Shillong, Nailar, 21: U Myntri ka tnad Social Welfare u Bah Paul Lyngdoh u la pynpaw ïa ka jingngeit kaba skhem ba ka jylla kan jop ïa ka jingkhaïi drok, da kaba pynïasyriem bad ka jingjop jong ka mynshwa ïa ki kam lehnoh tang da kaba pyndonkam ïa ka bor Pulit, khlem da khot ïa ki shipai, ym kum kiwei pat ki jylla ha kane ka thaiñ.
Hadien ba la pynkup burom ïa ki phra ngut ki Pulit jong ka tnad Anti Narcotic Task Force (ANTF) ka jylla ha ka sngi Palei, hadien ka jingïoh kurup ba dang shen ïa ki jingdih pynbuaid kiba shongdor T.4 klur tyngka ha East Jaiñtia Hills District, u Bah Paul u la pynpaw ïa ka jingkiew jong ka jylla ha kaba ïakhun ïa ki jingdih pynbuaid, ha kaba la ïoh kurup ïa ki mar beaiñ kiba shongdor palat T.40 klur.
“(Kane) ka pyni ba ngi don ïa ka jingtbit, ka jinglah bad ka mon ban ïakhun ïa kane ka jingeh bad ban pynthikna ba yn pynduh pyndam noh ïa ka,” u la ong.
U Bah Paul u la batai ïa ka jingïaleh pyrshah ïa u drok kum ka kam “ba pynïap ne shah pynïap” bad u la ong, “Ngi la shah rem ha ka ne ngi la mih kum ki nongjop. La ngin long ki nongshah lehbeiñ ne ngi la kylla long ki nongjop. Nga thikna ba ka Meghalaya kan kylla long ka nongjop (ha kane ka thma pyrshah ïa u drok).”
Haba pynpaw ïa ka jingshaniah ha ka tnat Pulit, u Bah Paul u la ong ba ka jylla Meghalaya ka dei kawei na ki khyndiat tylli ki jylla kaba la jop ban pynduh jait ïa ki kam lehnoh lyngba ka tnad Pulit.
“Ngim shym la khot ïa ki shipai haba kiwei ki jylla ki hap ban leh kumta. Ka Nagaland ka la hap ban leh kumta, ka Mizoram ka la hap ban leh kumta, ka Punjab ka la hap ban leh kumta, ka thaiñ Maoist Naxalite ka la hap ban leh kumta, ka Assam ka la hap ban leh kumta. Ka Meghalaya ka dei kawei na ki khyndiat tylli ki jylla kaba ïaleh pyrshah ïa ki kam lehnoh da kaba pyndonkam ïa la ka jong ka tnat Pulit. Katno ngut na ngi ngi tip wat ïa kata,” u la ong.
Kumba ka Meghalaya ka dei kawei na ki jylla ba dang samla tam ha India, u Myntri u la ban jur ïa ka jingdonkam ban bei pisa ha ki samla jong ka Meghalaya – ha kaba 65% na ki nongshong shnong jong ka jylla ki don hapoh ka rta kaba 35 snem na ka jingpyrshang ba manla ka por ban pynngop ïa ki sha ki kam ba sniew jong u drok bad kiwei kiwei ki jingdih pynbuaid.
U Bah Paul u la pynthikna ba ïa ka dorkhas ba la aiti da ka ANTF yn sa pynurlong da ka jingbei pisa mardor na ka projek DREAM.
U Myntri u la batai ïa ki kam ba bunjait jong ka DREAM Mission, kiba kynthup ïa ka jingïatreilang kaba jan hapdeng ki tnad bapher bapher, kynthup ïa ki Pulit, ka imlang sahlang, ka pule puthi, ka koit ka khiah, bad ka aiñ. Kane ka rukom treikam kaba ïadei ka thmu ban ïaleh pyrshah ïa ka jingma jong u drok ha ka rukom kaba pura.
U la pynpaw ïa ka jingsngewnguh ïa ka jinglen lade bad jingshlur jong ka ANTF ban pynkdiah ïa u budlum jong ki kam khaïi beaiñ kaba la long ka jingeh kaba khraw namar ka Meghalaya ka dei kawei na ki lynti ïaid jong ki nongkhaïi drok.
U Myntri u la kular ba ka ANTF kan dang ïai bteng ban pynsyllang ïa ki nongkhaïi drok bad ban pynduhjait ïa ka jingisaitmet jong u drok ha ka jylla.
“Ka long kaba suk ban shu wohdong wohnia na jaka shong bad ban tyrwa ïa ki lad ki lynti ban shim na ka bynta ban ïakhun ïa ki jingeh ba ka Meghalaya ka la mad hynrei ha ka jingshisha donkam ban ïalam na khmat bad pynshisha ïa ka jingshlur jong phi bad ka jingaiti lut” ong u Bah Paul haba kdew ïa ki nongkynthoh pyrshah ïa ka jingpyrshang jong ka sorkar ban pynduhjait ïa u drok ha ka jylla.
Halor ka jingtyrwa ban thied ïa ki Vehicle Scanner, u Myntri u la ong ba ka Sorkar Jylla ka ladep pyni ïa ka jingdonkam jong ka bad ka Ministry of Home Affairs ka la shimkhia ïa kane ka kam.
