KA NDA KA DON LA KI JONG KI JINGTHMU BAN ÏUHROIT ÏA KI RITI DUSTUR JONG NGI : P.N. SYIEM

Shillong, Naitung, 05: Ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) ha ka sngi balang ka la lumlang ia ki Syiem, ki nongmihkhmat jong ka Federation of Khasi States (FKS), ka Synjuk ki Nongsynshar ka Bri u Hynniewtrep (SNSBH) bad ia ki sengbhalang kiba kynthup ia ka KSU, ka FKJGP, ka HNYF bad ia ka HYC ban pynsngew halor ka Resolution ba ka Ingdorbar Thawaiñ jong ka District Council ka la shim rai dang shen ha ka 24 tarik, Jylliew, 2023 ban pyrshah ia ka jingpyrshang jong ka Sorkar National Democratic Alliance (NDA) ba la ialam da ka Bharatiya Janata Party (BJP) ban pyntreikam ia ka Uniform Civil Code (UCC) ha baroh kawei ka ri India.

Ha ka jingiakren bad ki lad pathai khubor hadien ba la wai ka jingialang, u Deputy Chief Executive Member (Dy.CEM) jong ka Council u Bah Pynshngain N. Syiem u la iathuh ba ha kane ka jingialang la rai ban pyrshah beit ia kane ka jingthmu jong ka Sorkar NDA kaba don la ki jong ki jingthmu ban iuhroit ia ki hok bad ia ki riti ki dustur. “Da kawei ka sur, ngi la rai ban pyrshah,” la iathuh u Bah PN Syiem.

Haba ai nuksa ia ka jingbym mushlia jong ki Phareng haba ki wan synshar ia ka ri India bad ia ka rilum Khasi bad Jaiñtia, u Bah PN Syiem ula ong, ‘shwa ka jingwan jong ki Phareng, ka riti ka dustur, ka shim kur shim jait, ka khyndew ka shyiap, ki lum ki wah, ka um, ki khlaw ki btap ka neh ka jinglong trai jong ngi.  Wat ha ka por ka Sorkar Phareng kaba khlainbor kam lah wat ban ktah ia u pud u sam jong ngi bad kam lah ban pynduh ia ki riti ki dustur jong ngi, “Hadien ka jingleit noh ki phareng, na ka liang jong ki Hima Khasi, ngi buh syndon da ka Standstill Agreement ka First Version kaba ngi ong tang ka Defence, Currency, Communication bad kiwei kiwei kin dei jong ka Indian Dominion,” u la ong bad bynrap, “hynrei hadien ba la soi ia ka Instrument of Accession bad Annex Agreement (IOA& AA) ha ki kyndon jong ka jingiasoi ngi la kren shai, ka khlaw ka btap, ka khyndew ka shyiap bad kiwei kiwei kin dei ka jong ngi wat ka bishar ruh.”

“Watla ka don kano kano ka aiñ jong ka Indian Dominion lane jong ka Assam ha kato ka por ban aibor ia ngi ban pynjanai bad ban pyllait na kino kino ki aiñ Sorkar Jylla ne Sorkar Pdeng ki bym iadei bad ngi bad kiba ktah ia ka riti ka dustur jong ngi.  Ngi ieng ha kata ka nongrim bym dei ban ktah ia ki dustur jong ngi, bad ka Article 242 jong ka Riti Synshar ka Ri India ka kren shai ba ka bor synshar (Administration) haba iadei bad ki jaka riewlum ka dei ban long beit katkum ki kyndon jong ka Sixth Schedule,” u la ong.

“Hooid ngi sngewsih hadien ka jingpynbeit thymmai ia ka Sixth Schedule ngi lah tlot bor khyndiat, ngin ym iakren ia kata hynrei ban wanrah ia ka UCC ka long pyrshah ia ka histori, ka riti synshar bad ia ka riti ka dustur jong ngi. Ngi pyrshah ia ka jingpyntreikam ia kane (ka UCC) bad ia kane ngi la iakren lang mynta bad ngi la Draft ia ka Explanatory Note kaba ngi kyrshan ia ka nongrim kaba skhem,” la iathuh shuh shuh u Bah Syiem.