Shillong, Nohprah, 29: Ka Hynñiewtrep Integrated Territorial Organisation (HITO) ka la kyntu ïa u Myntri Rangbah ka Jylla Assam u Himanta Biswa Sarma, ha ka kyrdan jong u kum u Chairman jong ka North East Democratic Alliance (NEDA) ba un shimkhia ban dawa ban pynurlong ïa ka Inner Line Permit (ILP) sha baroh kawei ka thaiñ shatei Lammihngi, kynthup ruh ïa ka Assam bad Meghalaya da kaba kdew ïa ka jingshong shngaiñ ki nongshong shnong.
Ha ka dorkhas ba la phah sha u Himanta, ka HITO ka la pynpaw ïa ka jingsngewkhia kaba jur halor ki jingbyrngem ba dang shen ba la kren da u khliehduh ba shipor jong ka Bangladesh, u Muhammad Yunus ha ka por ba u leit sha China, ha kaba la ïathuh ba u la kdew ïa ka Bangladesh kum “ka nongïada jong ka duriaw” na ka bynta ki jylla ba don ha ka thaiñ Shatei Lammihngi jong ka ri India bad ïai ban ruh bunsien ïa ka khongdong ha Siliguri kaba ju tip kum ka ‘Ryndang Syiar.”
Ka HITO ka la ong ba ki jingkren ki long kiba ïalam bakla, kiba pyrshah bad kiba long pyrshah ïa ka jinglong jingman jong ka ri India, khamtam ha ka jinglong jong ka thaiñ Shatei Lammihngi.
“Kum kine ki jingkren, haba peit ryngkat bad ka jinglong jingman jong ka saiñ pyrthei ha Bangladesh bad ka jinglap bunsien ïa ki mynderi ri kiba rung beaiñ na Bangladesh ha kylleng ki jylla jong ka thaiñ Shatei Lammihngi, ka la pynmih ïa ka jingeh kaba khraw ha ka liang ka jingshngaiñ bad ka jingbun briew ha kane ka thaiñ,” la ong ka HITO.
Ka HITO ka la ong ba ka mynjur ïa ka jubab kaba skhem kaba la pynmih kham mynshwa da u Myntri Rangbah ka Jylla u Sarma, da kaba kdew ba ka pynkhih ïa ka jingsngew jong ki paidbah ha ka thaiñ Shatei Lammihngi. Ka seng ka la kdew ba ka Bangladesh hi ka don ar tylli ki lynti kiba rit bad kiba lah ban shah ktah, kaba pynlong ïa kum kane ka jingkynthoh ha ka liang ki buit treikam.
Ha ka dorkhas, ka HITO ka la dawa ba dei ban pyntreikam ïa ka Inner Line Permit hapoh ka Bengal Eastern Frontier Regulation, 1873, sha baroh kawei ka thaiñ Shatei Lammihngi. Kumba ka long mynta, ka ILP ka treikam tang ha Arunachal Pradesh, ha Nagaland, ha Mizoram, ha Manipur, bad ha Sikkim ha ka dur jong ka Protected Area Permit.
Da kaba pyrkhat ïa ki jinglong jingman ba mynta, ka seng ka la ong ba ka long kaba donkam ban pynïar ïa ka ILP sha ka Jylla Meghalaya bad Assam bad ban pynkhlaiñ ïa ka jingpyntreikam ïa ka ha kylleng ka thaiñ ban ïada ïa ka khyndew ka shyiap, ka jinglong kyrpang, bad ka pateng tynrai.
Haba kam ba ka ILP kam dei ka lad kaba pura ban pynbeit ïa ka jingwan rung tuh bad ka jingwan rung beaiñ, hynrei ka HITO ka la pynskhem ba kan long kum ka lad kaba kongsan kaba khanglad ïa ka rung ka mih laitluid jong ki mynder nabar ka ri.
Ka seng ka la kyntu ïa ka Sorkar Assam bad ïa ka BJP kaba bat ïa u lakam synshar ha ka ri ban shimkhia ïa kane ka mat na ka bynta ka jingshngaiñ jong ka ri, ban khanglad ïa ka jingroi briew, ban ïada ïa ka hok jong ki jaidbynriew trai ri ha ka thaiñ Shatei Lammihngi.
Ka HITO ka la kyrpad ruh ban ïakynduh ïa u Himanta ban pynshai shuh shuh ïa ki jingsngew jong ka.
