ELECTION LOK SABHA: 25 TYLLI KI MAT KULAR ELEKSHON PYLLAIT KA RDA

Shillong, ïaïong, 09: Ka United Democratic Party (UDP) bad ka Hill State People’s Democratic Party (HSPDP) kiba don hapoh ka shatri jong ka Regional Democratic Party (RDA) ha ka sngi Baar ka la pyllait paidbah ïa ka Election Manifesto bad ka jingsmai ban buddien na ka Sorkar Pdeng ïa ka jingdawa ban pyntreikam ïa ka Inner Line Permit (ILP), ka jingpynrung ïa ka ktien Khasi bad Garo ha ka Eighth Schedule bad ban pynkut noh ïa ka jingïakajia pud bad ka jylla Assam.

Ki 25 tylli ki mat ba la bsut ha ka Manifesto la pyllait paidbah da u President ka UDP u Bah Metbah Lyngdoh da ka jingkulr ban pynkhlain ïa ki Autonomous District Councils (ADC) bad tyrwa ïa ka Sorkar ban khot biang sha ka jingïakren ïasuk ïa ka seng kieng atiar Hynñiewtrep National Liberation Council (HNLC).

Ka RDA ka la pynieng da u President barim jong ka HYC u Bah Robertjune Kharjahrin kum u kyrtong ha Shillong Seat ha ka elekshon Lok Sabha ka ban sa long ha ka 19 mynta u bnai.

Shuh shuh ha kane ka Manifesto, ka RDA ka la kular ruh ban pynkupbor ïa ki samla da kaba wanrah ïa ka Youth Policy bad ka Sports Policy bad ban pynshlur bad kyrshan ïa ki riewïalehkai sports, ki nongrwai nongtem, ki tyngshop ki puron bad ban khyllie pat sha ka jingbha ïa kito kiba la ngop ha ki jingdih ba pynbuaid kum u drok bad kiwei kiwei bad yn kyrshan radbah ïa ki jaka ha kaba la ai jingsumar ïa ki Rehabilitation Centres.

Ka RDA ka la kular ban shimkhia ïa ka jingpyntreikam ka polisi bhah kam kaba 44 % na ka bynta ki post Group C & D ha ki ophis bad jaka trei kam jong ka Sorkar Pdeng, ka jingbhah kam 100 na ka 100 ïa ki trai ri trai muluk na ka bynta ki kam Contractual ha ki ophis sorkar, ka polisi thungkam (Reservation Policy) ha ki jaka trei ki riew shimet ne kompani shimet, ka jingnang ïa ka ktien Khasi bad Garo kum kawei na ki kyndon na ka bynta ki nong aplai ïa ki kam ka Sorkar Pdeng.

Nalor kine, ka RDA ka la kular ban bishar bniah biang halor ka jingpyntreikam ïa ka National Education Policy (NEP), ka CUET, ka Three Language Formula, ka jingïoh bhah ki samla ha ki Higher and Technical Education, ban kyrshan ïa ki nongrep bad ban wanrah ïa ka Agricultural Research Centre hapoh Meghalaya.

“Ban teh lakam ïa ka jingrung kyrthep ki mynder ri, ka RDA baroh kawei kynthup ïa u kyrtong MP jong ngi, u Bah Robertjune Kharjahrin, ngin ïai buddien ban pynbor ïa ka Sorkar India ba kan pyntreikam ïa ka Inner Line Permit (ILP) ha ka jylla Meghalaya bad pakhang ïa ka jingthep vote armaloi bad ka jing rejistar ïa ki nongwei ne mynder ki bym don hok ban thep vote, ka jingker sainar shiah ïa ki jaka khappud bad ka jingwan rah ïa ka Police Border Wing,” la ong shuh shuh ka jingkular elekshon.Halor ka shongsuk shongsaiñ ka RDA ka la pynpaw ba la donkam ban plie lynti ïa ka jingïakren ïasuk hapdeng ka Sorkar bad ka kynhun kieng atiar HNLC ne kiwei kiwei pat ki kynhun lehnoh ha ka jylla.  Ban pynkhlain shuh shuh ïa ki bor Pulit ha manla ki distrik jong ka jylla da kaba thaw buit thymmai bad pyndonkam ïa ki tiar bad teknoloji kiba katkum kane ka juk stad kaba mynta. Ka RDA kan shim khia ruh ban kyntu ïa ka sorkar kmie ban thaw da ka Special Force ban tuklar halor ki kam khaii drok ha ki thain khappud.


