Shillong, Rymphang 05: Kawei na ki lehniam tynrai jong u khun Khasi kaba la pynkhie im mynta la 25 tylli ki snem, ka dei ka Kiew Pyneh Rngiew sha u Lum Sohpetbneng. Ïa kane ka Kiew Pyneh Rngiew la ju pynlong da ka Seng Khasi Kmie manla u snem, naduh u snem 1999, katta ha ka Robibar kaba nyngkong jong u bnai Rymphang.
Ka jingleit kiew sha u Lum Sohpetbneng ka dei kaba kum ki pateng longdien mandien kiba dang bat da ksoh rdin, ha la ka jong ka niam hok tynrai, ba shisien shi snem, u khun bynriew u donkam ba un eh ïa la ka jong ka rngiew, ka rwiang, ka bok, ka nusip, kaba long katkum ka bynta bad ka hukum Blei.
La ju pynïaid ïa kane ka Kiew Pyneh Rngiew da ka Lum Sohpetbneng Committee hapoh ka jingpeit jingkhmih jong ka Seng Khasi (Kmie).
Mynta ka kynti ruh, lah ban ong ba kane ka lehniam u Khun Khasi baïar ka la long da shisha kaba da iphuh iphieng, kaba da shongkun shong blei, da ka jingwan ban iashim bynta ryntih da ki paid ka Bri U Hynñiewtrep Hynñiaw Wasa.
Kumba ka ju long hashwa ka kiew pyneh rngiew sha u Sohpetbeng, ka Lum Sohpetbeng Committee ryngkat ka Komiti u Tymmen U San ka Seng Khasi Kmie, ki ju pynlong shwa da ka nguh ka dem, ka shat ka kheiñ, ka kñia ka khriam ha ki lai tylli ki jaka, katta, ha Lum Dorbar ha Lawnongthroh, bud pat sa ha ka Mei Mawbuh bad pynkut pat sa ha ka duwan ka dupat jong u Lum Sohpetbneng, kaba ha kane ka kynti kaba mynta ki dak ki shin hi ki kren shai kdar ba U Blei Trai Kynrad ryngkat ki Ryngkew ki Basa ki da wan ban pynpaw lem ia la ki jong ki dak ki shin ia ka jingpdiang ka jong ki ia kane ka Jingkiew Eh Rngiew bad ia kane ka lehniam la ju tip pat ia ka kum ka Lehniam Shi Hat Shi Taiew.
Ki rangbah ba la lah ban lam khmat ha ka sien Kiew Eh Rngiew kaba nyngkong eh ha u snem 1999 ki long u Rangbah Sumar Sing Sawian, u Rangbah Mistin Tymthai kiba la bam kwai ha dwar ïng u Blei, khlem da klet ïa kiwei pat ki rangbah kum u Rangbah Dipshon L Nongbri, kiba im miet la bad sngi da kumno ban nang pynjanai bad ban ïai pynwandur ïa kane ka lehniam leh rukom kaba heh tam u khun Khasi baïar.
U Khun bynriew haba u shang u krih, u rep u riang, u kamai u kajih, um juh klet ban khlem da ainam ai burom ïa la u Trai Nongbuh Nongthaw, namarba na kawei ka samoi sha kawei pat, na uwei u snem sha uwei pat, u khun bynriew u da ïaid lang ryngkat bad ka jingkyrkhu u Blei Trai Kynrad Nongthaw Nongbuh Nongsam bynta Nongbuh bynta.
Kumta, haba u khun bynriew u bit u biang u dap u sup u thiar, u ioh ïa ka khiah krat ka khiah stang, ka biang ka kamai ka kajih, ka trei ka ktah, um ju lyndet na la u Blei Trai Kynrad, hynrei u da ai ïa ka nguh ka dem, kumjuh ruh haba wan jia ka pang ka shitom, ka jynjar ka lanot, u phai sha la u nongthaw, da kaba un nguh un dem ha U, ban panmap ïa ka lait ka let u khun bynriew.
Kumta, ban pynneh ban pynsah ïa ka niam hok kaba nylla bad ruh ban pynïeng rasong ïa la ka jong ka pyrkhat niam ba nylla, ka tip kur, ka tip kha, ka tip briew, ka tip Blei, bad ban kamai keiñ pat ïa ka hok, mynta ka kynti u paidbah byllien na kylleng sawdong ka Ri Lum Khasi bad Jaiñtia, tiap ki la ïa snoh kti lang ban ïashim bynta shitrhem sha kane ka Lehniam.
