KA JINGPYRSHAH CAA HA NORTH EAST KA IAPHER SHA RITHOR: GS KSU

DIAW MYNSIEM KA KSU BYM KITKHIA LEM KI POLITISHIAN BAN KREN PYRSHAH ÏA KA CAA

Shillong, Lber, 20: Ka Khasi Students Union (KSU) ka la kren diaw mynsiem halor ka jingbym kitkhia ki Politishian kiba don ha ka bor ban pyniaid ia ka synshar ka khaddar ban pyrshah ia ka Citizenship (Amendment) Act, 2019 bad ia ka Citizenship (Amendment) Rules, 2024 kaba ktah ia ka jinglong kyrpang jong ki jaidbynriew rit paid ha kane ka jylla Meghalaya bad ha ka thaiñ Shatei Lammihngi jong ka ri India.

U General Secretary ka KSU samla Donald V. Thabah ha ka jingiakren iakren bad ki lad pathai khubor ha ka sngi Balang u la ong, “kam don ka jingshimkhia jong ki briew kiba don ha ka bor ban pyniaid ia ka synshar ka khaddar hynrei lada ngi peit ia kiwei kiwei ki jaitbynreiw lada ka iadei bad ki ishu jong ki jaidbynriew ki mih shakhmat.  Ngi iohi ba ki jaidbynriew Bodo ki iakhih ban dawa ia ka Bodo Territorial Council (BTC) bad ban dawa ban pynrung ka ktien Bodo ha ka Khyrnit Baphra, wat ki MP Bodo ruh ki la pynlong da ka jingiakhih hakhmat ka Parliament.”

“Ngi iohi ia ka jingkulmar khappud hapdeng ka jylla Mizoram bad ka jylla Assam, ki MLA jong ka Mizoram khlem da khein ia ka Liang Synshar ne ka Liang Pyrshah ki hiar sha khappud hynrei lada don kino kino ki huri hura bad ki jingjia ha khappud, ki politishian jong ngi ki shu kut tang ha ka ktien, ki shu kren tang ha rynsan ialap elekshon,” la kynthoh une u nongialam ka KSU.

“Ngi ju iohi ruh ba wat ha ki rynsan ialap elekshon kim ju kren hynrei ki kren pynban ia kaei kaei kaba ki shu iakynthoh bad kren bein iwei ia iwei. Kane ka long kum ka jingpang kaba ktah bha ia ka jaidbynriew jong ngi namarba ki nongialam jong ngi kim don ia ka jingkhlieh bad ka jingiohi jngai ba kin leh eiei khnang ba ka jaidbynriew jong ngi kan iai neh ha ka snap ba kyrpang jong ka, kaba ngi la long trai ha la ka jong ka khyndew ka shyiap la bun spah snem,” ong u samla Thabah.

“Ka KSU, namar ka jingbym shimkhia bad ka jingbym lah jong ki nongialam bad ki nongmihkmat jong ka jylla, kam banse ban iatreilang bad kiwei kiwei ki kynhun ban mih shakhmat ban ialeh pateng la pateng bad ka KSU kan iai iakhun ban ioh ia ka jingdawa jong ka seng tad haduh ban da ioh ia ki jingdawa,” la pynpaw une u nongialam ka KSU.

U la pynkynmaw ruh ba ka North East Students Organisation (NESO) ka la shong jingialang naduh u 2019 bad pynlong ruh ia ki jingpakhang shnong, ki jingthang tyngshop ban pyrshah ia ka jingwanrah ka Sorkar India ban pynbeit thymmai ia ka Citizenship (Amendment) Bill, 2019 bad ha une ujuh u snem ka NESO ka la ujor ha Ingbishar Supreme Court ban dawa ban dei ban pynduh pyndam noh ia ka CAB.

“Ka don ka jingshong bishar shisien bad hynnin ka sngi ka la don biang hynrei ngi sngewkmen khyndiat ba ka Ingbishar Supreme Court ka la phiah noh ar bynta ia ki 327 tylli ki jingujor, kata, ia ki jingujor na ki jylla Rithor la ka jong ka jingujor na ka thaiñ Shatei Lammihngi la ka jong.