Shuh shuh ka RDA ka la pynpaw ruh ba la donkam kyrkieh ban pynbeit noh ïa ka thup jong ki ST bad SC ha Meghalaya, ka jingshna ïa ka Tribal Legislators National Forum, ban pyrshah ïa ka jingpyntreikam ïa ka Uniform Civil Code (UCC), ki ain kiba pakhang ïa ka jingpynkylla niam bad ban wanrah ïa ki ain kiba khlain ban pynshitom ïa kito kiba lehbein ne ban bein ïa ki paid riewngeit Kristan bad kiwei ki kynhun, ban thawlad thawlynti halor ka jingseng ïa ka Khasi Cultural Institute ïa kaba yn peit, khmih bad pynïaid da ka Seng Khasi bad Sein Raij kum shibynta ban pynneh pynsah ïa ka jingngeit tynrai bad yn trei minot ruh ban pynïoh ïa ka kyrdan ritpaid (Minority Status) sha ki dkhot jong ka Seng Khasi bad Sein Raij, ban pynsah nam pynsah kyrteng ïa ki riewkhraw ïaleh laitluid ka ri kum u Tirot Sing, u Kiang Nangbah, u Pa Togan Sangma, Ka Phan Nonglait, u Sngapsing Syiem bad kiwei kiwei, donkam ban pynrung ïa ki lynnong shaphang jong ki ha ki kot NCERT, ban  pynsngew ïa ka Sorkar India ba kan ym pyntreikam ïa ka Citizenship Amendment Act (CAA) ha baroh shilynter u pud u sam jong ka jylla Meghalaya bad yn pynpaw ïa ka jing pyrshah kaba jur halor kano kano ka jing pyrshang ban pynbor halor kiba bun ki ishu kum ka ktien ka thylliej (imposition of Hindi Language), ka niam ka jingngeit (One Nation, One Religion), ki riti dustur (One Nation , One Culture) bad ruh kiwei kiwei de ki polisi treikam kiba pyntroin bad pynsyier ïa ki jaitbynriew ritpaid ha ka Ri India, ban shimkhia ruh halor ka bha ka miat jong ki paid Khasi bad Garo kiba shong basah ha Bangladesh.

Ka RDA ka la tyrwa ruh ban kham pynkhlain shuh shuh ïa ka jingtreikam jong ki Ophisar Sorkar kum ki IAS, IFS bad IPS, donkam ban pynthikna ba ka jylla Meghalaya ka don la ka long ka cadre, ym kumba ka long mynta, ha kaba ngi dang hap lang hapoh ka Assam-Meghalaya Cadre.

Halor ka synshar ka khadar kaba khuid, ka RDA kan shim ïa ki lad ki lynti ban wanrah ïa ki ain pyrshah bamsap kiba khlain bor, ki polisi kiba wanrah ka rukom treikam kaba shai, yn thaw lad ruh ban buh ïa ki Monitoring Committee ha man ki distrik ki ban khmih halor ka jingpyntreikam ïa ka MP skhim bad projek bapher bapher jong ka sorkar.

