka jingleh shiliang khmat jong ka tnat Pulit.

Ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor, u General Secretary ka KSU Laban Circle u samla Jason Laloo u la ïathuh ba ha ka jingbuddien ka seng ka la lap ba ka jingjia kam long kaba shisha. “Ngi la kynduh ïa uwei u khynnah uba ïakajia na ki arliang mamla bad (ngi lap) ba ka dei beit tang ka jingbym ïasngewthuh jingmut hapdeng ki arliang mamla.  Ka KSU ka la kynduh ïa ki Pulit bad ki ong ba kim lah ban pynshai bad hadien shi sngi ïa ka ejahar la mudui bad u lanot u ong um shym la ujor ejahar satia.”

U lanot u la shu ïathuh tang ïa ka jingjia bad ha kano ka dur ki (Pulit) la pynkylla ïa ka sha ka ejahar, ong une u nongïalam ka KSU.

“Na ka liang jong ngi, ngim sngew ïahap ïa kaba ka tnat Pulit ka la leh,”  u la ong bad ïathuh, “ki kyndon (Section) ba ki Pulit ki la thep ki dei ki bym sngewïahap namar hapdeng ka jingjia barit jong ki arliang mamla la thep haduh hynriew tylli ki Section bad ka Section kaba sngewphylla eh ka dei ka Section 307 bad 364. Kine ki jait Section ki bym sngewïahap.”

“Ïa ngi ki samla Khasi kiba sah ha Laban ba kin shu leh donbor lane kin shu iuh bad kheiñ beiñ ïa ngi ngim lah ban pdiang bad une u khynnah (Khasi) u dei uba dang shu dep leh ïa ka eksamin Class-12.  Uto u khynnah (bar jylla) ba shah shoh u la leit sha ing bad ym don jingujor bad ki Pulit ki la leit iit  khnang sha ing bad phah wan sha Thanat bad u la ai ïa ka Written Statement bad ki la phah wan ïa u (khynnah Khasi) bad kem ïa u bad rah sha Sadar Police Station,” u la ong.

“Ngi lyngngoh bad lehse ka dei tang ka buit sainti (jongno re jongno).  Ïa kine ki khubor ngim pdiang bad ka wanrah tang ïa ka jingïapher jaidbynriew bad ka tnat Pulit ka dei ban buddien.  Lada ïa ka jaidbynriew Khasi ki lah ban leit wad na ing bad tohkit kumno ka jia ka long beit da ka bor ban ujor ejahar ban ïoh daw ban kem ïa ki khynnah Khasi ha Laban.  Mynta ka shong ha ki Pulit ban wad ïa kine ki jait khubor bad ki jait dur,” la bynrap u samla Laloo.

Haba ïathuh ïa ka jingbym leh eiei ka tnat Pulit haba shah shoh uwei u samla Khasi ha ki bar jyllla kiba don da ka kynhun kumba 15-20 ngut, une u nongïalam ka KSU u la ong, “ha kine ki taiew baladep kumba saw san sngi ka don ka jingjia ha Laban. Uwei u khynnah Khasi u la shah shoh ha ki bar jylla kiba wan da ka kynhun kaba don 15-20 ngut. Ha kato ka miet, ngi la ïoh ïa ka phone call bad ngi la leit mih.  Ka tnat Pulit kam shym la shimkhia ban leit wad ne ban leit iit ïa kita ki briew kiba shoh ïa u samla Khasi. Ka long kaei kaei kaba sngew noh shilliang bha bad ngim lah ban pdiang ïa kata.  Ïa u lanot bar jylla ki leit wad naduh na ing ba kin ïoh kem ïa ki samla Khasi katba ha ka jingjia kaba 4-5 sngi mynshwa kim leit iit  bad ki shu kwah banwanrah sha ka miej jingïakren bad ban don ka jingshong suk shongsaiñ.”

“Ngi sngewsih lada ma ngi ki trai muluk ngi shah banbeiñ.  Kaei kaei kaba jia ïa ki Khasi jong ngi ki (Pulit) kwah beit ban don ka shongsuk shongsaiñ bad lada bakla ma ngi ki shu noiñ beiñ katba ïa ka jingleh jong kiwei ki jaidbynriew kim peit ïa kata,” u la bynrap.

Shuh shuh u la kren bynñiaw haba ki dkhot ka seng ki leit wad jingtip na ki Pulit haba don ki jingshah shoh jong ki khynnah Khasi ka jubab ka long ba ki Pulit ki ap ïa ka hukum kaba wan najrong.

“Kaei kata ka hukum ba wan nalor. Hato ki Officer Incharge hangne ba la pynkhamti kim lah ban shim ïa ka rai ba kin leh ïa ka kamram lajong. Balei kin hap ban ap ïa ka rai na ki bor bahalor. Mano kita ki bor ba nalor? Ka long kaei kaei kaba ngim lah ban pdiang kum ka jaidbynriew.  Ka KSU kam lah ban pdiang bad lada ka dang ïai jia kumne ngi hap ban mih madan ban ïapynibor bad ki Pulit,” u la ong.

Ha ka jingïakren bad u samla bar jylla uba shah shoh ha ki briew bym ithuh, u la ong ba ha ka sngi ba la kut eksamin katba u dang ïaid lynti ban leit phai sha la iing, ki don ki khynnah kumba 2-3 ngut kiba wan pyrshah sha u bad ktah kti ïa u.

U la ïathuh ba kine ki runar ki la ïalam ïa u sha Harisabha bad shoh ïa u ha kane ruh ka jaka.  

“Uba shah kem (khynnah Khasi) u dei u paralok jong nga bad um dei satia uba donkti ban shoh ïa nga,” u la ong.

U la ïathuh ruh u la lait da ka said na ki tyrsim jong ki runar da ka jingïarap jong ki paidbah.  

“Hadien ba nga la phet noh sha  ing, ki Pulit ki la wan sha ing ki kylli katto katne ki jingkylli bad ki ïalam sha thanat.  Haba ki la kylli nga shu ïathuh ïa kaei kaba la jia,” u la ong.