“Ngi hun ba ngi iohi ia ka jingbishar namarba ha ka por ba la wanrah ia ka CAB ngi la sdang nyngkong eh na kane ka thaiñ Shatei Lammihngi ia ka jingiakhih kaba jur bad ynda la mynjur ia ka CAA, 2019 ka jingiakhih ka la pur sha Rithor,” la pynkynmaw shuh shuh u samla Thabah bad bynrap, “ngi iohi ruh ba ia ki jingiakhih ba la pynlong ha ka thaiñ Shatei Lammihngi ka duna bha ka jingpathai khubor na Rithor bad nabar ri katba ynda pynlong ki jingiakhih sha Rithor wat ki lad pathai khubor nabar ri ki shimkhia bha.”

Haba iathuh ia ka jingiapher ka jingdawa sha Rithor bad ka jingdawa ha ka thaiñ Shatei Lammihngi samla Thabah u la ong, “ka jingiakhih jong ki (sha Ri thor) ka iapher na ka jingdawa jong ngi bad ka jingtip jong ki briew shaphang ka daw tynrai ka jingiakhih jong ngi ka jah noh bad ka pynlong ba yn ym don batip ba ngi sdang ma ngi bad ki peit beit tang sha Rithor. Ka jingiakhih sha Rithor ka long ba kane ka aiñ kam long Secular namarba ha ka aiñ ym shym la kynthup lang ia kiba n aka niam Muslim kum  kita kiba shah banbein ha ka kyrteng ka niam kiba wan na ka ri Pakistan, Afghanistan bad Bangladesh.”

“Ki don ruh ha Rithor kiba la kylli balei ba ym shym la kynthup ia ki phetwir Tamil na ka ri Sri Lanka bad kumta ter ter, hynrei ka jingiakhih ha ka thaiñ Shatei Lammihngi kam dei namar ka Niam hynrei ka long namarba ha ki jylla jong ka thain thaiñ Shatei Lammihngi ki trai ri ki long kiba rit paidbah haduh katta katta. Ngi ki khasi ngi don tang tang kumba 15 lak bad ka NESO ha ka jingujor ha Supreme  Court ka la dkew shai ba kane ka thain ka la mad jingeh bha ia ka jingshah thombor bad shah buhai shnong ha ki mynder bad dei na kata ka daw ba ka la dawa ban pyntreikam ia ka Inner Line Permit (ILP),” la ong u nongialam ka KSU.

“Lyngba ka jingwanrung kyrthep ki mynder ri bun ki bor synshar trai ri ki la duh noh ia ka jingsynshar shnong. Ngi iohi ba ka bor jong ki Dorbar Shnong ka la tlot haduh katta katta, ki don ruh ki jaka kiba teng teng la mihkhmat da ki bym dei ki riewlum. Kane ka jia sha Assam, bad ha Tripura bad ha ka thaiñ  Shatei Lammihngi,” u la ong.

“Dei ban pynduh pyndam ia ka CAA namar ngi don ia ka khappud bad ka ri Bangladesh kaba jrong 4 hajar kilomitar tam ka dei kaba khappud basan ha ka jingjrong ha ka pyrthei. Ka jingheh paid ki briew ha Bangladesh ka poi haduh 16 klur bad tang ki Bangladeshi Hindu ki don haduh 1.6 klur. Ngi ki Khasi ngi don tang 15 lak ngut bad lada wan tang 20 lak ngut ban sah ha Meghalaya kaei ka ban jia ia ngi? la buh jingkylli une u nongialam ka KSU.

Kum ban shu pyntip, ka Ingbishar Supreme Court ka la bthah ia ka Sorkar India ban ai jubab halor ki 327 tam ki jingjor na ka thain Shatei Lammihngi bad na Ri Thor pyrshah ia ka CAA bad buh sngi ruh ban shong bishar ia kane ka kam ha ka 9 tarik , Iaiong, 2024.