“Donkam ban pynskhem shuh shuh ïa ka jinglong ‘Welfare State’ jong ka Ri India. Namarkata, dei ban pynkhlain ïa ki kompeni sorkar (Public Sector undertakings), ban pynheh shuh shuh ïa ka Corporate Social Responsibility (CSR) jong ki kompeni, bad ban pynskhem ïa ka hok halor ka ïoh ka kot bad ka bha ka miat hapoh ka imlang sahlang. Ban Ban pynthikna ba ki nongshong shnong kiba don jingduna ha ki dkhot met kin ïoh ïa la ki hok katkum ka ain Rights of Persons with Disability Act kum ka hok halor ka koit ka khiah, ka kamai kajih, ka pule dangle, ka synshar khadar bad kumta terter bad yn shim kam ruh halor ka jingpynïoh ïa ki jaka bad ki tiar ïalehkai bad kilan met na ka bynta jong ki. Ka RDA kan thaw lad kumno ban pynbiang ïa ki jingdonkam jong ki jaka sumar kum ki Health Centre, PHC, CHC, Civil Hospital, NEIGRIHMS bad kiwei pat. Yn shim kam ruh halor kiwei pat ki mat ban kyntiew ïa ka koit ka khiah kum ka jingpynïoh dawai ei ïa ki nongshong shnong kiba hap hapoh ka kyrdan BPL, ki longkmie ba armet bad ruh ki tymmen ki kro, ka jingpynïoh ïa jaka sumar nongpang ki ba jan bad kiba paka, ka health insurance kaba kham paka, ka jingkyntiew ïa ka jingdon ki kali kit nongpang bad kumta terter,” la pynpaw ka kular elekshon jong ka RDA.

Halor ka khyndew ka shyiap, ka RDA ka la kular ban pynlong ïa ka jingwad bad pule bniah halor ka jingktah jong ki ain ka Sorkar Pdeng kum ka Land Act, ka Forest Act bad ka MMDR Act ïa ka long ka man jong ki riewlum. Ka la kular ban pynkhlain shuh shuh ïa ki ain ban ïada ïa ka mariang bad pyrshang ruh ban pynurlong ïa ki Sustainable Development Goal (SDGs) kiba long ki thong jong ka United Nations. Ka jingpyrshah halor ka jingpyrshang ban khlong ïa u mar pohkhyndew Uranium ha ka jylla Meghalaya ka long ka mat kaba hakhmat eh ha ka thup treikam jong ka RDA. Ka RDA ka kyrshan pura ïa ka jingbhah ïa ki seat na ka bynta ki kynthei ha Parliament bad ruh ha Dorbar Thaw Ain jong ka jylla bad kan shim kam ruh ban pynthikna ba ïa kane yn pyntrei kam noh mardor da ka sorkar. Yn shim khia ruh ban kyntiew ïa ka jingïoh jingmyntoi jong ki kynthei na ki skhim bapher bapher jong ka sorkar bad yn buddien ruh na ka por sha ka por halor ka jing pyntrei kam ïa kine ki skhim. Kum ka kynhun, ngi sngewdei ruh ba ka Sorkar Pdeng ka dei ban kyntiew ïa ka bhah jong ka na ka bynta ka jing siew sha ki Asha, ki Aganwadi bad ruh kito kiba trei kum ki nongshet ja hapoh ka skhim Mid-day Meal kum shi bynta ban kyntiew shuh shuh ïa ka ïoh ka kot ka jong ki kynthei kiba trei ïa kine ki kam.

“Ka jingthrang bad jingangnud jong u kyrtong jong ngi, u Bah Robertjune Kharjahrin ban buh ïa ka ophis treikam jong u MP ka Shillong Parliamentary Constituency ha ka nongbah Shillong na ka bynta u paidbah.  Da kaba shim kabu ïa ki bor jingstad teknoloji, yn pyllait paidbah ruh ïa ka e-mail Id bad u nombor whatsapp ban ai ha ki paidbah nongshong shnong ïa ka rynsan ban ai jingmut bad ai buit ïa u MP khnang ba un ïoh pynjanai ïa la ka rukom treikam,” la pynpaw ka jingkular na u Kyrtong u Bah Kharjahrin.