Wat ban ïa umsnam ruh, horkit hordang ngin ym shah ban khlong ïa u Uranium, maham ka FKJGP

Shillong, Nailur, 25: Ka Federation of Khasi Jaiñtia and Garo People (FKJGP) ka la maham ba kan yn ym ailad horkit hordang ïa ka Sorkar India ban khlong ïa u Uranium napoh ka jylla Meghalaya.

Kane ka jingmaham ka FKJGP ka long hadien ba ka Ministry of Environment, Forest and Climate Change (MoEF&CC) lyngba ka Impact Assessment Division ha ka 8 tarik, Nailur, 2025 ka la pynmih ïa ka Office Memorandum (OM) kaba ong ban tih ïa ki marpohkhyndew ba kham kongsan ha ka ri India baroh kawei khlem da donkam satia ban pynlong ïa ka jingpynsngew paidbah lane ka public hearing.

U Vice President ka FKJGP u samla Kitbok Nongphlang u la ong, “na ka liang jong ka FKJGP naduh kaba sdang ngi la rai ban pyrshah horkit hordang la ka long ha kano kano ka bynta ne ka ha kano kano ka dur ba ngin ym pdiang ïa ki aiñ khyllah ban pynjari da ka Sorkar Jylla lane da ka Sorkar Pdeng.”

“Ngi sngewthuh ba kum ka jylla bad kum ka jaidbynriew, ngi la don lypa ïa ka Sixth Schedule kaba long ka stieh ïada kaba la pynkupbor ïa ki dorbar shnong, ïa ki dorbar hima kumta ter ter ba ngi sngewthuh ba ngi don la ki jong ki kyndon ba ngi bat ïa ka khyndew ka shyiap,” u la ong.

“Kum kine ki jingpynbna (Notification) bapher bapher kiba sdang ban pynmih da ka Sorkar India ka long ban pharia ïa ka jaidbynriew bad ban pyntroiñ ïa ki aiñ kiba la don lypa ha ka jylla jong ngi kum ka Sixth Schedule,” u la bynrap.

“Lada ka Sorkar India bad ka Sorkar Jylla ki thmu ban ïaid shakhmat na ka liang jong ka seng ngi long kiba la khreh la ka dei ban ïa umsnam lane la ka long da kano kano ka lynti ruh bad ngin dang pynkhreh ïa kino kino ki jingthmu ban thombor pyrshah ïa ka jaidbynriew jong ngi lyngba ki aiñ khyllah kiba ka Sorkar India ka sdang ban pyntroiñ ïa ka jaidbynriew jong ngi,” la maham u Vice President ka FKJGP.

“Lada ka Sorkar India ka pyrshang ban iuhroit ïa ki marpohkhyndew (Uranium) khlem kano kano ka jingïamir jingmut  jong ki paidbah na ka liang jong ka seng ngin ym ailad bad ngin ïakhun hi ruh haduh ban da ïoh ïa u soh jong ka jingjop,” u la ong.

Haba kylli, u la ong, “ngi ruh ngi pynpaw ïa kajuh ka sur kaba kat nang bun ki sur ban pyrshah ngi sngew ba kata ka dei ka jingjop ïa ka ishu kaba ngin hap ban ïakhun haduh ka khyllipmat ba khatduh. Ngin kyrshan ïa kiwei ki kynhun ruh bad ngin hap ban ïaid shi jingmut khnang ba kan ym pynsngewthuh bakla ïa ki paidbah hadien habud.”

Katkum ka jingong jong u, kat haduh mynta ka ishu tih Uranium kam pat shai la ka Sorkar India kan ïaid shakhmat ne kan  kynran dien ïa ka Office Memorandum ba la pynmih da ka Ministry of Environment, Forest and Climate Change (MoEF&CC) ka Sorkar Pdeng.

“Tad haduh ba ngin da la ïohi ïa ki sienjam ba ka Sorkar India ka shim, ha kata ka por ngin sa shong pyrkhat bad ngim banse wat ban ïaid da kano kano ka lynti ba tyngeh kaba ngi dei ban leh ngi hap ban leh la ka bynta ban khang horkit hordang ban ym ailad ba ïa une u marpoh khyndew (Uranium) kin tih napoh ka jylla jong ngi,” la bynrap u samla Nongphlang.