Shillong, Risaw, 18: Ka Director jong ka Meghalaya Aids Control Society (MACS) ka Dr. L. Ïawbor ka la pyntip ki briew kiba ïabit ïa u khniang jingpang HIV kham bun ki dei ki samla shynrang bad kynthei kiba 30 snem bad na kine, kiba kham bun ki dei hi ki shynrang ban ïa ki kynthei.
“Kumba ka long mynta, ki samla kiba hapoh 30 snem ka rta kiba ngat ïa une u khñiang jingpang ki long haduh 52%,” la la ong ka Dr. Ïawbor ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor ha ka sngi Saitjaiñ hadien ba la wai ka jingïalang ba la pynlong ha u Soso Tham Auditorium, Shillong ban pynsngewthuh kumno ban ai jingsumar ïa ka jingpang HIV bad kumno ban ïada ïalade ban lait na une u khniang jingpang.
Haba kylli, ka la ïathuh ba ki briew kiba la rejistar ïalade kum ki nongpang HIV ba kynthup ïa ki rangbah bad ki samla haduh mynta ki don kumba 10,713 hajar ngut ha ka jylla baroh kawei.
Ka Dr. Ïawbor ka la ïathuh ba napdeng kine ki 10,713 hajar ngut kiba bun kiba ïoh ïa kane ka jingpang ki dei na East Jaiñtia Hills bad na West Jaiñtia Hills District.
Ka la ïathuh ba ki briew kiba im bad u khniang jingpang HIV kiba dang don mynta hapdeng ka jingshah sumar ki don 7,022 hajar ngut.
Katba ki khynnah kiba im lang bad u khniang jingpang HIV ki long 398 ngut, bad ki briew ki leit phah sumar shuh ki don 1,585 ngut.
Haba kylli ïa ka daw ka jingkharoi jong ki briew kiba ïabit ïa u khñiang jingpang HIV, ka Dr. Ïawbor ka la ong, “ka jingbun jong ki briew kiba im bad u khñiang jingpang HIV ka long lyngba ka jingtip ba la pynlong lyngba ka jingleh test namarba ki briew mynta ki la long kiba phikir bad ki don ruh kiba mynjur ban pdiang ïa ka jingshah sumar.’
“Kaba ar, ka dei namar ka jingïashongkha pathar shaba palat khamtam eh hapdeng ki samla lud kiba hapoh 30 snem. Kawei pat ka daw ka dei ka jingleit trei na kawei ka shnong sha kawei pat, na kawei ka jylla sha kawei pat. Ka jingwan ki nongbylla nabar ka jylla ka dei kawei ka daw kaba kongsan.”
Ka la ong ruh ba kane ka jingpang ka la long kum ka khlam. “Ka jingïabit (ïa u khñiang jingpang) ka kiew beit. Dei na kata ka daw ba ngi hap ban pynjur ïa ka jingpynshai paidbah da ka jingïashim bynta jong ki paidbah ha ki shnong ki thaw bad ba ki paidbah kin wan hi dalade shakhmat ban leh test bad ba kin pyndep ïa ka jingshah sumar khnang ba ngin dup lah ban pynïap ïa u khñiang jingpang uba don ha ka met jong i bad ba kin dup lah ban im biang ïa ka jingim kumba long kiwei pat ki parabriew,” la ong shuh shuh ka Dr. Ïawbor.
