Ki jingïap syndet ki rangbah hadien ka COVID kam don jingïadei bad ki dawai COVID-19

Ki jingwad bniah da ka ICMR bad AIIMS

New Delhi, Naitung, 05: Ïa ka jingjia ïap syndet khlem daw la tohkit lyngba ki katto katne ki tnad ha ka ri. Kine ki jingwad bniah ki la pynshisha da kaba shai ba kam don jingïadei hapdeng ka jingai tika COVID 19 bad ki kaiphod jong ka jingïap syndet ha ka ri. 

Ki jingwad bniah da ka Indian Council of Medical Research (ICMR) bad ka National Centre for Disease Control (NCDC) ki la pynskhem ba ki dawai ïada COVID-19 ha India ki long kiba shngaiñ bad kiba treikam bha, bad duna bha ki khep kiba don ki jingktah kiba shyrkhei. Ka jingïap syndet na ka heart attack ka lah ban dei na ki daw kiba bun jait, kynthup ïa ki gene, ka rukom im, ki jingpang kiba la don lypa, bad ki jingeh hadien ka COVID. 

Ka ICMR bad ka NCDC ki la ïatreilang ban sngewthuh ïa ki daw kiba pynlong ïa ki briew ban ïap syndet khlem daw, khamtam ha ki samla hapdeng ka rta kaba 18 haduh 45 snem. Ban wad bniah ïa kane, la leh ar tylli ki jingwad bniah ba ïadei da kaba pyndonkam ïa ki rukom wad bniah bapher bapher-kawei kaba pynshong nongrim ha ki jingtip ba ïadei bad ki jinglong jingman ba la don lypa bad kawei pat kaba kynthup ïa ka jingwad bniah kaba ha ka por. Ka jingwad bniah kaba nyngkong, kaba la pynlong da ka National Institute of Epidemiology (NIE) jong ka ICMR la ai kyrteng “Factors associated with unexplained sudden deaths among adults aged 18-45 years in India – A multicentric matched case-control study.” Ïa kane ka jingwad bniah la pynlong naduh u bnai Jymmang haduh Nailar 2023 ha 47 tylli ki jaka sumar ba kham heh ha ki 19 tylli ki jylla bad ki Union Territory. Ka la peit ïa ki briew kiba paw ba ki koit ki khiah hynrei ki ïap kynsan hapdeng u bnai Risaw 2021 bad Lber 2023. Ki jinglap ki la pyni shai ba ka jingai tika COVID-19 kam pynkiew ïa ka jingma jong ka jingïap syndet khlem daw ha ki samla rangbah. 

Ka jingwad bniah kaba ar, kaba la ai kyrteng “Establishing the cause in sudden unexplained deaths in young” la pynlong mynta da ka All India Institute of Medical Sciences (AIIMS), New Delhi ryngkat ka jingbei pisa bad ryngkat ka jingïatreilang bad ka ICMR. Kane ka dei ka jingwad bniah kaba thmu ban lap ïa ki daw kiba ju jia ïa ka jingïap syndet ha ki samla rangbah. Ka jingbishar bniah ïa ki jingtip na ka jingwad bniah ka pyni ba ka jingpang heart attack, ne myocardial infarction (MI), ka dang ïai bteng ban long ka daw bah jong ka jingïap kynsan ha kane ka rta. Kaba kongsan ka long ba ym shym la ïohi ïa ki jingkylla kiba khraw ha ka rukom jong ki daw haba ïanujor bad ki snem ba la leit noh. Ha kiba bun ki jingïap bym lah ban batai, la ithuh ba ki jingkylla ha ka gene ki long ka daw jong kine ki jingïap. Ïa ki jingmih ba khatduh yn sa ïasam ynda la dep ka jingwad bniah.

Ryngkat, kine ki ar tylli ki jingwad bniah ki ai ka jingsngewthuh kaba kham bniah shaphang ki jingïap kynsan khlem daw ha ki samla rangbah ha India. La pynpaw ruh ba ka jingai tika COVID-19 kam paw ba kan pynkiew ïa ka jingma, katba, ka bynta jong ki jingeh ha ka koit ka khiah ki long kiba kongsan, ka jinglong tynrai bad ki jingjied ïa ka rukom im kaba don jingma ka don bynta ha ki jingïap syndet khlem daw. 

Ki riew shemphang ha ka science ki la pynpaw biang ba ki jingkren kiba pynïadei ïa ka jingai tika COVID bad ka jingïap syndet ki long kiba bakla bad kiba ïalam bakla, bad ym don ka jingpynshisha katkum ka jingstad science. Ki jingkynnoh ba shu antad khlem ki sakhi kiba shai ki don ka jingma ban pynduh ïa ka jingshaniah jong ki paidbah ha ki dawai ïada, kiba la don ka bynta kaba kongsan ha kaba ïada ïa million ngut ki briew ha ka por jong ka khlam. Kum kine ki khubor bad ki jingkynnoh ki bym don nongrim ki lah ban ktah jur ïa ka jingartatien ban ïoh ïa ki dawai ïada ha ka ri, da kaba ktah jur ïa ka koit ka khiah jong ki paidbah.

Ka sorkar India ka dang ïai bteng ban leh ïa ka jingwad bniah ïa ka koit ka khiah jong ki paidbah kaba pynshong nongrim ha ki sakhi ban ïada ïa ka bha ka miat jong ki nongshong shnong jong ka.